Use of mass media
ในคาบนี้อาจารย์เอาวีดีโอมาให้ดู เป็นวีดีโอ เกี่ยวกับโรคออทิสติก เรื่อง Autism made in USA เป็นเรื่องราวที่พยายามเสนอความจริงที่ซ่อนเร้นจากวัคซีนในประเทศอเมริกา มีนักวิชาการหลายท่านสงสัยว่าโรคออทิสติก จะมีสาเหตุมาจากวัคซีน ซึ่งในแต่ละปีมีการจ่ายเงินผู้ที่เสียหายจากการได้รับวัคซีน เป็นเงินเกือบ 2000 ล้าน แต่กระนั้นก็ไม่สามารถตอบได้อย่างชัดเจนว่า โรคออทิสติก เกิดจากอะไร เพราะมีปัจจัยร่วมได้หลายอย่าง มีสารพิษมากมายในสิ่งแวดล้อม เช่นที่เราเคยกล่าวไปในสัปดาห์ก่อนๆ ระบบการผลิตอาหารเปลี่ยนแปลงไปตั้งแต่ผู้ผลิตขั้นแรก ความทุกข์ของมวลมนุษยชาตินับวันยิ่งมีเพิ่มขึ้น เด็ก เป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงมากเป็นพิเศษ เพราะเป็นวัยที่สมองกำลังเจริญเติบโต ก็จะได้สารพิษตามมาเยอะ หรือว่าจะเกิดตอนตั้งครรภ์ที่จะมีสารพิษจากแม่สู่ลูก ประเด็นหนึ่งที่วีดีโอนี้พูดถึงก็คือ ในวัคซีน มีสารปรอท เป็นส่วนผสม และได้มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งพบว่าสารปรอททำลายระบบประสาท ซึ่งก็น่าสงสัย เลยมีการถกเถียงกันมากว่าเกิดจากอะไรกันแน่ และมีบางคนบอกว่า เป็นเพราะทางการแพทย์วินิจฉัยโรคได้มากขึ้น จึงทำให้อุบัติการณ์มากขึ้นตามมา ในอดีตพบ 1 ในพัน ตอนนี้ที่อเมริกาพบ 1 ใน 100 บางที่ 1 ใน 10 1 ใน 30 แล้วก็มี มีช่วงหนึ่งของวีดีโอที่น่าสนใจ คือ มีการเรียกร้องเกี่ยวกับการออกมารับผิดชอบการป่วยเป็นโรคออทิสติกในเด็ก โดยอาศัยพลังประชาชน ซึ่งส่วนหนึ่งที่มาขับเคลื่อนครั้งนี้ก็คือ ดาราดังในอเมริกาหลายท่าน ออกมาเรียกร้องให้รัฐ รับผิดชอบต่อสิ่งที่เกิดขึ้น
มุมมองจากการเรียนรู้ในคาบนี้ อาจมองต่างจากเพื่อนคนอื่นๆ เพราะมองเห็นว่า สิ่งสำคัญประการหนึ่งในการขับเคลื่อนข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ ก็คือ สื่อมวลชน (Mass Media) มีความจริงอยู่อย่างหนึ่งคือ ข้อมูลในเชิงลบ ของสิ่งต่างๆเรามักไม่เคยได้สัมผัส หรือเรียนรู้มัน หลายๆครั้งที่เราทำงานบนพื้นฐานของความจริง แต่ไม่สามารถถ่ายทอดเรื่องราวเหล่านั้นสู่สังคมได้ ถ้าหากเราเรียนรู้ที่จะใช้สื่อมวลชน เป็นพื้นฐานในการขับเคลื่อน สร้างพลังสุขภาพ ประสานกับพลังประชาชน อาจจะเกิดเป็นจุดเล็กๆ ที่เปลี่ยนระบบสุขภาพได้ สื่อมวลชน (mass media ) ตามความเข้าใจ คิดว่า เป็นสื่อที่มีความเป็นวิชาชีพ ใช้เทคโนโลยีเพื่อสื่อสารแก่ประชาชนได้อย่างกว้างขวาง มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของผู้รับสาร เพราะเนื้อหาสารเป็น “สาธารณะ” (Public) ส่งผลกระทบถึง ผู้รับสารจำนวนมาก หลากหลายคุณลักษณะซึ่งตรงจุดนี้สื่อจะต้องมีบทบาทความรับผิดชอบต่อสังคม มีจริยธรรมวิชาชีพ หลายๆครั้งที่ข้อมูลต่างๆมาถึงมือเราโดยขาดหลักฐานเชิงประจักษ์มาสนับสนุน หากเราต้องการเปลี่ยนแปลงปรากฏการณ์ที่เป็นปัญหาสุขภาพในปัจจุบัน อาจจะต้องเริ่มหาข้อมูลต่างๆ ที่เข้มแข็งมากพอ ต้องเริ่มจากในระดับมหภาคก่อน โดยอาศัยสื่อมวลชน และการขับเคลื่อนภาคประชาสังคม คาบเรียนนี้ คงเป็นการทิ้งท้าย ให้เกิดคำถามขึ้นในจิตใจ นอกเหนือจากคำถามแรกที่ว่า วัคซีนทำให้เด็กในอเมริกาเป็นออทิสติกจริงหรือ ยังมีคำถามต่อในฐานะบุคลากรสาธารณสุข แล้วเราจะแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างไร เราจะอยู่ส่วนไหนของกลไกการแก้ปัญหาครั้งนี้ ถ้าเราจะทำให้มีความรู้ที่ถูกต้อง จะต้องมีโจทย์วิจัยอะไรบ้าง คงเป็นเรื่องที่ต้องขบคิดกันต่อไป...
ผู้สอน : ผศ.ดร.นพ.ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์
ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
วันที่ 23 ธันวาคม 2554 ชั้น 7 อาคารเวชวิชาคาร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ขอบคุณมากสำหรับข้อแนะนำดีๆ 8 P ที่นำไปใช้ได้จริงๆเสียด้วย
ในยุคนี้ เรายังมีอีกวิธีที่ขับเคลื่อนข้อมูลโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
เช่น เฟสบุ๊ค ทวิสเตอร์ หรือแม้แต่บล็อค ที่สามารถสร้างกระแส
ได้อย่างง่าย และรวดเร็วมาก โลกสังคมออนไลน์ เข้าถึงได้ง่าย
และทุกกลุ่มวัย ถ้าเราหยิบมาใช้ให้เป็น ก็น่าจะมีประโยชน์
มากพอดู ^_^