เพลงเพื่อผู้ป่วย : วันที่หัวใจพองโต(อีกวัน)
วานนี้ ผู้ป่วยรายแรกเป็นผู้ป่วยชายที่มีน้ำหนักถึง 106 กิโลกรัม ตัวโตมาก นอนเต็มเตียงผ่าตัด มาทำผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกด้านซ้าย
ทีมงานวางแผนฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลังได้ระดับการชาถึงบริเวณใต้ลิ้นปี่ จัดท่าผ่าตัดตะแคงขวา
เมื่อเริ่มเข็นผู้ป่วยจากห้อง induction เข้าห้องผ่าตัดภายหลังการทำ block เสร็จ ผู้เขียนสังเกตเห็นสีหน้าผู้ป่วยออกจะมีความกังวล ถามคำตอบคำ บางคำถามไม่ตอบ บ่งบอกความกังวล
ผู้เขียนจึงถามว่า
“ชอบฟังเพลงมั้ยคะ?” ผู้ป่วยดูฉงนนิดนึง แล้วพยักหน้าพร้อมทั้งตอบว่า
“ชอบครับ”
“อยากฟังเพลงขณะหมอผ่าตัดมั้ย มีเพลงเสียบหูฟังให้นะคะ เพิ่งได้มาใหม่ๆ?”
“อยากฟังครับ”
“คุณลุงชอบเพลงประเภทไหนคะ”
“เพลงลูกทุ่งครับ” ผู้ป่วยบอก
ผู้เขียนเพิ่งได้ซื้อวิทยุ MP3 เสียบหูฟัง ที่คณะแพทย์ฯอนุมัติงบประมาณให้ ในโครงการของผู้เขียนเพื่อคลายเครียดให้ผู้ป่วยที่ฉีดยาชาเฉพาะส่วนแต่ยังตื่น รู้ตัวขณะผ่าตัด
MP3 ใหม่แกะกล่องถูกผู้เขียนนำออกมาให้น้องธุรการเตรียมเพลงให้...ในช่วงเวลาสั้นๆจึงได้เพลงของก๊อต จักรพรรณ์มา 4 เพลง ผู้เขียนเรียนรู้การใช้เครื่องคร่าวๆแล้วรีบนำลงมาให้ผู้ป่วยฟัง
ผู้เขียนก็ยังไม่เคยใช้เลยต้องแบ่งลำโพงกันคนละหู ต้องปรับระดับเสียง
...เพลงเพราะจริงๆ....
ผู้ป่วยนอนหลับตา เพลง 4 เพลงที่ได้มาถูกเปิดเวียนไปมาหลายรอบ ทั้งหมอดมยาและแพทย์ผ่าตัดดูชื่นชอบกับวิธีของผู้เขียน ได้ยินเสียงบอกต่อกันในกิจกรรมของผู้เขียน
การผ่าตัดดำเนินไปนานราวชั่วโมงเศษ ผู้ป่วยเริ่มปวดเมื่อยข้อศอกและแขนข้างที่นอนทับเพราะน้ำหนักตัว ได้มีการปรับ ขยับและนวดแขนให้เป็นระยะ... สักพักใหญ่จึงตัดสินใจร่วมกับพชท. ปี 1 ที่อยู่ด้วยในการให้ยาคลายกังวลและแก้ปวดนิดหน่อยเพิ่มเติม จากนั้นผู้ป่วยมีอาการสุขสบายมากขึ้น นอนหลับได้ตลอดการผ่าตัด
สังเกตเห็นว่าเปิดตาลืมขึ้นบางครั้งเมื่อจบเพลงที่ 4 ผู้เขียนต้องเวียนเปิดซ้ำเพื่อมิให้ขาดตอน
ผู้ป่วยเสียเลือดราว 1100 มล. มีการเปิดเส้นเลือดดำให้น้ำเกลือเพิ่มอีกหนึ่งเส้น ให้สารน้ำและเลือดทดแทนตามมาตรฐาน ให้ได้ทันการสูญเสียขณะผ่าตัด การผ่าตัดใช้เวลาราว 3 ชั่วโมง เกณฑ์ทั่วไปของผู้ป่วยค่อนข้างปกติ
(ตอนถ่ายภาพผู้ป่วยหลับ ผู้เขียนเกรงใจไม่กล้าปลุกภาพเลยไม่ค่อยสวย มีสายรุงรังหน่อยตอนผู้ป่วยบ่นเมื่อย)
เสร็จผ่าตัดผู้ป่วยได้รับการดูแลต่อที่ห้องพักฟื้น
ผู้เขียนตามไปเยี่ยมในภายหลังและสอบถามความพึงพอใจต่อการฟังเพลง
“ชอบมากครับ คลายเครียดได้มากๆ...จริงๆๆๆ....”
