กรณีศึกษาเรื่องทุนมนุษย์ 4 เรื่อง เพื่อพัฒนาอย่างยั่งยืน
คอลัมน์การเมือง
-
บทเรียนจากความจริง
ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์ - บทความจากหนังสือพิมพ์แนวหน้า ฉบับวันเสาร์ที่ 30 มิถุนายน 2555
- ติดตามบทความย้อนหลังได้ที่ลิงก์ข้างล่างนี้ครับ
- http://www.naewna.com/columnist/1104
กรณีศึกษาเรื่องทุนมนุษย์ 4 เรื่อง เพื่อพัฒนาอย่างยั่งยืน
การเมืองเงียบไปได้สักพักก่อนที่จะเปิดสภาฯ 1 สิงหาคม คงจะเริ่มยุ่งวุ่นวายอีก
แต่ปัญหาในประเทศไม่ได้มีแค่การเมือง แต่ปัญหาอาชญากรรมทุกๆ วัน ฆ่านักท่องเที่ยวต่างประเทศเป็นข่าวไปทั่วโลก วัยรุ่นตีกันปล้นร้านทอง ผู้บัญชาการตำรวจทำอะไรอยู่? ตำรวจไทยเล่นการเมืองได้แต่ต้องรักษาความสงบของประเทศให้ได้
ในขณะเดียวกัน รัฐบาลชุดนี้ ไม่มีความสามารถจะรักษาคุณธรรม จริยธรรมให้สังคมไทยไว้
มีปัญหาสังคมมากมาย รัฐบาลคุณปูคงไม่สามารถเป็นแบบอย่างที่ดีของสังคมได้ เพราะเน้นแต่ดูแลพี่ชาย และมีการฉ้อราษฎร์บังหลวงที่มีอย่างไม่หยุดหย่อน
สุดท้าย ฝ่ายค้านก็ทำสำเร็จที่สามารถให้ ครม.โยนเรื่อง Nasa เข้าสภาฯ และรัฐบาลอเมริกาก็ขอถอนเรื่องไป อะไรที่เกี่ยวกับความมั่นคงของชาติต้องระวัง
ปัญหา เอาอยู่หรือไม่ เรื่องน้ำท่วมปีนี้ ประสบการณ์ปีที่แล้วคงช่วยได้บ้าง แต่ก็ต้องไม่ประมาท เพราะในช่วงที่ผ่านมารัฐบาลคุณปูยังไม่ได้ทำอะไรให้ประชาชนอุ่นใจเรื่องน้ำท่วมเลย
และสุดท้าย ภาวะเศรษฐกิจของยุโรป ซึ่งอาจจะส่งผลกระทบทางลบอย่างร้ายแรงแก่ประเทศไทย
ทั้งหมดนี้คือ วิกฤติซึ่งปัจจุบันมีหลายแนวและที่สำคัญที่สุดคือ ไม่ได้มาแล้วหายไป วิกฤติจะอยู่กับคนไทยอีกนานและถาวร
การป้องกันตัวเองมีภูมิคุ้มกัน สามัคคีกันไว้ พัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและมีความสามารถในการสร้างอะไรใหม่ๆ เพิ่มมูลค่าในการต่อสู้กับวิกฤติเหล่านี้ ประเทศก็อยู่รอด
ดังนั้น
*คุณธรรม จริยธรรม มาอันดับหนึ่ง
*ปัญญา มาอันดับสอง
*ความสุขในการทำงาน มาอันดับสาม
*การสร้างเครือข่าย มาอันดับสี่
*การมองความยั่งยืน มาอันดับห้า
เมื่อมีคุณสมบัติของทุนมนุษย์ดังกล่าวแล้ว ควรเพิ่ม Creativity (ความคิดสร้างสรรค์) และนวัตกรรม (Innovation) เพื่อก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคง และสร้างมูลค่าเพิ่ม
ยกตัวอย่างในการทำงานของผมในช่วงที่ผ่านมา ได้มีโอกาสช่วยองค์กรหลายแห่ง เพื่อพัฒนาศักยภาพของทุนมนุษย์ เพื่อรู้และรองรับกับวิกฤติดังกล่าวที่ผ่านมา 4 เรื่อง
ท่านผู้อ่านลองพิจารณาดู เป็นเรื่องๆ เพื่อนำไปคิดและทำเพื่อผนึกกำลังของสังคมไทยให้อยู่รอด เพราะผมเห็นว่า ทุกๆ คนในประเทศต้องมีพื้นที่มีบทบาทที่เหมาะสม
ข้อเสียของรัฐบาลชุดนี้ก็คือใจแคบ ใครที่ไม่เห็นด้วยกับแนวคิดของรัฐบาล ก็ปิดหูปิดตาสื่อของรัฐก็มีหน้าที่สกัดกั้นความคิดดีๆของกลุ่มอื่นๆ และปิดหูปิดตาประชาชน
กรณีศึกษาเรื่องแรก คือ ที่ ป.ป.ช. เมื่อวันที่ 27 มิถุนายนที่ผ่านมา
-ประการแรก ต้องขอขอบคุณอาจารย์วิชา มหาคุณ และศ.ดร.ภักดี โพธิศิริ ที่กรุณาให้เกียรติผมและทีมงานอีก 2 คนไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้นำราชการและเอกชน 70 คน ที่เป็นผู้นำรุ่นใหม่ที่เน้นการต่อต้านการคอร์รัปชั่น
ประเด็นคือถ้า AEC เปิดแล้ว การฉ้อราษฎร์บังหลวงของไทยจะลดลงหรือไม่?
ศ.ดร.ภักดี โพธิศิริ กรรมการ ป.ป.ช.บอกว่า ปัจจุบันในอาเซียนมีการร่วมมือกันระหว่าง 10 ประเทศอย่างหลวม เป็นตัวแทนป.ป.ช. เสนอให้ทั้ง 10 ประเทศลงนามสัตยาบันต่อต้านคอร์รัปชั่นร่วมกันและทำให้งานในอนาคตเป็นรูปธรรมมากขึ้น
ตัวอย่างคือในระดับ
-European Union : EU มีการลงสัตยาบันร่วมกันเรื่องต่อต้านคอร์รัปชั่น
-ใน APEC ก็มี
-และในอเมริกาเหนือ ก็มีสัตยาบันดังกล่าว
ส่วนตัวผมเองและคณะผู้อภิปรายได้เสนอแนวทางไปว่า
ถ้าเราสนใจเรียนรู้บทบาทของประเทศที่มีการคอร์รัปชั่นน้อยกว่าเรา เช่น สิงคโปร์หรือมาเลเซีย เราก็อาจจะเปรียบเทียบ Benchmark กับประเทศเหล่านั้นและปรับปรุงการแก้ปัญหาไม่ให้เกิดขึ้น
แต่ข้อเท็จจริงคงไม่ง่ายเพราะประเทศไทยยังมีระบบอุปถัมถ์และการเมืองแบบใช้เงิน (Money Politics) มีมากอยู่คงหวังจะให้อาเซียนมาช่วยเราคงไม่ได้ง่ายๆ
แต่มีทางออก 2-3 ทาง ซึ่งเป็นระยะยาวคือ
สร้างค่านิยม (Value) ให้เยาวชนไทยได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในระดับอาเซียน มีข้อเสนอที่เป็นรูปธรรม จัดแคมป์เยาวชนอาเซียนเพื่อสร้างค่านิยมในการต่อต้านคอร์รัปชั่นต่อไป เพราะปัจจุบันคนรุ่นใหม่คิดว่าการคอร์รัปชั่นเป็นของธรรมดา ถ้าประชาชนยังได้ประโยชน์ซึ่งไม่ถูกต้อง
-กรณีศึกษาอีกเรื่องหนึ่งคือ ที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ซึ่งผมทำหลักสูตรพัฒนาผู้นำ รุ่น 8 จำนวน 32 ท่าน เรียน 4 เดือนได้จบลงไปอย่างเรียบร้อยแล้ว
