บันทึกถึงดวงดาว 13

เป็นงานเขียนใน"วิทยาจารย์"(คุรุสภา)นิตยสารที่ไม่ไ้ด้วางจำหน่ายในท้องตลาด ขอนำมาเผยแพร่ครับ อาจจะเป็นประโยชน์ทางการศึกษาบ้างไม่มากก็น้อย-(ขอสละสิทธิ์ในการรับรางวัลใดๆ ครับเพราะเป็นงานที่พิมพ์เผยแพร่แล้ว--ปณิธิ)

บันทึกถึงดวงดาว 13

กระท่อมดาริกา

น้องดาวที่รัก

            ทักษะหนึ่งในวิชาภาษาไทยคือ  “การเขียน”  ไม่ว่าจะเป็นร้อยแก้วหรือร้อยกรอง ซึ่งบางคนกล่าวว่าต้องมี “พรสวรรค์”    จึงจะเขียนได้และเขียนเป็น พี่คิดว่าก็มีส่วนจริงอยู่บ้าง แต่อย่างไรก็ตาม “ครู”ในฐานะผู้ให้การอบรม สั่งสอนนักเรียนก็จำเป็นต้องป้อน “พรแสวง” ให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติจริงเพื่อเสริม “พรสวรรค์” ในตัวนักเรียนให้เปล่งแสงเจิดจรัสเท่าที่จะเป็นไปได้

            เรื่องการเขียนร้อยแก้ว ผู้ใหญ่หลายคนก็ อาจจะส่ายหัวว่าทำไม่ได้ ทำไม่เป็น หรือทำเป็นแต่อาจไม่ดี ซึ่งเป็นคำตอบที่ไม่อาจปฏิเสธได้ แต่พี่ก็พอมีวิธี “ฝึก” ให้นักเรียนปฏิบัติเพื่อเป็นพื้นฐานในการเขียนร้อยแก้วให้ดีได้ในระดับหนึ่ง ซึ่งวิธีที่พี่ใช้นี้เป็นการเขียนอธิบาย เพื่อให้ผู้รับสารเข้าใจลำดับขั้นตอนของการทำงานชิ้นใดชิ้นหนึ่งหรือเข้าใจเรื่องใดเรื่องหนึ่ง...พี่ฝึกอย่างนี้นะน้องดาว

            ขั้นที่ 1 ให้นักเรียนสังเกตและบันทึก

         พี่สาธิตการวาดภาพเงาดำภาพหนึ่ง ด้วยสีน้ำพลาสติก เป็นภาพขนาดใหญ่    นักเรียนสามารถมองเห็นได้ทั้งห้อง ก่อนสาธิต พี่ชี้แจงให้นักเรียนรู้แนวการเรียนว่า นักเรียนต้องสังเกตตั้งแต่การลากเส้นครั้งแรกไปจนถึงเป็นภาพสำเร็จ นักเรียนสามารถบันทึกย่อได้ จากนั้นพี่ให้นักเรียนเขียนลำดับขั้นการวาดภาพเงาดำเป็นข้อ ๆ ประมาณ 8-12 ขั้น ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบชิ้นงาน เมื่อนักเรียนเขียนเสร็จ พี่สุ่มนักเรียนประมาณ 2-3 คน ให้อ่านลำดับขั้นการวาดภาพเงาดำของครูที่นักเรียนเขียนเอง....          

ตัวอย่างภาพเงาดำที่ครูวาด

ขั้นที่ 2 ให้นักเรียนปฏิบัติตามแบบ

         ขั้นนี้พี่แจกกระดาษเอ 4 ครึ่งแผ่น คนละ 2 แผ่น แผ่นที่ 1 ให้นักเรียนใช้ปากกาวาดภาพลายเส้น เป็นรูปร่าง เป็นวัตถุต่างๆ โดยต้องมีเส้นไม่ต่ำกว่า 20 เส้นและที่สำคัญคือ “ห้ามให้เพื่อนดู” พร้อมตั้งชื่อภาพและเขียนชื่อตนเองไว้ด้วย                                                                            

         จากนั้นให้นักเรียนเขียนลำดับขั้นการวาดภาพของตนเป็นข้อ ๆ ตามลำดับ ประมาณ 8-12 ขั้น เขียนชื่อกำกับไว้ เมื่อทำเสร็จทั้ง 2 แผ่นแล้วให้นำภาพที่วาดมาส่งครู ส่วนลำดับขั้นการวาด นำไปให้เพื่อนวาดตามคำสั่งบนกระดานหน้าห้อง ที่พี่ขีดเส้นแบ่งไว้ 12 ช่อง   เมื่อนักเรียนออกมาวาดครบ 12 คนแล้ว   (หากนักเรียนวาดไม่ถนัดอาจจะลดจำนวนลงได้)พี่จะนำภาพต้นฉบับจริงมาติดเปรียบเทียบกัน โดยให้นักเรียนเดินออกมาดูได้ พี่และนักเรียนช่วยกันเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับภาพที่วาด โดยบางภาพพี่ให้เจ้าของออกมาอ่านคำอธิบายและวิจารณ์ภาพที่เพื่อนวาดบนกระดาน จากนั้นลบภาพชุดแรกออก ให้นักเรียนอีก 12 คนออกมาวาดตามคำสั่งของเพื่อน ทำเช่นนี้จนครบทุกคน

          พี่สังเกตเห็นว่า นักเรียนสนใจและตั้งใจวาดภาพมาก สนุกสนานเมื่อเห็นภาพที่เพื่อนวาดบนกระดานไม่ตรงกับภาพของตนเอง

         น้องดาวคงเดาออกนะว่า พี่ไม่ได้มีจุดประสงค์ให้นักเรียนฝึกวาดภาพพี่สรุปให้นักเรียนฟังว่า กิจกรรมที่ทำในชั่วโมงนี้คือ “ฝึกการสังเกตและการเขียนอธิบายเป็นลำดับขั้น” ใครเขียนได้ชัดเจน เขียนได้ตามลำดับ ไม่ลัดขั้นตอน ไม่วกวน เพื่อนก็จะวาดภาพได้ใกล้เคียงกับต้นฉบับที่วาดไว้

นักเรียนออกมาวาดภาพตามขั้นตอนที่เพื่อนเขียน

          และสุดท้ายก่อนหมดเวลาเรียน พี่เขียนกาพย์ฝากให้นักเรียนได้อ่านและบันทึกลงสมุดเป็นกาพย์ประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนในเรื่องนี้...   พี่ฝากให้น้องดาวอ่านด้วยนะ

 “ขีดเส้นเพื่อเป็นรูป      

 เส้นวาบวูบวิ่งไหวไหว               

คด โค้ง ตรง ดั่งใจ         

เส้นอยู่ในกำมือเธอ

เป็นรูปจากภาพร่าง   

ผิดพลาดบ้างเพราะพลั้งเผลอ   

แก้ไขให้เลิศเลอ            

จะกี่ครั้งได้ดังใจ

แต่ขีดเส้นชีวิต             

ขีดเส้นผิดยากแก้ไข                 

สติกำกับไว้                    

วาดภาพใด-ได้ภาพงาม

รักและคิดถึง

      พี่ดิน

..................................................

(วิทยาจารย์ มีนาคม 2554)

[ปณิธิ ภูศรีเทศ]

• ขอบคุณสำหรับกำลังใจครับคุณ ...ปริม pirimarj....
• ปณิธิ ภูศรีเทศ

 

[ปณิธิ ภูศรีเทศ]

• กราบนมัสการ : พระมหาวินัย ภูริปญฺโญ ทิวาพัฒน์
• ปณิธิ ภูศรีเทศ