ICU สงกรานต์สุขใจ

วันสงกรานต์กลับบ้านมั้ย?” 

“วันสงกรานต์กลับบ้านมั้ย?” เป็นคำถามที่ได้ยินจนคุ้นหูพวกเราทุกคน บ้างก็บอกว่า “กลับซิ นัดกับแม่ไว้” บ้างก็บอกว่า “กลับซินัดแฟนไว้จะพาไปกราบพ่อแม่” หรือบ้างก็บอกว่า “ไม่ได้กลับเพราะไม่ได้คิวหยุด ต้องขึ้นเวร” คำตอบเหล่านี้ก็คุ้นหูเราทุกคนเช่นกัน” เมื่อหันหลังกลับไปมองที่คนไข้ของเรา ซึ่งเขาเหล่านั้นอายุรุ่นเดียวกับ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย หรือพี่ๆ ของเรา  ในใจคิดว่า “ถ้าเขาตอบเราได้ คงจะตอบว่าอยากกลับบ้านมาก ถึงมากที่สุด” สายตาที่เขามอง บ่งบอกถึงคำตอบที่ชัดเจน

การจัดกิจกรรมวันสงกรานต์ ไอเดียจัดกิจกรรมนี้ไม่มีอะไรมาก แค่อยากรดน้ำดำหัว ขอพรผู้ใหญ่ ขออโหสิกรรมกับผู้หลักผู้ใหญ่ที่เป็นผู้ป่วยของเราเอง เริ่มจากการเตรียมของก็เตรียมพวงมาลัยมา 15 พวง หนึ่งพวงให้แม่ผู้เขียน อีกพวงไหว้พี่โอ่ง ที่เหลืออีก 3 พวงไหว้ผู้ใหญ่ที่นับถือ ส่วนที่เหลือเตรียมไหว้ผู้ป่วย ดอกไม้ใส่ในขันอีกนิด น้ำอบไทย ขันใบน้อย 2 ใบ ขันใหญ่อีก 1 ใบ

           “น้องๆ พร้อมยัง...เราจะรดน้ำผู้ป่วยกัน” เสียงเรียกจากผู้เขียนส่งเสียงเตือนน้องๆ เมื่อเวลา 06.00 น. “ยังเลยพี่” น้องแจงน้องกระต่าย กำลังแต่งชุดให้เทพีสงกรานต์ร้องบอก หันไปมองน้องๆ กำลังจับผ้าหน้านางให้น้องก้อยกันอย่างขะมักเขม้น น้องกระต่ายช่วยร้อยดอกไม้ใส่ที่ศีรษะให้เทพี พี่ปูเติมน้ำ ในขัน ใส่ดอกไม้เติมน้ำอบ วางเป็นโต๊ะเคลื่อนที่ และไม่ลืมที่จะเอาพวงมาลัยออกจากตู้เย็น เจนนี่ ตุ้มตุ้มทำน้ำผสมแป้งอย่างตั้งใจ และแล้วเราก็ตรวจสอบความพร้อมอีกครั้ง เทพีพร้อม อุปกรณ์รดน้ำพร้อม โอเค 06.30 น. เริ่มได้ เจนนี่ไม่ลืมเปิดเพลงสงกรานต์ (สีหน้าผู้ร่วมขบวนเขินอายเล็กน้อย)

