แพ้หรือชนะ
เมื่อคุณไปตีเทนนิสกับเพื่อน แล้วคุณแพ้เกม คุณแพ้แปลว่าอะไร? ก้อแปลว่าคุณตีเทนนิสไม่ข้ามเน็ต
หรือเลยเส้นที่เขาขีดไว้ ในขณะที่อีกฝ่ายหนึ่งเขาทำได้ ก็แค่นั้นเอง
ในบางประเทศ การแข่งขันกีฬาระหว่างโรงเรียนในหมู่นักเรียน ต้องเลิกราไปเพราะเพราะผู้ใหญ่
ในวงการศึกษาซึ่งหน้าด้านมาก เห็นว่าการแข่งขันกีฬาในระหว่างนักเรียน เป็นชนวนให้นักเรียนตีกัน
และตนเองไม่มีความสามารถ ในการบริหารการศึกษาพอ จึงแก้ไขปัญหาด้วยการเลิกกีฬานักเรียน
อันเป็นการแก้ปัญหาที่บ้องตื้น ง่ายๆ หน้าด้าน และปราศจากความรับผิดชอบ ไม่มีมโนคติ นักเรียน
ก็เลยไม่มีโอกาสฝึกฝนจิตใจให้รู้แพ้รู้ชนะ
วัฒนธรรม ตะวันตกเน้นเรื่องการเอาชนะคะคานในเกมกีฬา การกีฬาแทนที่จะเป็นไปเพื่อรักษาสุขภาพ
วัฒนธรรม ตะวันตกเน้นเรื่องการเอาชนะคะคานในเกมกีฬา การกีฬาแทนที่จะเป็นไปเพื่อรักษาสุขภาพ
อนามัยและจิตใจ กลับกลายเป็นธุรกิจ ยิ่งใหญ่ การชนะคือ อะไรเล่า? ก็คือการวิ่ง เร็วกว่าผู้อื่น ตีหรือ
เตะบอลไกลกว่าผู้อื่น แม่นยำกว่าผู้อื่น มีลูกเล่นเยอะในเกมไพ่ So what?
แน่นอนล่ะ การชนะในเกมกีฬาอาจนำความสนุกสนานเบิกบานมาให้มากกว่าแพ้ แต่ถ้าคุณมุ่งเอาชนะ
เพื่อพิสูจน์ตัวเองคุณก็แพ้เกม ในแง่ของสปิริตของการกีฬาอันมีคุณค่ายิ่งต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจของคุณ
หากเกมกีฬามันใหญ่โตเกินกว่าชีวิตของคุณ แทนที่จะเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคุณ คุณก็ถูกมันชักใย
ที่น่าตลกเกี่ยวกับการกีฬาก็คือ ยิ่งคุณมุ่งเรื่องชัยชนะน้อยลงเท่าไร โอกาสที่คุณจะได้รับชัยชนะ
มันก็มีมากขึ้นเท่านั้น
การมุ่งมั่นที่จะ “ซัด” อีกฝ่ายให้พ่ายแพ้ไปเป็นเชื้อโรคอย่างหนึ่งของเกมกีฬา นักกีฬาสมัยนี้ถูกโคช
กรอกยาและเคมีภัณฑ์ต่างๆ ให้กิน เพื่อชัยชนะ เพื่อนคนหนึ่งชอบเล่นม้า เขาชวนผมไปสนามม้า
ผมได้ปฏิเสธไป ด้วยเหตุผลว่ากีฬาการแข่งม้ามันมิใช่ความสามารถของม้าแข่งและจ็อกกี้
มันเป็นกีฬาเคมีไปแล้ว “chemical sports” เพราะม้านั้นถูกป้อนวัสดุเคมีเยอะแยะ การมุ่งเอาชนะ
อย่างเดียวในการกีฬาก่อให้เกิดการฉ้อฉลมากมาย
หากคุณเล่น กีฬา ชัยชนะไม่จำเป็นสำหรับคุณ คุณไม่จำเป็นต้องเอาชนะผู้อื่นเพื่อให้คุณรู้สึกว่าคุณสำคัญ
คุณชนะตัวเองได้ หาความมั่นคงในตัวได้ มีประโยชน์อะไรที่จะไปเอาชนะผู้อื่น
โปรดเข้าใจเถิดว่า “ผู้แพ้เท่านั้นที่ประสงค์ชัยชนะ” การประสงค์ชัยชนะส่อว่า คุณไม่อาจมีความสุขได้
เว้นไว้เสียแต่ว่าคุณจะสร้างความพ่ายแพ้ให้แก่ผู้อื่น เมื่อคุณไม่อาจมีความสุขได้ จนกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง
จะแพ้คุณ คุณก็ถูกเขาควบคุม ชักใย จูงจมูก ตลอดไป คุณเสียอีกที่อยู่ในฐานะผู้แพ้อย่างแท้จริง
เพราะคุณเป็นทาสทางจิต ของอีกฝ่ายหนึ่งนั่นเอง
ชัยชนะมันก็เหมือนเงินทอง กล่าวคือ
Money is not everything. Money is only a thing.
Winning is not everything. Winning is only a thing.
การแสวงหาชัยชนะนำความสุขสนุก สนานและความเบิกบานมาให้ แต่หากการแสวงหาชัยชนะ นำความทุกข์
มาให้เสียแล้ว เราก็ควรรักษาชีวิตเอาไว้ดีกว่า เพราะมันไม่คุ้มกันหรอก คนที่เข้าใจโลกดีเขาแสวงหาชัยชนะประหนึ่งว่า
มันสลักสำคัญ แต่ครั้นจบเกมไปแล้วไม่ว่าเขาจะแพ้หรือชนะ เขาก็ไม่เก็บเอามาคิด ให้หนักหัวของเขาต่อไปไม่
เพราะสิ่งที่ล่วงไปแล้วมันก็ล่วงไปแล้ว ใครจะเรียกกลับคืนมาได้ เขากลับไปหาเกมอื่นเล่นให้
สนุกสนานเบิกบานใจดีกว่า
ครั้นเราบอก ตัวเองว่า เราจะเอาชนะให้ได้ ไม่ว่าชัยชนะนั้นจะราคาแพงและทำลายชีวิตของเราสักแค่ไหน
เราก็นำตัวเองไปผูกไว้กับระบบความคิดที่โง่เขลา ตื้นเขิน เราไม่เตรียมตัวไว้แพ้เลยหรือ ในเมื่อความพ่ายแพ้นั้น
ก็เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต เป็นปรากฏการณ์ที่ธรรมดามาก และเป็นบทเรียนอีกบทหนึ่ง
ขอบคุณที่มา...หนังสือ แฮปปี้ไลฟ์ โดย แดง ใบเล่
ทางไปสู่ความสุขหามีไม่ ความสุขนั่นแหละคือทาง
หน้า 243-245 ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5, สำนักพิมพ์ดอกหญ้า กรุงเทพฯ
ความเห็น (4)
แวะมาเยี่ยมเยือน
"ความพ่ายแพ้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต" น่าจะเป็นจริงนะครับ
- ขอบคุณค่ะ
- สบายดีนะคะ
น่าอ่านมากครับคุณครู
