ขุนช้าง คนหัวหมอ (2)

ขุนช้าง คนหัวหมอ (2)

 

ด้วยนิสัยหัวหมอขุนช้างจึงยื่นเรื่องฟ้องร้องอีกครั้งในตอนขุนช้างเป็นโทษ  วันทองกับขุนช้างมาช่วยงานแต่งงานพระไวยกับนางสร้อยฟ้า ศรีมาลา  ขุนช้างเมาสุราวิวาทกับพระไวย  พระไวยจึงทำร้ายขุนช้างจนสลบ  ขุนช้างทูลฟ้องพระไวย  สมเด็จพระพันวษาทรงชำระคดีความขุนช้างกับพระไวย  ทั้งสองดำน้ำพิสูจน์ ขุนช้างแพ้  สมเด็จพระพันวษาตัดสินให้ประหารชีวิตขุนช้าง  นางวันทองอ้อนวอนพระไวยให้ทูลขออภัยโทษให้  พระไวยเห็นแก่แม่จึงทำตาม  หลังพ้นโทษขุนช้างและนางวันทองก็กลับไปอยู่สุพรรณบุรี

ครานั้นขุนช้างเห็นว่างจังหวะ

ขอเดชะฝ่าละอองปกเกศา

ชีวิตอยู่ใต้พระบาทา

แต่เกล้ากระหม่อมเป็นข้าฝ่าละออง

อยู่ในมหาดชากว่าแปดปี

แต่หวายเปรียะยังไม่มีได้ถูกต้อง

บัดนี้จมื่นไวยใจคะนอง 

ทุบถองกระหม่อมฉันแทบบรรลัย

แต่ต่อยแล้วมิหนำซ้ำท้าทาย

ถึงเจ้านายของมึงหากลัวไม่

บ่าวไพร่กว่าร้อยต่อยร่ำไป

พวกขุนนางขวางไว้จึงไม่ตาย

เมื่อขณะทุบถองร้องด่าว่า

ก็ต่อหน้าขุนนางสิ้นทั้งหลาย

ได้ห้ามปรามรู้เห็นเป็นมากมาย

แม้นมิสัตย์ขอถวายซึ่งชีวา

พระไวยให้การแก้ข้อกล่าวหาของขุนช้าง 

พระไวยทูลตามข้อเดชะ

ข้าพระพุทธเจ้าไม่มุสา

ซึ่งขุนช้างกราบทูลพระกรุณา

เสกแสร้งแกล้งว่าเอาแต่ดี

ที่ข้อว่าหยาบช้าเป็นสาหัส 

แม้นเป็นสัตย์จงประหารให้เป็นผี

ขุนช้างไปช่วยงานเมื่อวานนี้

รับประทานอาหนีเข้าตึงตน

กล่าวคำหยาบช้าสารพัน

กระหม่อมฉันห้ามปรามเป็นหลายหน

เข้ายุดหยอกมารดาต่อหน้าคน

เหลือทนแล้วจึงได้วิวาทกัน

โป้งโหยงหยาบคายเป็นหลายข้อ

ด่าทอถอดชื่อกระหม่อมฉัน

เต็มอายต่อหน้าธารกำนัล

แล้วเสกสรรลำเลิกโพนทะนา

เมื่อครั้งนั้นกระหม่อมฉันได้เจ็ดปี

ขุนช้างพาไปฆ่าตีที่ในป่า

จนสลบซบอยู่กับพสุธา

กลัวมิตายหมายว่าจะไม่ลับ

ทั้งสลบตบต่อยปะเตะปะตะ

แสกศีรษะซ้ำเอาไม้ซีกสับ

ลากตัวไปในรกยกขอนทับ

แล้วขุนช้างวางกลับไปบ้านตน

เดชะบุญกระหม่อมฉันไม่บรรลัย

ฟื้นขึ้นได้ซมซานมาหาชีต้น

ซ่อนตัวอยู่กับท่านอาจารย์นั้น

มิให้คนเห็นตัวด้วยกลัวตาย

เมื่อวานนี้นายขุนช้างอ้างความหลัง

พูดดังดังได้ยินสิ้นทั้งหลาย

กระหม่อมฉันบอกกล่าวทั้งไพร่นาย

แม้นมิสัตย์ขอถวายซึ่งชีวา

หลังจากโจทก์คือขุนช้างและจำเลยคือพระไวยให้การเสร็จแล้ว  สมเด็จพระพันวษาจึงทรงพิจารณาคดี

