ความเสี่ยงในประเทศไทยสูงขึ้น คนไทยต้องเตรียมตัวอย่างไร?

คอลัมน์การเมือง

• 

  บทเรียนจากความจริง

  ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์
• บทความจากหนังสือพิมพ์แนวหน้าฉบับวันเสาร์ที่ 23 มิถุนายน 2555
• ติดตามบทความย้อนหลังได้ที่
• http://www.naewna.com/columnist/1104

ความเสี่ยงในประเทศไทยสูงขึ้น คนไทยต้องเตรียมตัวอย่างไร?

ช่วงนี้ประเทศไทยมีความเสี่ยงหลายๆ ด้าน

เรื่องแรก ข่าวรัฐบาลคุณยิ่งลักษณ์พิจารณาอนุญาตให้รัฐบาลอเมริกันใช้สนามบินอู่ตะเภาเป็นข่าวใหญ่และมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความมั่นคงของชาติ

เบื้องหลังมีว่า อเมริกาเคยรุ่งเรืองเป็นมหาอำนาจในเอเชีย ช่วงหลัง 11 กันยายน ก็ต้องไปสนใจและแก้ปัญหาประเทศอื่นๆ ในอิรัก ในอัฟกานิสถาน ทำให้ทอดทิ้งเอเชีย ไปนาน

ช่วงดังกล่าวประเทศจีนแผ่อิทธิพลเข้ามามากขึ้นเพราะจีนเข้มแข็งในเศรษฐกิจและในทางการเมืองและการทหาร

โอบามาหันมาสนใจเอเชียมากขึ้นเพื่อคานอำนาจกับจีน

บทบาทของอเมริกาเพื่อสร้างความสมดุลในเอเชียทำอะไรกับไทยขอให้เน้น

-ทำด้วยความโปร่งใส

-ปรึกษาหารือให้ข้อมูลต่อคนไทย

-และทำงานร่วมกันกับทุกๆ ประเทศในเอเชีย เช่น ถ้าอเมริกาใช้อู่ตะเภาได้ จีนและเกาหลีก็มาร่วมใช้สนามบินได้ด้วย

ข่าวที่อเมริกาขอใช้อู่ตะเภา ต้องเจรจาอย่างโปร่งใสไม่ใช่มีวาระซ่อนเร้น ฝ่ายค้านและนักวิชาการที่เป็นกลางยังไม่แน่ใจและไม่เห็นด้วย

คนไทยมีความวิตกว่า บทบาทของคุณทักษิณที่อาจจะต่อรองกับรัฐบาลอเมริกา เพื่อตัวเองได้ประโยชน์จากการขอวีซ่าเข้าสหรัฐ ดังนั้นต้องระวังเรื่องเหล่านี้

-ท่าทีของมิตรประเทศอย่างจีนว่าเป็นอย่างไร?

-ถ้าจะทำต้องผ่านสภาผู้แทนฯ มาตรา 190

-และผลประโยชน์คือคนไทยกับอเมริกาได้รับร่วมกันไม่ใช่ผลประโยชน์แอบซ่อนเพื่อคุณประโยชน์ของคุณทักษิณเท่านั้น

รัฐบาลยิ่งลักษณ์มีแนวทางอย่างไรและจะเดินหน้าแบบโปร่งใสหรือทำเหมือนที่ถูกหลายฝ่ายโจมตีอยู่

ความเสี่ยงเรื่องที่ 2 ก็คือ ภาวะเศรษฐกิจโลก ถึงแม้ว่าผลการเลือกตั้งของกรีซจะช่วยให้ภาวะเศรษฐกิจโลกหายใจได้คล่องขึ้นช่วงหนึ่ง แต่ต้องยอมรับว่าเศรษฐกิจยุโรปยังอ่อนแอมากทำให้

-การส่งออกจากไทยไปยุโรปลดลง เป้าการส่งออกไม่ถึง 15% แน่ๆ

-การส่งออกของจีนและประเทศใน ASEAN มีแนวโน้มลดลง ทำให้ส่งออกจากไทยไปจีนและประเทศอาเซียนลดลง

-ผลกระทบจากยุโรปทำให้เศรษฐกิจจีนและอาเซียนอาจจะอ่อนแอลง

-นักท่องเที่ยวจากยุโรปซึ่งมีกำลังซื้อมากและมีการใช้จ่ายต่อหัวค่อนข้างจะดีก็จะมีแนวโน้มลดลงอย่างเห็นได้ชัด

ปัจจัยลบทางเศรษฐกิจต้องมาดูว่าตลาดใหม่ (Emerging Markets) อย่างเอเชียหรือกลุ่มบราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้ จะแข็งแกร่งพอจะรองรับได้หรือไม่?

