ระบบการผลิตบัณฑิตระดับปริญญาตรี

          วันที่ 1 ก.ย. 49   ผมไปร่วมประชุมสภาวิชาการของมอ.   มีเรื่องนโยบายวิชาการเข้าที่ประชุม 2 เรื่อง   เรื่องหนึ่งคือ ระบบผลิตบัณฑิต        (ป.ตรี)   ทาง มอ. ประมวลแนวความคิด แนวนโยบาย และยุทธศาสตร์การดำเนินการมาอย่างดี น่าชื่นชมมาก
          ผมได้ให้ความเห็นว่า  ควรเพิ่มเติมแนวคิดและยุทธศาสตร์อีก 2 เรื่อง คือ
                    (1) Diversity & Focus
                    (2) New Definition ของคำว่า "นักศึกษา"

 

Diversity & Focus ด้านนักศึกษา
           หมายความว่ามีนักศึกษาหลากหลายรูปแบบ   โดยมียุทธศาสตร์และมาตรการที่พุ่งเป้าดำเนินการแก่นักศึกษาแต่ละรูปแบบ   ซึ่งหมายความว่ากฎระเบียบและวิธีปฏิบัติจะต้องยืดหยุ่นให้สามารถดำเนินการแก่นักศึกษาแต่ละกลุ่มได้อย่างมีประสิทธิผล
          ต้องมีวิธีการดึงดูดนักศึกษาที่มีสติปัญญาสูงเป็นพิเศษเฉพาะด้าน (talented) เข้ามาเรียนด้วยวิธีการต่างๆ   ได้แก่
                    -การจัดโครงการประกวดความสามารถ   เพื่อให้ได้ตัวเด็กปัญญาเลิศด้านต่างๆ
                    -จัดให้มี scholarship  ให้เด็กเหล่านี้ได้เรียนฟรี   และอาจมีค่าใช้จ่ายประจำเดือนให้ผ่าน  TA/RA
                    -จัด mentor  ที่คู่ควรแก่สมองของเด็ก   และจัดงานสร้างสรรค์ให้ทำ
                    -สามารถจัดหลักสูตรที่เชื่อมต่อ & ยืดหยุ่น  ในลักษณะที่ tailor-made  เฉพาะรายได้   เช่น พอเรียนไปจนถึงปี 3  ผลการเรียนเลิศ  ก็เสนอให้เรียนปริญญาโทต่อเลย  พอเรียนปริญญาโทไปได้ 1 ปี  ผลดีเลิศ  ก็เสนอให้เรียนปริญญาเอกไปเลย เป็นต้น
                    -มีคำแนะนำ และข้อเสนอเรื่อง Longterm career path ให้
          เวลาปฏิบัติต้องมีรายละเอียดมาก   และแต่ละสาขาวิชาก็ต้องไปคิดรายละเอียดไว้รองรับ
          นักศึกษาที่เรียนไม่เก่ง  แต่มีความสามารถด้านอื่น  ก็ต้องมียุทธศาสตร์และมาตรการสนับสนุน    คือต้องใช้หลักส่งเสริมความเป็นเลิศทุกปัญญาในพหุปัญญา  (multiple  intelligence)  

 

นิยามใหม่ของคำว่า "นักศึกษา"
          นิยามเดิมของ "นักศึกษา"  คือผู้เข้ามาให้เราสอน   มาดูดซับความรู้หรือเป็น "ผู้เสพ"   แต่ในนิยามใหม่  ต้องมองนักศึกษาเป็น      "ผู้สร้าง" ความรู้   มองนักศึกษาปัญญาเลิศเป็นผู้เข้ามากระตุ้นความคึกคักทางวิชาการ  เข้ามากระตุ้นอาจารย์  และร่วมกับอาจารย์ในการสร้างสรรค์วิชาการ   อาศัยความสดใหม่ไม่ติดกรอบเป็นทุนปัญญา  เสริมความเก๋า  ความรู้มาก   แต่ติดกรอบของอาจารย์
          มหาวิทยาลัยต้องนิยามความหมายของนักศึกษาใหม่ในทุกด้าน   ไม่ใช่เฉพาะด้านวิชาการ   แต่รวมไปถึงด้านศิลปวัฒนธรรม ด้านกีฬา งานอาสาสมัครเพื่อสังคม ฯลฯ

 

วิจารณ์   พานิช
1  ก.ย.  49