รู้จักไหม "ท้าวเวสสุวรรณ"
ผมเคยไปไหว้พระหลาย ๆ แห่ง บางครั้งเจอองค์เทพต่าง ๆ ก็ไม่ค่อยจะรู้จัก หากวันใดได้ไปกับคนที่มีความรู้ ผมก็จะได้รับความรู้ ความเชื่อ และคติต่าง ๆ มาบ้าง แต่ก็เคยคิดเหมือนกันว่าตัวเองน่าจะมีความรู้ไว้บ้าง เพราะจะทำให้เกิดความรู้สึกที่อิ่มกับการไปยังสถานที่สำคัญต่าง ๆ และหากมีโอกาสก็จะทำตัวเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ไม่รู้ได้ด้วย
วันนี้ได้อ่านเจอเรื่องท่านท้าวเวสสุวรรณ ในนิตยสารสยามรัฐ สัปดาห์วิจารณ์ จึงคิดว่าน่าจะบันทึกไว้เป็นความรู้ของตนเอง และเผื่อแผ่อีกหลาย ๆ คนที่ยังไม่รู้บ้าง
ที่มาภาพ (http://horoscope.kapook.com/view15559.html)
"ท้าวเวสสุวรรณ" หรือที่พรามหมณ์เรียกว่า "ท้าวกุเวร" ทางพุทธเรียก "ท้าวไพสพ" ท่านเป็น "เจ้า" หรือ "นาย" แห่งภูติผีปีศาจทั้งหลาย ท่านสถิตอยู่ในสวรรค์ชั้นล่างสุดของฉกามาพจร (ชื่อสวรรค์ชั้นจตุมหาราชิกาภูมิ)
รูปร่างหน้าตาของท่านท้าวเวสสุวรรณ จะเป็นรูปยักษ์ถือตะบองขนาดใหญ่ ด้วยท่านเป็นเจ้าแห่งอสูร รากษส และภูติผีปีศาส ตำราโบราณและงานวรรณคดีกล่าวว่า ท้าวเวสสุวรรณ เป็นยักษ์ที่มีพัสตราภรณ์และผิวกายสีเหลืองทอง จิตใจดีงาม ดำรงอยู่ในสัตยธรรม ถึงขนาดอุทิศตนถวายพิทักษ์รักษาพุทธสถาน และองค์พระพุทธเจ้า เช่น รูปหล่อปิดทองด้านซ้ายของฐานองค์พระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.พิษณุโลก ก็ทำเป็นรูปท้าวเวสสุวรรณ ส่วนด้านขวาเป็นยักษ์อีกตนหนึ่งชื่อ "อาฬาวกยักษ์"
ความหมายของชื่อ "ท้าวเวสสุวรรณ"
"เวส" แปลว่า พ่อค้า หมายถึง พ่อค้าอันมีทรัพย์ อันได้แก่ ทองคำ เนื่องจาก ท้าวเวสสุวรรณ เคยมีอดีตชาติเป็นพราหมณ์ เปิดโรงงานค้าขายหีบอ้อยจนร่ำรวย และได้นำเงินทองบริจาคให้ผู้ยากไร้ เมื่อเกิดใหม่จึงได้ครอบเมืองวิสานะนคร ผู้คนจึงเรียกว่าเวสาวรรณ ด้วยกุศลดังกล่าวจึงได้รับพรจากพระพรหมให้เป็นอมตะไม่ตายและให้เป็นเจ้าของทรัพย์สมบัติต่าง ๆ ทั่วแผ่นดิน
เหตุที่เรียกกันว่า "ท้าวกุเวร" เนื่องจากพระพรหมเห็นว่ามีรูปร่างไม่ดี ร่างกายพิการต้องถือไม้เท้า จึงตั้งชื่อให้ดังนั้น ที่บ้านเรามาจำหลัก เป็นยักษ์ถือตะบองยันพื้นก็คงจะมีเค้าเงื่อนมาจากเรื่องดังกล่าว