จากการประเมินผู้เขียนเชื่อว่าผู้ป่วยรู้สึกเช่นนั้นจริงๆ เพราะสีหน้าและน้ำเสียงมีความแตกต่างจากตอนแรกเมื่อเริ่มต้นเข้าห้องผ่าตัดอย่างมาก
จากนั้นผู้เขียนนำมาให้ผู้ป่วยฟังอีก 2 ราย โดยนำสำลีชุบแอลกอฮอล์บิดหมาดมากๆทำความสะอาดใบหูผู้ป่วยก่อน ก่อนนำลำโพงเล็กๆแนบ
...
ผู้เขียนโม้ให้น้องๆฟังถึงผลการทดลองใช้ ไม่ยุ่งยากในการเลือกผู้ป่วยเลย...เพียงเริ่มที่คำถามว่า
“ระหว่างหมอผ่าตัดอยากฟังเพลงหรือไม่?...”
...
และวันนี้ได้ประชุมในทีมวิสัญญีออร์โธปิดิกส์ ผู้เขียนมีน้องๆในทีมที่เข้มแข็งอีก 3 คนได้แก่ คุณไกรวาส แจ้งเสม, คุณยุวดี หันตุลา และคุณสุเจตนา ภูมิสวาสดิ์ รวมทั้งมี อ.มาลินี วงศ์สวัสดิวัฒน์เป็นที่ปรึกษา เราทบทวนปัญหาและข้อมูลที่เก็บไว้ก่อนถึงความต้องการการฟังเพลง เราแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็น วางแผนการเลือกประเภทเพลงและกลุ่มผู้ป่วย
ตอนนี้สรุปเบื้องต้นว่า หากผู้ป่วยต้องการและต้องไม่มีบาดแผล หรือสกปรกบริเวณใบหูหรือเป็นกลุ่มเสี่ยงติดเชื้อ เราพิจารณาให้ได้เลย
วันหยุดนี้ทุกคนมีการบ้านในการเตรียมเลือกเพลงประเภทต่างๆที่เป็นกลุ่ม relaxation แล้วจะนำมาลงใน MP 3
วันจันทร์นี้คงเริ่มนำลงใช้ได้เต็มที่
แล้วจะนำมาเล่าให้ฟังต่อค่ะ
...
ขอขอบพระคุณ ภาควิชาออร์โธปิดิกส์ที่กระตุ้นผู้เขียนเมื่อหลายปีก่อนให้ได้โครงการนี้ขึ้นมา ขอขอบคุณภาควิชาวิสัญญีวิทยาของผู้เขียน และงานนโยบายและแผน คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่นที่เห็นความสำคัญผู้ป่วยอย่างแท้จริงจนอนุมัติงบสนับสนุน ผู้เขียนภูมิใจที่มีส่วนทำให้เกิดกิจกรรมดีๆนี้
ความเห็น (20)
ดีจริงๆค่ะ น่าจะนำมา ลปรร กับกลุ่ม music for health ของ อาจารย์หนึ่ง ภัทรวุฒิ
สิ่งเหล่านี้ เกิดขึ้นไม่ได้ หากทำงานเพียงตามหน้าที่ ความละเอียดอ่อน "ใจเขาใจเรา" แบบนี้ เกิดเพราะรักในงาน
... ผู้เขียนโม้ให้น้องๆฟังถึงผลการทดลองใช้ ไม่ยุ่งยากในการเลือกผู้ป่วยเลย...เพียงเริ่มที่คำถามว่า
“ระหว่างหมอผ่าตัดอยากฟังเพลงหรือไม่?
เรียนพี่แก้วค่ะ
เดิมวางแผนว่าจะปรึกษาพี่แก้วและอ.หนึ่งอยู่เหมือนกัน แต่แผนในใจดังว่านานมากไปแล้ว หมายความถึงว่า ติ๋วมัวทำงานอื่นๆที่มีมาเป็นช่วงอยู่เรื่อยๆ เลยยังไม่ได้ปรึกษารายละเอียดสักที...
ตั้งแต่ปีก่อนโน้น....
จนวันนี้...เลยลงมือทำเลยเท่าที่อยากทำไปก่อนค่ะ คิดเสียว่าผู้ป่วยเป็นญาติ ไม่รอแล้ว...