อเมริกาจะฟื้นตัวทางเศรษฐกิจเพื่อจะช่วยยุโรปได้หรือไม่? คำตอบก็คือยังไม่พอเพราะการว่างงานก็ยังเป็นปัญหาอยู่โอบามายังหาทางออกให้เศรษฐกิจอเมริกายังไม่สำเร็จ

เรื่องเศรษฐกิจโลกคนไทยจึงต้องบริหารความเสี่ยงด้วยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีความพอประมาณและเดินทางสายกลาง เพื่อให้อยู่รอดอย่างยั่งยืนต่อไป

นอกจากนั้น ความเสี่ยงการเมืองในไทยที่มีอยู่ตลอดเวลา พักรบแค่ช่วงปิดสภาประมาณเดือนกว่าๆ เท่านั้น ปัญหาความขัดแย้งทางการเมืองยังรุนแรงต่อไป

ความขัดแย้งดังกล่าวเกิดจากคุณทักษิณที่อยากให้รัฐบาลทำทุกอย่างเพื่อตัวคุณทักษิณเองและทำผิดกับคำมั่นสัญญาของพรรคเพื่อไทยว่าจะไม่นิรโทษกรรมตัวเองในการหาเสียง

ฝ่ายค้านไม่ได้ค้านการเป็นรัฐบาล รัฐบาลก็ยังดำเนินการไปได้ ดำเนินนโยบายปกติทางเศรษฐกิจและสังคม แต่ค้านในเรื่องที่นิรโทษกรรมและให้คนผิดและคนโกง

คำถามคือ คุณทักษิณจะตั้งหลักอย่างไรในช่วงเปิดสภาฯ

ในความเห็นของผมมี 2 ทางเท่านั้น

-สู้ต่อในช่วงเปิดสภาเดือนสิงหาคม

-หาทางออกที่พบกันครึ่งทางก่อนเปิดสภาฯ

คาดว่าคุณทักษิณคงรู้แล้วว่า ถึงจะมีเสียงข้างมากในสภาอาจจะสู้แบบวิธีเดิม จึงเป็นช่วงที่คุณทักษิณอาจหาทางออกที่พบในครึ่งทาง

ดังนั้นข่าวเรื่องส่งคนมาพบคุณสุเทพจึงเป็นเรื่องน่าจะเชื่อได้ ทำให้แกนนำเสื้อแดงออกมาต่อต้านกันเป็นขนานใหญ่เพราะกลัวจะเสียอำนาจ

ประเทศไทยจะหลุดพ้นจากคุณทักษิณอย่างไรจึงเป็นปัญหาที่น่าสนใจ

ในความเห็นของผม ความถูกต้อง ความดีคงจะชนะในที่สุด คนไทยก็จะพยายามก้าวผ่านคุณทักษิณไปได้เพราะเหตุการณ์ที่ผ่านมาเป็นบทเรียนราคาแพงของคนไทยทุกคนไม่ว่าการประท้วงใช้ความรุนแรง การเผาบ้าน เผาเมืองเผาศาลากลาง ซึ่งไม่เคยมีมาก่อน จะเป็นบทเรียนราคาแพงให้แต่คนไทยต้องคิดไตร่ตรองให้รอบคอบ

ความเสี่ยงอีกเรื่องที่อยู่กับเราในระยะ 10 ปี ข้างหน้าคือการที่คนไทยต้องปรับตัวรับการเปลี่ยนแปลง เข้าสู่ประชาคมอาเซียนในปี 2015 ซึ่งจะมองเลยไปอีก 10-20 ปีข้างหน้า ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นถ้าคนไทยปรับตัวได้ การเข้าสู่ประชาคมอาเซียนก็คงจะเป็นแรงกดดันทำให้ปัญหาบางอย่างในประเทศได้รับการแก้ไข

แต่การปรับตัวเข้าสู่ประชาคมอาเซียน การปรับตัวเรื่อง การเตรียมสร้างพัฒนาทุนมนุษย์ของคนไทยอย่างแท้จริง

ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่เพราะการเมือง เน้นระยะสั้น แต่การพัฒนาทุนมนุษย์ต้องทำระยะยาว

ผมมั่นใจว่าถ้าคนไทยทุกคนเห็นด้วยกับการพัฒนาทุนมนุษย์ ประเทศก็จะอยู่อย่างมั่นคงในระยะยาว

ดังนั้นการศึกษาของไทยจึงเป็นหัวใจในการพัฒนาทุนมนุษย์และรองรับความเสี่ยงของคนไทย เพราะความเสี่ยงหรือวิกฤติจะมาพร้อมโอกาส ซึ่งการพัฒนาทุนมนุษย์จะช่วยได้มากๆ

มิติแรกคือ พื้นฐานซึ่งมาจากทฤษฎี 8K’s

-คุณธรรม จริยธรรม

-ปัญญา

-เครือข่าย

- ความยั่งยืน

เมื่อมีทุนเหล่านี้ครบแล้วค่อยพัฒนาทุนมนุษย์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มคือ

-ความคิดสร้างสรรค์

-นำไปต่อยอดเรื่องนวัตกรรม

และสำคัญที่สุดก็คือค้นหารากเหง้าของคนไทยที่แตกต่างกับคนในโลก แม้กระทั่งคนในอาเซียนคือ ทุนทางวัฒนธรรม

คำถามคือ ใครในประเทศไทยจะเห็นด้วยและใครเป็นแนวร่วมช่วยกันจรรโลงประเทศต่อไป

 

ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์
เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ
[email protected]
www.gotoknow.org/blog/chiraacademy
แฟกซ์ 0-2273-0181