          พวกเราเลือกที่จะรดน้ำลุง ล. เป็นคนแรก ลุงล. เพิ่ง admit ใหม่จาก ER เมื่อตีห้า ลุงนั่งบนเตียง พี่ปูนำขบวน “ลุงขาพยาบาลขออนุญาตรดน้ำ ขอพร ในวันสงกรานต์ค่ะ” “เอาๆ โป๋สู้ทำไหร เอาเลย เอาเลย มาๆ เอาขันมาวางตรงนี้ ดีดี ทำแบบนี้” “ในโอกาสวันสงกรานต์ พยาบาลและเจ้าหน้าที่ทุกคนขอให้ลุงหายไวไว อยู่เป็นร่วมโพธิ์ร่มไทรให้ลูกหลานต่อไป และหากพยาบาลและเจ้าหน้าที่ทุกคนทำอะไรผิดพลาดที่ทำให้ลุงไม่สบายทั้งทางกาย ใจ วาจา ต้องขอกราบอภัยคุณลุงด้วยค่ะ” “ลุงขอให้ทุกคนมีสุขภาพแข็งแรงเช่นกัน” “ขอบคุณค่ะ” ต่อไปเราย้ายขบวนไปที่ ลุงส. ลุงส. อยู่กับเรามานานร่วมเดือน แต่ลุงส.ใส่ท่อช่วยหายใจ พูดกับเราไม่ได้ ซึมมาก พี่ปูก็กล่าวประโยคเดิมเหมือนกับลุง ล. รดน้ำลุงส. เสร็จ ลูกชายมาเยี่ยมพอดี ลูกชายได้ทำกิจกรรมกับพวกเราด้วย “พ่อหายไวไวนะ” รอยยิ้มที่ลูกรดน้ำให้พ่อ บ่งบอกถึงความรู้สึกมากมายเหลือเกิน หลายคนเห็นน้ำตาซึม ลูกชายลุงส. ขอบคุณที่ช่วยให้เขาได้ทำสิ่งดีๆ ในวันสงกรานต์ให้พ่อ ถัดไปเตียงข้างลุงส. มีพี่ชายเราอีกคนนอนอยู่ แม้พี่ จ. จะหายใจด้วยหน้ากากออซิเจน แต่มีแรงน้อยมากที่จะพูดโต้ตอบกับเรา มีเพียงน้ำตาที่ไหลรินอาบแก้ม รอยยิ้มที่มุมปาก ซึ่งได้คุยกันในภายหลังว่า การรดน้ำครั้งนี้ทำให้พี่จ.คิดถึงลูก คิดถึงบ้าน เหลือเกิน แม้พวกเขา (ลูก) จะผลัดกันมาเยี่ยมจากต่างจังหวัดก็ตาม พวงมาลัยของเราพี่จ.ก็ไม่ลืมที่จะหยิบไปด้วยในวันที่ย้ายออกจาก ICU

          มาถึงตอนนี้เรารดน้ำผู้ใหญ่ได้ 3 ท่านแล้วนะ มีน้องพยาบาลท่านหนึ่ง ซึ่งเป็นหัวหน้าเวร บอกว่า “พี่ปู..ษารู้สึกดีจังเลย” แค่ได้ยินประโยคนี้ ผู้เขียนหันไปยิ้มแล้วจับมือน้องบีบโดยไม่พูดอะไร รู้สึกหัวใจมีเลือดกลับมากองเต็ม อิ่ม ดีใจที่น้องๆ สัมผัสถึงความสุขที่เราได้ให้คนอื่นมากกว่าความเป็นพยาบาล ICU ที่เก่งด้านการดูแลกาย ไปกันเถอะน้อง ไปที่ ป้าท. กันต่อ

          ขบวนเคลื่อนย้ายโดยมีเทพีนำทัพ ยื่นพวงมาลัยดอกไม้ให้พี่พ.(ลูกสาวป้าท.) พวกเราพร้อมด้วยลูกสาวป้าท. จัดเก้าอี้วางพาน ขยับมือป้าท.มานอกเตียง พี่ปูกล่าวเช่นเดิม ลูกสาวร้องไห้ ยิ้ม แล้วก็พูด “แม่..วันสงกรานต์นะ แม่หายไวไวนะ เดี๋ยวเราจะกลับบ้านด้วยกัน” น้ำตาพี่พ.ไหลอาบแก้มไม่ต่างจากพี่จ. ป้าท.คงนอนนิ่ง ไม่มีส่วนใดขยับ เนื่องจากป้าท.มีทั้งตับวาย ไตวาย พี่พ.โอบกอดแม่ไว้ราวกับจะบอกมากกว่าสิ่งที่พูด พวกเรายืนสงบนิ่งกันพักใหญ่แล้วขอตัวย้ายขบวนไปที่คนไข้ถัดไป หันไปดูนาฬิกา ต้องเร่งเวลากันนิดนึง เพราะหมอเริ่มมา round เดินกันคึกคักแล้ว แผนการรักษาในวันใหม่กำลังเริ่มต้นขึ้น

