Dementia หรือภาวะสมองเสื่อม เป็นภาวะที่ความสามารถทางสติปัญญาลดลง คิดและจำไม่ได้ เกิดจากความเสื่อมของการรับรู้เกี่ยวกับความจำ ภาษา และการแก้ปัญหา พบมากในผู้สูงอายุ
สาเหตุ>>>เกิดได้จากหลายสาเหตุ มีทั้งที่รักษาได้(pseudo-dementia)และรักษาไม่ได้
-การขาดฮอร์โมนไทรอยด์(Hypothyroidism)
-โรคติดเชื้อบางชนิด
-การใช้ยาเป็นเวลานาน (Chronic drug use)
-จากอาการซึมเศร้า(Depression)หรือความเครียด(Stress)
-การได้รับการกระทบกระเทือนที่สมอง
โดย Alzheimer’s diseaseเป็นโรคที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมที่พบบ่อยที่สุด (ประมาณ 50 -70 % ของผู้ที่มีอาการสมองเสื่อมทั้งหมด)
ลักษณะอาการ
-อาการเริ่มแรกมักเป็นการลืมเรื่องราวที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ๆไม่นาน
-เมื่อโรคดำเนินไประยะหนึ่งผู้ป่วยจะมีอาการสับสน หงุดหงิดง่ายและก้าวร้าว
-ในระยะท้ายๆจะมีอาการไม่รับรู้วันเวลา สถานที่ และบุคคล(เพิกเฉยต่อสิ่งต่างๆ สูญเสียความสามารถทางภาษาและความทรงจำระยะยาว)
ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนั้นจะเร็วหรือช้าขึ้นกับระดับความสามารถเดิม การศึกษาและหน้าที่เดิมของผู้ป่วย รวมถึงความช่างสังเกตและเอาใจใส่ของคนรอบข้างด้วย
การรักษา >>มี 3 ส่วน
1.รักษาจากสาเหตุที่ตรวจพบ
2.รักษาเรื่องความจำเสื่อมด้วยยากลุ่มcholinesterase inhibitorsและวิตามินอี >>>จะได้ผลดีเมื่อให้ในผู้ที่มีอาการในระยะแรกๆ
3.รักษาปัญหาพฤติกรรมจากโรค
การป้องกัน >>> คือการปฏิบัติตัวเพื่อให้สมองมีความจำที่ดี ได้แก่
1.หลีกเลี่ยงยาหรือสารที่จะทำให้เกิดอันตรายแก่สมอง
2.ฝึกฝนสมองบ่อยๆ
3.ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และตรวจสุขภาพบ่อยครั้ง
4.พูดคุย พบปะผู้อื่นบ่อยๆ
5.ระมัดระวังเรื่องอุบัติเหตุต่อสมอง
6.ไม่คิดมาก ไม่เครียด
นักกิจกรรมบำบัดจะมีบทบาทหน้าที่ต่อผู้มีภาวะสมองเสื่อมอย่างไร?
นักกิจกรรมบำบัดมีบทบาทเกี่ยวข้องรอบด้านไม่ว่าจะเป็น
-ตัวบุคคล(Intrinsic factors) >> ที่เรามีหน้าที่ฟื้นฟูสมรรถภาพทางร่างกายและจิตใจให้เขาใช้ชีวิตได้อย่างมีWell-being สามารถทำกิจกรรมการดำเนินชีวิตให้ได้เต็มศักยภาพมากที่สุด
-บริบทด้านสิ่งแวดล้อม(Extrinsic factors) ของผู้ป่วยที่ต้องปรับให้เหมาะกับการใช้ชีวิตในทุกๆด้าน เพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดตามแบบของเขา
ทั้งนี้ก็ต้องได้รับความร่วมมือของทีมสหวิชาชีพในการดำเนินการรักษา ทั้งการให้ยา การบำบัดทางจิตสังคม ฯลฯ รวมถึงการเข้าใจและเอาใจใส่ของผู้ดูแลด้วย
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจากคุณกุสุมา มีก่ำนะค่ะ
ไม่มีความเห็น