ตอนนี้หวังเพียงว่า "ให้เสียงเพลงที่ผู้ป่วยชอบเป็นพื้นฐานสร้างความสุขในช่วงสั้นๆที่ต้องเผชิญความทุกข์" เท่านั้นก่อนค่ะ... แต่เน้นเพลงประเภทผ่อนคลาย ช้าๆ เย็นๆ มีแค่ทำนองหรือเป็นบรรเลงยิ่งดี ให้เกิด Relaxation ซึ่งกำลังร่วมกันดำเนินการค่ะ
แล้วคงได้ปรึกษาพี่แก้วและอ.หนึ่งในลำดับต่อไปแน่นอนค่ะ... ขอบคุณสำหรับคำแนะนำค่ะ
เรียน อ.หมอ ป. ค่ะ
ขอบคุณมากๆนะคะที่ให้กำลังใจ
...มองว่าหากสักวันหนึ่ง เรานอนบนเตียงผ่าตัด เราเองก็อยากผ่านภาวะวิกฤตไปได้ด้วยดี แม้การผ่าตัดอาจไม่วิกฤต...แต่เชื่อว่า การนอนบนเตียงผ่าตัดนั้นสร้างวิกฤตให้กับชีวิตทุกคน โดยเฉพาะวิกฤตทางใจ ... ขอเพียงได้รู้สึกผ่อนคลาย หรือลืมๆช่วงนั้นไปได้คงดีน่ะค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ถึง ครูอ้อยค่ะ
คิดถึงเสมอเช่นกันค่ะ สบายดีนะคะ
ขอบคุณค่ะ
ได้นำไปทดลองใช้ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา
1. ผู้ป่วยเด็กวัยรุ่นแนะนำเพลงที่เพื่อนผู้ป่วยวัยเดียวกันน่าจะชอบให้ ได้แก่
1.1 เพลงวัยรุ่น : ตั๊กแตน ชลดา, ต่าย อรทัย
1.2 เพลงไทยสากล : กัน เดอะสตาร์6, พี่ตูน บอดี่สแลม, นท เดอะสตาร์7, บี้ เดอะสตาร์, โปเตโต้, แคลช
2. คุณป้าอายุ 64 ปี ขอเพิ่มฟังเพลงสุนทราภรณ์
3. หญิงสาวอายุ 32 ปี ปฏิเสธเพลงสุนทราภรณ์ ขอเพลงไทยสากลสมัยใหม่ เลยให้ฟังเพลงของดา เอนโดฟิน
มีข้อแนะนำว่าระดับเสียงเพลงไม่เท่ากัน ... ฟังเพลินๆแล้วสะดุด เป็นเพราะเราโหลดจาก youtube แล้วแปลงเป้น mp3 ไม่ไ้ดูระดับเสียง เลยต้องกลับมาจัดการใหม่
ต้องหัดปรับการลงเพลงให้มีระดับเท่ากัน โดยหัดแปลงไฟล์จากแผ่น cd ที่ซื้อจากร้านที่มีลิขสิทธิ์
มีเพลงฝรั่งเก่าๆ ให้ฟังมั้ย....อยากฟังมั่ง
เก่าขนาดไหนจ๊ะ... ถ้าพ่อ request ฉันจัดเต็มให้จ้า
- ฉันขอแค่ carpenter ก็พอจ้า
- ฉันชื่มชมโครงการนี้ของแม่แมงมุมจริงๆนะ ฉันคิดถึงภาพผู้ป่วยนอนหลับตาพริ้มฟังเพลงลูกทุ่ง แล้วให้หมอ ตัด ต่อ แต่ง เติม ได้ตามสบาย แล้วตื่นมาพร้อมกับการจากไปของโรคภัย น่าจะเป็นการผ่าตัดที่น่าประทับใจจริงๆจ้า
พ่อหมูอ้วนเพื่อนรัก
- ฉันใช้เวลาตลอดค่ำวันนี้แปลงเพลงของ Carpenter ซึ่งได้ราว 40-50 เพลง ตาม request จ้า กะว่าสามารถเปิดฟังได้โดยไม่สะดุดราว 2 ชั่วโมงกว่า เอาไว้ให้ผู้ป่วยวัยใกล้เคียงกับพ่อฟัง... สำหรับ เพื่อนฉันน่ะ ไม่ต้องป่วย ฉันก็จัดให้ฟังได้จ้า... เริ่มต้นที่เพลงนี้ก่อนนะจ๊ะ แล้วฟังต่อไปเรื่อยๆได้เลย... ฟังเพลงไป ทำงานไปนะ