      ครานั้นพระองค์ผู้ทรงชัย

วินิจฉัยในสำนวนถ้วนถี่

อ้ายขุนช้างเอามุสามาพาที

ในคดีพิรุธทุกประการ

แต่พยานร่วมกันยังติดใจ

ผิดวิสัยความหลวงกระทรวงศาล

เดี๋ยวนี้แพ้ทัณฑ์บนจนพยาน

อ้างเองยังกลับค้านทุกคนไป

ถึงจะพูดจาประสาเมา 

ก็จัดเอาเป็นข้อพิรุธได้

ถ้าสั่งกรมเมืองให้ติดไม้

ครู่เดียวก็จะได้เท็จจริงกัน

แต่ครั้งนี้อ้ายไวยสิโปรดปราน

ไพร่บ้านพลเมืองก็ลือลั่น

จะเป็นเข้ากับอ้ายไวยใส่ความมัน

จริงเท็จทั้งนั้นใครจะรู้

จำจะต้องพิสูจน์ตามกระบวน

ให้มันสิ้นสำนวนที่ต่อสู้

เท็จจริงข้างใครให้คนดู

ตัวกูจึงจะพ้นคนนินทา

จึงตรัสว่าฮ้าเอ้ยอ้ายขุนช้าง

มึงอ้างราชการก็พร้อมหนา

กูได้ถามความข้อว่าหยาบช้า

พวกขุนนางต่างว่าไม่ได้ยิน

อันความฉกรรจ์มหันตโทษ

พยานโจทก์กลับเจือจำเลยสิ้น

ครั้นอ้างเขาไม่รับก็กลับลิ้น

ปลิ้นไปติดใจค้านพยานตัว

กูเห็นแน่แท้สิ้นทั้งหมด

ถ้าใส่บทแล้วก็โทษถึงตัดหัว

ข้อหยาบช้ามึงมุสาไม่เกรงกลัว

แล้วทำชั่วถอดชื่ออ้ายหมื่นไวย

ข้อหาว่าทุบตีข้อนี้รับ

ที่ถอดชื่อพอปรับกันลงได้

ข้อหยาบช้าโทษมึงถึงบรรลัย

จะยกโทษให้อ้ายขุนช้าง

แต่ข้อหาฆ่าฟันนั้นลับนาน

ไม่มีพยานขอพิสูจน์ทั้งสองข้าง

ยังไม่แน่หมื่นไวยหรืออ้ายช้าง

มิพิสูจน์ไม่กระจ่างซึ่งกิจจา

ปรึกษาเสร็จตรัสสั่งสี่ราชครู

ไปดูให้โจทก์จำเลยมันจัดหา

เครื่องสำหรับดำน้ำให้ทำมา

ไปปักหลักลงที่หน้าตำหนักแพ

เข้ามณฑลกันวันพรุ่งนี้

จนถึงที่วันดำน้ำเจ็ดค่ำแน่

ให้กำกับกันอยู่คอยดูแล

ให้พร้อมแต่เวลาบ่ายโมงปลาย

สมเด็จพระพันวษาทรงตั้งมั่นในความเที่ยงธรรม ไม่มีสองมาตรฐาน  ยิ่งพระไวยกำลังเป็นที่โปรดปรานพระองค์จึงเกรงคำครหา จึงต้องใช้วิธีดำน้ำพิสูจน์ความบริสุทธิ์  ขุนช้างดำน้ำแพ้ต้องโทษประหารชีวิต วันทองอ้อนวอนพระไวยให้ขอพระราชทานอภัยโทษให้ขุนช้าง

ยามขุนช้างรักใคร่ใครจะเหมือน

ชั่วแต่ดาวกับเดือนไม่ให้ได้

แต่ของมีในสุพรรณสิ่งอันใด 

ถ้าชอบใจแล้วไม่ขัดให้ขุ่นมัว

ที่ร้ายนั้นก็มีดีก็มาก 

พ่อหากเป็นทารกไม่รู้ทั่ว

อย่าคุมโทษโปรดเถิดให้เป็นตัว 

เหมือนทูนหัวแทนคุณของมารดา 

พระพันวษาพระราชทานโทษตายขุนช้างเพราะเห็นแก่ความความกตัญญูที่มีต่อมารดาของพระไวย

          จึงตรัสว่าดูราอ้ายหมื่นไวย

โทษอ้ายช้างนั้นไซร้ถึงเป็นผี

จะยกให้ไม่ประหารผลาญชีวี 

ทั้งนี้เพราะกูเอ็นดูมึง

อีแม่จะได้หายคลายโศกเศร้า

เพราะลูกเต้าได้ดีเป็นที่พึ่ง

อันคนโทษทุจริตผิดลึกซึ้ง 

โทษถึงชีวันจะบรรลัย

กูนี้ไม่พอใจให้ใครแก้ 

มึงจะแทนคุณแม่จึงยกให้

ตรัสแล้วสั่งราชรองเมืองไป 

เร่งถอดอ้ายขุนช้างในฉับพลัน

การแพ้คดีในครั้งนี้น่าจะเป็นบทเรียนให้แก่ขุนช้าง  แต่ทว่าคนหัวหมออย่างขุนช้างมีหรือที่เข็ดหลาบ...