ปล่อยปลากุ้งบางตา ได้เงินมากกว่าปล่อยหนาแน่น

 

เนื่องจากการขุดบ่อขุดสระเลี้ยงกุ้ง ปลาที่เลียนแบบให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติ พยายามทำทุกอย่างให้เหมือนธรรมชาติและคิดไปเองว่านี่แหละคือธรรมชาติ แต่ลืมคิดนึกไปว่าจำนวนปลาและกุ้งที่ปล่อยลงไปต่อตารางเมตรมีจำนวนมากกว่าธรรมชาติ ซึ่งพิสูจน์ได้โดยการเหวี่ยงอวนเหวี่ยงแหลงไปทดสอบ ถ้าบ่อที่เลี้ยงกุ้งปลาของเรามีประชากรเหมือนกับธรรมชาติจริงๆ จะต้องได้ปลาหรือกุ้งที่ติดแหติดอวนขึ้นมาเพียงสองสามตัวเหมือนกับที่เราได้เหวี่ยงแหหาปลาตามแม่น้ำลำคลอง แต่ถ้าติดขึ้นมาเป็นพรวนนั่นแสดงว่าประชากรต่อหัวในพื้นที่มีความหนาแน่นมากเกินไปจะต้องมีีการบริหารจัดการที่ดีตามมาด้วย จึงจะสามารถเลี้ยงปลาและกุ้งเหล่านั้นให้อยู่รอดปลอดภัยไปได้ตลอดรอดฝั่ง ไม่ต้องคอยห่วงหน้าพะวงหลังดูแลแก้ไขอยู่ตลอดเวลาจนไม่เป็นอันทำการทำงานอย่างอื่นเพราะขาดการวางแผนที่ดี 

 

ประชากรของกุ้งและปลาถ้าปล่อยจำนวนหนาแน่นมากเกินในระยะแรกๆอาจจะไม่สร้างปัญหามากนักเนื่องด้วยไซด์หรือขนาดของปลายังไม่ใหญ่มาก แต่พอเร่ิมเดือนที่สองความแออัดยัดเยียดเริ่มแสดงให้เห็นปัญหาที่ชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องด้วยการใช้อากาศและอ๊อกซิเจนเพิ่มขึ้นตามอัตราการเจริญเติบโต ของเสียที่กุ้งและปลาขับถ่ายออกมาจะมีโปรตีนที่หลงเหลือตกค้างด้วยเหตุส่วนหนึ่งจากเปอร์เซ็นต์โปรตีนข้างกระสอบอาหารที่แข่งกันมีตัวเลขสูงๆเพื่อให้เกษตรกรสนใจใช้ยี่ห้อของตนเอง โปรตีนจากอาหารสำเร็จรูปที่สูงมากๆนั้นเมื่อกุ้งกินเข้าไปผ่านกระบวนการเผาผลาญสารอาหาร (metabolism) จะไม่สามารถย่อยโปรตีนได้หมดจดจะยังคงหลงเหลือติดค้างมากับของเสียด้วย ถ้าประชากรของกุ้งปลาไม่มากก็เพียงพอต่อการทำหน้าที่ย่อยสลายของจุลินทรีย์ในธรรมชาติ แต่ถ้าประชากรของกุ้งปลามหาศาล ของเสียก็จะถูกปล่อยออกมามาก แต่จุลินทรีย์ในธรรมชาติไม่ถูกเพิ่มตามไปด้วยอย่างสมดุลก็จะเกิดการบูดเน่าย่อยสลายเกิดก๊าซของเสียในรูปของแอมโมเนีย,  ไนไตรท์,  ไฮโดรเย่นซัลไฟด์ (ก๊าซไข่เน่า)และมีเธน ในส่วนที่อ๊อกซิเจนน้อยหรือขาดอ๊อกซิเจน(ควรใช้หินแร่ภูเขาไฟ สเม็คโตไทต์ จับของเสียในรูปของก๊าซ และใช้จุลินทรีย์ย่อยสลายโปรตีนส่วนเกินโดยเฉพาะในบ่อกุ้งบ่อปลาบาซิลลัสMTเสริมเข้าไปให้เพียงพอสมดุลย์กับของเสียและจุลินทรีย์ในธรรมชาติเมื่อเกิดปัญหา) 

 

วิธีการเลี้ยงที่เหมาะสมน่าจะเป็นการปล่อยจำนวนกุ้งปลาแต่พอดีไม่มากไม่น้อยเกินไป โดยเกษตรกรจะต้องหมั่นสังเกตุและจดบันทึกว่าสายพันธุ์ของปลาและกุ้งที่นำมาปล่อยเลี้ยงนั้นมีอัตราการเจริญเติบโตในสภาพแวดล้อมท้องถิ่นนั้นในอัตราใดดีที่สุด ไม่ต้องเน้นปริมาณให้มากนักโดยอาจจะปล่อยจำนวนกุ้งอยู่ที่ 30,000- 50,000 ตัวต่อไร่และจำนวนปลาอาจจะมากกว่าสักเล็กน้อยเพราะสามารถที่จะเคลื่อนไหวหาอาหารและฮุบอากาศได้เก่งกว่ากุ้งอาจจะอยู่ที่ 50,000 - 60,000 ตัวต่อไร่ ซึ่งสามารถช่วยให้ปลาและกุ้งอยู่อาศัยอย่างไม่หนาแน่นเกินไป ไม่ต้องเบียดเสียดแก่งแย่งกันใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด เมื่ออ๊อกซิเจนเพียงพอ ของเสียในบ่อน้อย กุ้งปลาไม่เครียด กินอาหารได้มาก เจริญเติบโตไว อัตราการรอดก็สูง ลดปัญหากุ้งปลาตายก่อนจับเดือนหรือสองเดือน

 

มนตรี บุญจรัส

ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ www.thaigreenagro.com