- สำหรับผู้ป่วยรายแรกนี้ของฉัน กล่าวชื่นชมวิธีการของฉันมากับแพทย์ผ่าตัดค่ะ แพทย์ผ่าตัดนำมาเล่าให้ฉันฟังในสัปดาห์ถัดมา...หัวใจฉันพองโตอีกรอบ มันทำให้มีพลังขึ้นมาอย่างมากมาย ตอนนี้ฉันกับน้องๆในทีมนำเพลงให้ผู้ป่วยได้ฟังหลายรายแล้วจ้า
- ...สำหรับเพื่อนหมูอ้วน ฉันเตรียมจัดเต็มไว้แล้วจ้าและขอบคุณสำหรับกำลังใจที่เพื่อนมีให้ฉันเสมอ ขอบคุณมากๆนะคะ
วันศุกร์ที่ผ่านมาสามารถนำเพลงให้ผู้ป่วยฟังได้ถึง 4 คน
- รายแรกเป็นคุณยาย 80 กว่าปีแล้ว สารพัดโรคเลย ความดันสูง เบาหวาน โรคหัวใจ ปอด โรคไต ...ไม่ดีซักอย่าง on oxygen เข้ามาเลย ปวดแผลเพราะสะโพกหัก มาดามข้อสะโพก พออาจารย์บล๊อกได้หายเจ็บก็อารมณ์ดี ไม่กล้าให้ยาให้หลับเพราะแก่มาก เสี่ยงสูง เลยเอาเพลงให้ฟัง คุณยายบอกว่าอยู่บ้านก็ฟังเพลงไปงั้นๆเพราะหูไม่ดี ไม่ค่อยได้ยิน พอเอาเพลงแรกของสุนทราภรณ์ให้ฟัง คุณยายบอกว่า...เออ เพราะดี พอเพลงที่ 2 คุณยายบอกว่า..อูย รำคาญ เอาออกๆ...พวกเราฮาๆๆกันพร้อมกับคุณยาย...
รายนี้เลยอาศัยพูดคุยแล้วนวดแขน นวดตัวไปด้วยตลอดเคสเพราะคุณยายเมื่อย นอนเตียง fracture table เอวเลยบิด ...คุยกันกับคุณยายทั้งเคส คุณยายอารมณ์ดี บอกว่า... ขาก็ผ่าไป ข้างบนก็คุ้ยคุยๆๆกัน...เออแปลกดีเนอะ แล้วก็ได้ยินคุณยายชวนไปกินข้าวที่บ้านสวนของคุณยาย แล้วบอกว่า ค่าจ้างเท่าไหร่น่ะเขียนเบิกเอาเลยนะ...
รายนี้เลยไม่ได้เก็บผลการฟังดนตรี แต่ก้มีความสุขที่ได้คุยกับคุณยายและไม่ต้องให้คุณยายเสี่ยงกับยามากไป
ตามออกไปเยี่ยมต่อที่ห้องพักฟื้นเพราะห่วง เลยได้เห็นลูกๆมาเยี่ยม อายุ 60กว่ากันแล้ว ตั้งสองสามคน...น่ารักเชียว
- รายที่สอง เป็นวัยกำลังทำงาน รู้สึกเฉยๆกับดนตรีเพราะวันๆก็ไม่ค่อยได้ฟังเพลงเลยไม่มีเพลงในสเป็ค แต่เมื่อคลายกังวลจากการฉีดยาชาเข้าไขสันหลังและฟังเพลงลูกทุ่ง...ช้าๆ... เมื่อประเมินตอนเสร็จผ่าตัด ผู้ป่วยกลับรู้สึกคลายกังวลได้มาก ชื่นชอบเพราะไม่อยากหลับจากยา และอยากดูการผ่าตัดผ่านกล้องส่องก็ได้ดูและฟังเพลงด่วย ชื่นชอบมาก
- รายที่สาม เป็นวัยรุ่น เคยมาแล้ว แต่คราวก่อนได้ฟังเพลงนิดเดียวแล้วสลบต่อเพราะคราวนั้นบอกว่าผ่าตัดน่าจะนาน เลยให้หลับต่อ... คราวนี้ blockหลังให้ แล้วให้ฟังเพลง...คราวก่อนไม่ได้ประสบการณ์การฟังเพลงเท่าไหร่ แต่คราวนี้พอใจพอสมควร ดีหน่อยที่ช่วยให้ไม่กังวลขณะการผ่าตัดดำเนินไป
- รายที่สี่ เป็นผู้สูงอายุหน่อย อ้วน เป็นเบาหวาน มาตัดนิ้วเท้าที่ติดเชื้อแล้วเนื้อตาย พอยาชาออกฤทธิ์เต็มที่ ให้ฟังเพลงก็หลับตาพริ้ม อมยิ้มนิดๆแล้วหลับไป... รายนี้น้องที่อยู่เวรต้องมารับช่วงดูแลต่อ กว่าจะเสร็จผ่าตัดเกือบ 6โมงเย็น เราเลยต้องอยู่คอยเพราะต้องเอา MP3 กลับไปชาร์ท