คติความเชื่อแบบไตรภูมิ เชื่อว่ามีท้ายโลกบาลประจำอยู่ 4 ทิศ จึงนิยมจำหลักอยู่ตามบานประตูโบสถ์ วิหาร เรียกว่า "ทวารบาล" หมายถึง ผู้ดูแลประตู บางครั้งพบทวารบาลบางแห่งเป็นแบบจีน แทนที่จะเป็นรูปเทวดาแบบไทยถือพระขรรค์ กลับเป็นเทวดาจีนคล้ายตัวงิ้ว ถือ หอก ดาบ หรือง้าว เหยียบอยู่บนสิงโตจีน เราเรียกว่า "เสี้ยวกาง" หรือ เซี่ยวกาง" เข้าใจว่าเป็นอิทธิพลของจีนที่เข้ามาสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 3 เนื่องจากพระองค์นิยมงานศิลปะและสถาปัตยกรรมแบบจีน
ท้าวจตุโลกบาลประจำทิศทั้งสี่ ประกอบด้วย
"ทิศตะวันออก" พราหมณ์เรียก พระอินทร์ พุทธเรียก ท้าวธตรฐ มี คนธรรพ์ เป็นบริวาร
"ทิศตะวันตก" พราหมณ์เรียก พระวรุณ พุทธเรียก ท้าววิรูปักษ์ มี นาค ครุฑ และเทวดา เป็นบริวาร
"ทิศใต้" พราหมณ์เรียก พระยม พุทธเรียก ท้าววิรุฬหก มี กุมภัณฑ์ เป็นยักมีอัณฑะใหญ่เท่าหม้อตาลเป็นบริวาร
"ทิศเหนือ" ได้แก่ ท้าวเวสสุวรรณ พราหมณ์เรียก ท้าวกุเวร พุทธเรียก ท้าวไพสพ มี อสูร รากษส และภูติผีปีศาจ เป็นบริวาร
- คนโบรามจึงมักทำรูปท่านแขวนไว้เหนือเปลเด็กอ่าน เพื่อป้องกันไม่ให้ภูติผีปีศาสมารบกวนเด็กเล็ก
- และนิยมทำผ้ายันต์รูปท่านท้าวเวสสุวรรณจำหลักเป็นด้ามของมีหมอที่สัปเหร่อใช้กำราบวิญญาณ เนื่องจากสมัยก่อนเวลาเผาศพก็ยกขึ้นกองฟอนแล้วใส่ไฟเผา พอร้อนเข้าเส้นเอ็นก็ยึดถึงขนาดลุกขึ้นนั่ง สัปเหร่อเลยต้องใช้มีดกรีดตามเส้นเอ็นก่อน ทีนี้พอยกขึ้นเผาศพก็จะไม่กระดุกกระดิก เลยเป็นความเชื่อว่า มีดหมอจำหลักรูป "ท้าวเวสสุวรรณ" สามารถปราบผีได้
- บ้านเรารู้จัก "ท้าวเวสสุวรรณ" ในชื่อ "ปู่โสมเฝ้าทรัพย์" หรือในชื่อ "ธนบดี" แปลว่า ผู้เป็นใหญ่ในทรัพย์ หรือ "ธเนศวร" แปลว่า เจ้าแห่งทรัพย์ อีกทั้งมีหน้าที่คอยจดความดีของคนทางทิศอุดรขึ้นไปจารึกและประกาศให้ปวงเทพยดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์รับรู้ ผู้คนจึงนิยมจัดสร้าง หรือ จำหลักรูปท้าวเวสสุวรรณและเคารพบูชาเพื่อความมั่งคั่งอีกด้วย
และนี่คือ เกร็ด ความรู้ท่าน "ท้าวเวสสุวรรณ" ที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับตัวผมเอง และคนที่ยังไม่รู้ วันหน้าวันหลัง ไปเที่ยววัดแห่งใด ก็น่าจะมองออกและรู้จักท่าน "ท้าวเวสสุวรรณ" กันเป็นอย่างดีนะ
ที่มา : ราม วัชรประดิษฐ์. สัปดาห์พระเครื่อง. สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์ ปีที่ 50 ฉบับที่ 34 วันศุกร์ที่ 11 - วันพฤหัสบดีที่ 17 พฤษภาคม 2555
ความเห็น (2)
"ท้าวเวสสุวรรณ" ต่างกับ ยักษ์วัดแจ้ง และ ยักษ์วัดโพธิ์...อย่างไรคะ??
ตอนเรียน ตกวิชา---วรรณคดี ตกจริงๆๆคะท่านอาจารย์
ยักษ์ที่สนามบินสุวรรณภูมิ สวยมากค่ะ