          เราขยับไปที่ลุงสอ. คุณลุงสอ.มีแผนจะถอดท่อช่วยหายใจในไม่กี่อึดใจข้างหน้า กึ่งนั่งกึ่งนอน ยิ้มรออยู่บนเตียง มือไม้ช่วยขยับหมอน เมื่อกล่าวนำเสร็จ รดน้ำลุงส.อ. ลุงไม่มีคำอวยพร แต่ลุงประพรมน้ำจากมือของท่านให้กับพวกเราแทนคำอวยพร น้ำที่หยดลงช่างเย็นชื้นหัวใจมากเหลือเกิน ไม่มีน้ำที่ไหนในโลกจะชุ่มชื้นหัวใจเท่านี้เลย ลุงหัวเราะทั้งที่ปากคาท่อช่วยหายใจอยู่ ความสุขนี้ซื้อไม่ได้ที่ไหนจริงๆ มีโอกาสได้คุยกับลุงในภายหลัง ลุงบอกว่า “พยาบาลแบบลูกๆ นี่แหละ เป็นคำตอบของ มอ.” ผู้ป่วยคนสุดท้ายที่พวกเรามีโอกาสได้รดน้ำคือ ป้าข. ซึ่งแขนขาไม่มีแรง มีรอยยิ้มเป็นการขอบคุณพวกเราอย่างเดียว แต่ช่างมากพอที่จะช่วยเติมเต็มพลังให้เหล่าเรา MICU แล้วมิใช่หรือ............

          การรดน้ำขอพรผู้ใหญ่หลายๆ คนคิดถึงผู้ใหญ่ในเครือญาติของเรา แต่ผู้เขียนคิดว่า หัวหน้าในที่ทำงานคือผู้ใหญ่ในบ้านอีกคน เพราะที่ทำงานคือบ้านหลังที่สอง จึงชวนน้องๆ รดน้ำขอพรจากหัวหน้า ในโอกาสที่ดีเช่นนี้ น้องทุกคนใน ICU ขอพรในโอกาสปีใหม่ และขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยอำนวยพรให้พี่และครอบครัวมีความสุข สุขภาพแข็งแรงตลอดไป หากมีสิ่งใดที่พวกเราทุกคนทำให้พี่ไม่สบายใจ กราบขออภัยพี่ไว้ ณ ที่นี้ด้วยค่ะ (เขียนได้ แต่ถ้าพูด จุกอกทุกที ตื้นตันในหัวใจ) สุดท้ายนี้....ขอบคุณวัฒนธรรมที่บรรพบุรุษเราสร้างขึ้นมาให้เป็นเครื่องมือที่แสดงออกถึงความกตัญญูรู้คุณผู้ใหญ่ แสดงออกถึงสายสัมพันธ์ที่ดีงาม งามทั้งใจ งามทั้งวิชาชีพตลอดไป..........

          กิจกรรมวันสงกรานต์ของผู้ป่วย ICU ที่ดำเนินการไปแล้วนั้น ทำให้ผู้ป่วยได้รับรู้ถึงการแสดงออกของความรัก ความปรารถนาดีจากบุคคลรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นลูก หรือเจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาล อีกทั้งสถานที่ไม่เป็นอุปสรรคต่อการจัดกิจกรรมวันสงกรานต์

หากพยาบาลให้การพยาบาลโดยยึดหลัก “ดูแลเหมือนคนที่..เรา..รัก” ในทุกลมหายใจที่เราปฏิบัติหน้าที่ ในทุกโอกาส “ดูแลเขาด้วย..หัวใจของเพื่อนมนุษย์...เพื่อเพื่อนมนุษย์”....อย่างสอดคล้องกับวัฒนธรรมที่เป็นพื้นฐานของผู้ป่วยเฉพาะราย การเจ็บป่วย...สถานที่...วัน..เวลา.. ไม่ใช่อุปสรรคของการแสดงออกซึ่งความรักและปรารถนาดี...มาตรฐานวิชาชีพจะก้าวย่างไปได้ครบตามที่เราต้องการ นั่นคือ ครอบคลุมทั้งมิติกาย จิต จิตสังคม และจิตวิญญาณ..ทั้งตัวผู้ป่วยเอง...ครอบครัว...รวมถึงตัวของพยาบาลเอง..