อยากให้เห็นภาพคุณลุงคนสุดท้ายน่ะ หลับตาพริ้มเลยแหละ...เสียดายที่ต้องคาดตาไว้
ขอขอบพระคุณผู้ป่วยทุกท่าน ที่ได้ถอดประสบการณ์การให้หูฟังให้พวกเราได้นำไปปรับใช้กับผู้ป่วยรายถัดๆไปค่ะ
...เราเลยไปได้รางวัลมาด้วย
15 สิงหาคม 2555 วิชาการวันคุณภาพศรีนครินทร์ ครั้งที่ 11 ประจำปี 2555 “คุณภาพที่ส่งถึงมือผู้ป่วย” ณ ห้องประชุมมิตรภาพ อาคารเรียนรวม
ส่งผลงาน 7 เรื่อง ได้แก่
|
ชื่อเรื่อง |
เจ้าของเรื่อง |
|
กรรมการพัฒนาคุณภาพบริการวิสัญญี |
|
กรรมการพัฒนาคุณภาพบริการวิสัญญี |
|
กฤษณา สำเร็จและคณะ |
|
ลำไย แสบงบาลและคณะ |
|
นางอังสนา ภูมิแดง และคณะ |
|
จันทร์ฉาย แสงแก้ว และคณะ |
|
รศ.เทพกร สาธิตการมณี และคณะ |
|
ปริณดา พรหมโคตร์ และคณะ |
|
ดารณี ปราการกมานันท์ และคณะ |
|
ภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทย์ มข. ขอนแก่น |
|
ลำไพย พลเสนาและคณะ |
|
12. เรื่องเล่า... เคล้าคุณภาพ |
กรรมการพัฒนาคุณภาพบริการวิสัญญี |
ผลงานคุณภาพบริการวิสัญญี ในงานวันศรีนครินทร์ 2555
รางวัลที่ได้รับ
1. รางวัล ภาพรวมทีมนำทางคลินิก
2. รางวัล ผลงานแต่ละหมวด
|
หมวดที่ 1 |
CQI นวัตกรรม clinical population management Home Health Care, Community Participation Network, Humanize Health Care Health Promotion (Occupational Health, Patient, Community Health Promotion) |
|
รางวัลที่ 3 |
การใช้ “หูฟัง” ขณะผ่าตัด สำหรับผู้ป่วยกรณีได้รับการฉีดยาชาเฉพาะส่วน (กฤษณา สำเร็จและคณะ) |
|
|
|
|
หมวดที่ 2 |
Safety, Risk Management |
|
รางวัลที่ 2 |
การลดอุบัติการณ์ตามตัวชี้วัดทางวิสัญญี (ภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทย์ มข. ขอนแก่น) |
|
|
|
|
หมวดที่ 3 |
การประยุกต์ใช้แนวคิด Lean ในระบบบริการสุขภาพ (ลดระยะเวลา ลดขั้นตอน) |
เมื่อวานนี้คุณตาท่านนี้ได้ฟังเพลงหลังการบล็อกสำเร็จค่ะ
คุณตาไม่รู้และไม่เห็นหรอกค่ะว่า... การจัดท่าผ่าตัดโลดโผน ขนาดไหน... ไม่เช่นนั้น เสียงเพลงก็คงเอาไม่อยู่... อิ อิ
ทีมงานประกอบด้วย (จากซ้าย)
น้อง ไกรวาส แจ้งเสม, สุเจตนา ภูมิสวาสดิ์, ยุวดี หันตุลา และ กฤษณา สำเร็จ
คนด้านหลังภาพ...เป็นน้อง scrub nurse ผู้น่ารักที่อยากมีส่วนร่วมในภาพทีม (ไม่เห็นน่ะ...ไม่งั้นจะเรียกออกมาถ่ายภาพด้วยกันนะน้องดวง...วันหลังอย่าแอบนะ...อิ อิ)