จุดแข็งของโครงการนี้คือ เน้นความต่อเนื่องและเน้นการทำงานในยุคใหม่ โดยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับชุมชน
ยิ่งกว่านั้น การจะให้สำเร็จได้ก็ต้องสร้างองค์กร กฟผ.ให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้อย่างแท้จริง เพื่อปรับทัศนคติให้ทันกับเหตุการณ์ต่างๆ
ผมสังเกตว่า วัฒนธรรมการเรียนรู้ที่ผมปลูกฝังไว้ น่าจะทำให้ผู้นำใน กฟผ. นำไปปูพื้นให้ผู้นำในอนาคตของ กฟผ.ได้
-กลุ่มที่ 3 คือ กลุ่มผู้นำที่การเคหะแห่งชาติ ซึ่งผมมีความภูมิใจมากที่มีโอกาสได้เห็นผู้นำรุ่นปัจจุบันได้สะสมความรู้มากมาย
และกำลังจะถ่ายทอดไปยังรุ่นใหม่ๆ เพราะผู้บริหารการเคหะแห่งชาติขาดช่วง ภายใน 5 ปี ก็จะเกษียณอายุเกือบหมด
แต่คนรุ่นใหม่ที่จะมาแทนที่คนรุ่นเก่าต้องทำงานเชิงรุกมากขึ้น แต่มีประเด็นท้าทายมากมาย เช่น
-การเคหะในยุค AEC
-การเคหะในยุคปัญหาน้ำท่วม
-การเคหะที่ใช้ประสบการณ์ในการดูแลชุมชนแออัดต่อไป
-การจะฟื้นศรัทธาที่เสียไปกับนโยบายการเมืองในอดีต เช่น บ้านเอื้ออาทร ผมภูมิใจมากที่มีโอกาสได้รู้จักผู้นำประมาณ 70 ท่านอย่างใกล้ชิดที่การเคหะแห่งชาติ
-กรณีศึกษาสุดท้ายที่มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นการบรรยาย และ Workshop เรื่องทุนมนุษย์กับนักศึกษาปริญญาเอกและโทและคณาจารย์ ซึ่ง
-คณะวิทยาการจัดการของมหาวิทยาลัยศิลปากรอาจจะใหม่แต่มีนักปริญญาเอก โท และตรีที่เข้มแข็งมีคุณภาพน่าพอใจ
-คณาจารย์สนใจที่จะดึงคนเก่งๆ จากข้างนอกมาช่วยในการแสดงความเห็น
การทำเรื่องทุนมนุษย์ในอนาคตของผมต้องมีมหาวิทยาลัยที่สนใจเรื่องเหล่านี้ร่วมมือและทำวิจัยให้เกิดประโยชน์อย่างแท้จริง
มีข้อสรุปที่มหาวิทยาลัยศิลปากร ว่า
ทุนทางจริยธรรม สำคัญมาก
ทุนแห่งความสุข ก็สำคัญมาก
แต่ที่สำคัญมากกว่านั้น เมื่อมี 2 ทุนหลักแล้ว ต้องเน้นที่การสร้างสรรค์ Creativity และ นวัตกรรม Innovation เพื่อให้ HR
มีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งมหาวิทยาลัยศิลปากรมีความชำนาญอยู่แล้ว
ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์
เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ
[email protected]
www.gotoknow.org/blog/chiraacademy
แฟกซ์ 0-2273-0181
ความเห็น (1)
ทุนความสุข สำคัญมาก ทำอย่างไรให้เกิดความสุขจริงๆ นะคะ