ถ้าคุณจะเปิดร้านทำกุญแจสักแห่ง คุณจะไปเปิดที่ไหน?
คำถามนี้พี่ประสิทธิ์เคยถามผม ประมาณสักปี 2540 เห็นจะได้ ผมตอบแกไปทันทีว่า ถ้าเลือกได้ ผมเลือกที่จะไปเปิดร้านที่ใต้สะพานลอยข้ามไปหาดใหญ่ใน เพราะอะไรนะเหรอ....
- ที่นั่นอุดมไปด้วยร้านทำกุญแจ ก็ไม่ต่างจากที่แถวเยาวราชอุดมไปด้วยร้านขายทอง แล้วแหล่งอุดมมันดียังไง....ก็มันเป็นแหล่งที่ทำให้คนคิดถึงเวลาต้องการ หรือเกี่ยวข้องกับเรื่องนั้นๆ ส่วนที่จะทำขึ้น(หมายถึงเรียกลูกค้า) ได้หรือเปล่าก็ขึ้นกับการสร้างความแตกต่างในสินค้าของเรา เพื่อให้ลูกค้าได้สิ่งที่ดีกว่า หากสามารถสร้างได้ตรงกับความต้องการของลูกค้า ไม่ต้องห่วงหรอกครับว่าจะไม่มีคนเข้าร้าน เพียงแต่ที่ต้องระวังคือการรักษาคุณภาพของการให้บริการต่างหาก
มันก็ไม่ต่างไปจากการตั้งคำถามวิจัยหรอกครับ ว่าจะทำวิจัยเรื่องอะไรดี......
ง่ายที่สุดของการตอบคำถามนี้ ก็คือ คุณทำงานเรื่องอะไรอยู่ล่ะ ก็ทำเรื่องที่คุณรู้ดีอยู่แล้ว ทำใจให้ว่าง ทำสมองให้ปลอดโปร่ง แล้วก็เริ่มต้นคิดถึงกระบวนการทำงานของหน่วยงานตนเอง จากขั้นที่1 ไปขั้นที่ 2 แล้วไปแตกเป็นขั้นที่ 3 กับ ขั้นที่ 4 จากนั้นก็ไปขั้นที่ 5 ......คุณตอบได้ไหมว่า ลำดับขั้นตอนในการทำงานของหน่วยงานคุณเป็นอย่างไร OK เมื่อเราได้สายธารกระบวนการทำงานของหน่วยงานแล้ว ทีนี้ก็ลองมาดูซิว่า มีขั้นตอนไหนบ้างที่สร้างปัญหากวนใจให้มาโดยตลอด มีขั้นตอนไหนที่ยังพอจะปรับปรุงได้บ้าง มีขั้นตอนไหนที่น่าจะยังต้องแก้ไขให้ดีขึ้น แล้วถ้าจะทำให้ดีขึ้นจะต้องทำอย่างไร จากนั้นก็ไปหาข้อมูลดูว่ามีที่ไหนเขาทำเรื่องที่เกี่ยวข้องคล้ายๆกับเรื่องของเราอยู่บ้าง เขาทำอย่างไร ได้ผลเป็นอย่างไร แล้วเราก็เลือกแนวคิดที่คิดว่าเหมาะสมกับของเรามาปรับปรุงงานของเรา สิ่งนี้เป็นกระบวนการที่ทำให้เราได้โจทย์วิจัย.....ที่เกี่ยวข้องกับงานประจำ (R2R) ส่วนพวกมืออาชีพ เขาจะไปมองสิ่งที่อยู่ห่างออกไปจากงานประจำ อย่างเช่น ปัญหาของประเทศ หรือความขาดแคลนในเรื่องใดเรื่องหนึ่งทั้งในแง่ของความรู้หรือทรัพยากร หรือไม่ก็ทำมันลงลึกไปเพื่อหาสาเหตุของเหตุการณ์ต่างๆ ก็ปล่อยให้เป็นเรื่องของมือโปรเขาไป ส่วนเรามือใหม่หัดวิจัย ก็เริ่มจากสิ่งใกล้ตัวก่อน ค่อยๆเรียนรู้ พอขับเก่ง หากจะไปลงสนามใหญ่ ก็ค่อยว่ากัน
เอ! แล้วกุญแจมันไปเกี่ยวกับการตั้งโจทย์วิจัยได้อย่างไร?