ต้นไม้ประวัติศาสตร์ ที่วัดโพธินิมิตร ตลาดพลู

ไม้พระมหาโพธิ์

             

       ภายในบริเวณวัดใกล้ศาลาท่าเสด็จ ร.๕    มีต้นโพธิ์สูงใหญ่แผ่กิ่งก้านร่มเย็น สวยงาม จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่และพระภิกษุในวัดบอกว่า  เป็นไม้พระมหาโพธิ์    พระราชทานจากรัชกาลที่ ๕ นำมาปลูกไว้ที่วัดโพธินิมิตร  เมื่อเดือนมกราคม  รัตนโกสินทรศก ๑๑๐ จากคำบอกเล่าดังกล่าวกรมศิลปากร  จึงได้ค้นหาหลักฐานจากหอจดหมาเหตุแห่งชาติ พบจดหมายเหตุที่เกี่ยวข้องกับวัดโพธินิมิตร ดังนี้

          จากบันทึกจดหมายเหตุ   ดังกล่าวสรุปได้ความว่า  เป็นบันทึกหนังสือของพระยาวุฒิการบดี  ผู้แทนพระเจ้าน้องยาเธอ  ขณะนั้นดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ดังได้คัดมาดังนี้

ส.๔๖๙                             ศาลาว่าการกระทรวงธรรมการ                      
๑๐๓๔
             วันที่  ๔  มกราคม  รัตนโกสินทรศก  ๑๑๐
      ข้าพระพุทธเจ้า  พระยาวุฒิการบดี  ขอพระราชทานกราบทูล  พระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าโสณบัณฑิตยทรงทราบฝ่าพระบาท
      ด้วยพระธรรมวโรดม  วัดสุทัศน์เทพวราราม  ยื่นหนังสือต่อข้าพระพุทธเจ้าฉบับหนึ่ง  วันที่ ๑๙ มกราคม      รัตนโกสินทรศก ๑๑๐  เวลาบ่าย  พระธรรมวโรดม  จะจัดการแห่ไม้พระมหาโพธิ์ไปยังวัดโพธินิมิตร  แลนิมนต์พระสงฆ์ในพระอารามสวดพระพุทธมนต์ รุ่งขึ้นเลี้ยงพระสงฆ์เสร็จแล้วจะได้ประชุมสงฆ์  เถรานุเถระรวม  ๒๐  รูปผูกมหาสีมา  เวลาเช้าวันที่  ๒๑  เลี้ยงพระสงฆ์เสร็จแล้ว  จะได้มีธรรมเทศนา      เปนการฉลองพระอารามต่อไป  ขอให้ข้าพระพุทธเจ้านำความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณา  ขอรับพระราชทานพระบรมราชานุญาต  ในการที่จะจัดทำนี้  กับขอรับพระราชทานเครื่องนมัสการหลวง  แลดนตรี  ประโคมสมโพชพระอารามกับดอกไม้เพลิงสามราตรี
                                                            
                                           ควรมิควรแล้วแต่จะทรงโปรดเกล้าฯ

                                                       พระยาวุฒิการบดี

                                                 ผู้แทนพระเจ้าน้องยาเธอ

                                                เสนาบดีกระทรวงธรรมการ

    จากหนังสือตามข้อความดังกล่าวข้างต้น  จึงมีลายพระหัตถ์รับสั่งว่า "ส่งกรมวัง  ให้จัดตามที่ขอ "

 

   และจากบันทึกในจดหมายเหตุ  การตอบหนังสือแก่พระยาวุฒิการบดี  ดังนี้

    จากคำบอกเล่าทำให้ทราบว่า  "กิ่งโพธิ์ที่ได้รับพระราชทานมาปลูกนั้น  กิ่งที่นำมาปลูกได้ตายไปแล้ว  ที่เห็นเป็นต้นสูงใหญ่อายุนับร้อยปีนี้  เป็นหน่อใหม่ที่แตกออกมาจากกิ่งเดิมที่ปลูกไว้ "  

 

       ในบริเวณต้นโพธิ์พบหลักฐานที่ทางกรมศิลปากรได้ให้การอนุรักษ์   และจะดำเนินการบูรณะต่อไป    ก็คือศาลาจตุรมุข ที่สร้างขึ้นรอบฐาน
ต้นโพธิ์   ปัจจุบันนี้คงพบเห็นอยู่เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นซึ่งก็มีสภาพทรุดโทรมเป็นอย่างมาก  สมควรที่จะต้องบูรณะและปรับปรุงโดยเร็วเพื่อให้สิ่งที่สำคัญทาง  ประว้ติศาสตร์  ของวัดโพธินิมิตร รวมทั้งต้นโพธิ์ที่สูงใหญ่ที่ให้ความร่มรื่นและเป็นไม้ประวัติศาสตร์ที่มีประวัติอันยาวนานและน่าสนใจ ให้คงอยู่คู่กับวัดตลอดไป

                                                                     โดย  คนบ้านเดียวกัน

       ปรับปรุงและเรียบเรียงจาก

หน้งสือที่ระลึกงานถวายผ้าพระกฐินพระราชทาน

กระทรวงศึกษาธิการ  พุทธศักราช  ๒๕๔๐