ช่วงนี้เป็นช่วงที่มีฤกษ์งามยามดีมีการจัดพิธีแต่งงานขึ้นหลายครอบครัวเพื่อให้เข้ากับช่วงเวลาจึงขอเสนอภาษาผู้ไทที่เกี่ยวข้องกับพิธีแต่งงานด้วยคำว่า เคิ้งส่มม่า ค่ะ

เคื้งส่มม่า หมายถึง เครื่องไหว้ ได้แก่สิ่งของเครื่องใช้ต่างๆที่่เจ้าสาวเตรียมไว้ไหว้ญาติผู้ใหญ่ของเจ้าบ่าวในพิธีแต่งงาน

เมื่อจะเอ๋ดปะซู่(แต่งงาน) หญิงสาวชาวผู้ไทสมัยก่อนจะต้องทอผ้าเป็น จะทอผ้าทำปลอกผ้าห่มนวม ทอผ้าสี่เขา ผ้าขาวม้า ผ้าโสร่งไหม ผ้าไหมมัดหมี่ เย็บหมอน เย็บฟูก จำนวนหนึ่งเพื่อเตรียมไว้ไหว้ญาติผู้ใหญ่ในวันแต่งงานซึ่งหากทอผ้ายังไม่เป็นก็จะยังไม่ให้แต่งงานคงเป็นอุบายของผู้เฒ่าผู้แก่สมัยก่อนว่าคนที่จะออกเรือนไปเลี้ยงลูกได้จะต้องรู้จักพึ่งตนเองสามารถจัดหาเครื่องนุ่งห่มให้ตนและครอบครัวได้จึงได้กำหนดว่าคนที่จะออกเรือนจะต้องทอผ้าจัดหาเครื่องไหว้เหล่านั้นได้

ปัจจุบันผู้ไทเราเมื่อแต่งงานก็ยังจัดเตรียมเคิ้งส่มม่า(เครื่องไหว้)ไว้เหมือนเมื่อก่อนแต่ส่วนหนึ่งไม่ได้ทำเองแล้วเนื่องจากสาวผู้ไทส่วนหนึ่งทำงานนอกบ้านมากขึ้นจึงไม่ได้ทอผ้ากันเนื่องจากไม่มีโอกาสได้เรียน(เป็นที่น่าเสียดาย)เพราะต้องทำงานหรือเรียนอย่างอื่น ผู้ที่จะทอผ้าจึงมีแต่ผู้เฒ่าผู้แก่หรือแม่บ้านที่ไม่ได้ทำงานนอกบ้าน เครื่องไหว้จึงเป็นของที่ซื้อมาเป็นส่วนใหญ่

เครื่องไหว้ที่ประกอบด้วยผ้าห่มนวม หมอน ผ้าขาวม้า ใบรักคู่ เทียนคู่

เครื่องไหว้ที่ประกอบด้วยหมอน ผ้าสี่เขา ผ้าไหมมัดหมี่ ใบรักคู่ เทียนคู่

เมื่อจะเอ๋ดปะซู่ฝ่ายเจ้าสาวจะเตรียมเคิ้งส่มม่าซึ่งส่วนใหญ่จะเป็น ผ้ ๊าสะหล้ ๊งไหม่(โสร่งไหม)สิ้ ๊นมี่ไหม่(ผ้าถุงไหมมัดหมี่) สะหน๋ะ(ฟูก) หม่อน(หมอน)ผ้ ๊ าโน่ม(ผ้าห่มนวม) ผ้ ๊าซี่เห่า(ผ้าสี่เขา) ผ้ ๊าขั่มม้า(ผ้าขาวม้า)และเมื่อถึงวันงานจะเตรียมนำใบดอกรักสองใบมาพับเข้าแล้วมัดรวมกับเทียนหนึ่งคู่ด้วยฝ้ายเตรียมไว้ด้วยเมื่อทำพิธีแต่งเสร็จแล้วก็จะให้คู่บ่าวสาวไหว้ผู้ใหญ่ซึ่งผู้ไทเรียกว่าส่มม่า(สมมา)เมื่อส่มม่า(ไหว้)ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวจะนำใบรักคู่และเทียนคู่ใส่พานมาไหว้ ญาติผู้ใหญ่ก็ให้พร คู่บ่าวสาวก็ก้มลงกราบญาติผู้ใหญ่จนให้พรจบ ญาติผู้ใหญ่ก็จะรับเทียนคู่และใบรักคู่นั้นไว้คนละมัด เมื่อส่มม่าญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าวจะนำเครื่องส่มม่าที่เตรียมไว้มาไหว้พร้อมกับมัดใบรักคู่และเทียนคู่ ญาติผู้ใหญ่ก็จะให้พรและคู่บ่าวสาวก็ก้มกราบรับพร ญาติผู้ใหญ่อาจให้เงินแก่คู่บ่าวสาวหรือไม่ก็ได้การให้เงินนี้เรียกว่าต้อบส่มม่า(ตอบแทนเครื่องไหว้)แล้วญาติผู้ใหญ่ก็รับของไหว้และใบรักคู่เทียนคู่ไป สิ่งที่จะขาดไม่ได้สำหรับเครื่องไหว้ของพ่อแม่เจ้าบ่าวคือโสร่งไหมและซิ่นหมี่ไหมและฟูกหมอนผ้าห่มนวมส่วนญาติอื่นๆอาจเป็นผ้าห่มกับหมอนญาติห่างออกไปอีกอาจเป็นเพียงหมอน หรือผ้าขาวม้า

การส่มม่านั้นนอกจากจะเป็นอุบายว่าเจ้าสาวสามารถจัดหาเครื่องใช้เครื่องนุ่งห่มได้แล้วยังเป็นการแนะนำให้คู่บ่าวสาวได้รู้จักญาติผู้ใหญ่ด้วยหากญาติผู้ใหญ่บางท่านไม่สามารถมาร่วมงานได้คู่บ่าวสาวก็จะนำเครื่องไหว้ไปไหว้ที่บ้านของญาติผู้ใหญ่ท่านนั้นในวันหลังก็ได้ค่ะ

ขอจบเคิ้งส่มม่าแต่เพียงนี้ค่ะ

ขอบคุณที่เข้ามาอ่านคะ

เขียนใน GotoKnow โดย สุภัทรา เจติโคตร
ใน สุภัทรา

คำสำคัญ (Tags): #ภาษาผู้ไทว้นละคำ

หมายเลขบันทึก: 473040เขียนเมื่อ 30 ธันวาคม 2011 19:58 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มิถุนายน 2012 15:36 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน