นิติบุคคลตามกฎหมายไทยที่มีองค์ประกอบต่างด้าวเข้มข้น

บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด : บริษัทตามกฎหมายประเทศไทยที่มีองค์ประกอบต่างด้าว

บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด (PETRONAS Retail (Thailand) Co.Ltd.) จดทะเบียนก่อตั้งสภาพนิติบุคคลตามกฎหมายของประเทศไทย โดยมีวัตถุประสงค์ในการทำการเป็นตัวแทนของบริษัท ปิโตนาส จำกัด ในการดำเนินการด้านการทำธุรกรรมการค้าน้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันหล่อลื่น และให้บริการร้านสะดวกซื้อในปั้มน้ำมันของปิโตรนาส บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด มีสำนักงานตามตราสารจัดตั้งที่ชั้น 21,24 อาคารซีทีไอ เลขที่ 191 ถนนรัชดาภิเษก แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพฯ 10110 อย่างไรก็ดี บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด  มีผู้ถือหุ้นร้อยละ 100 คือ บริษัท ปิโตนาส จำกัด โดย กรรมการบริษัทของบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด ทุกคนเป็นคนมาเลเซีย จึงปรากฏข้อเท็จจริงว่า บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด ได้จัดให้มีการประชุมใหญ่ผู้ถือหุ้น และประชุมกรรมการเพื่อกำหนดแนวนโยบายหลักในการบริหารงานของบริษัทบริษัทในประเทศมาเลเซีย ณ สำนักงานแห่งใหญ่ของบริษัท ปิโตรนาส จำกัด

            โดยบริษัท ปิโตนาส จำกัด เป็นบริษัทน้ำมันแห่งชาติของมาเลเซียที่จดทะเบียนก่อตั้งสภาพนิติบุคคลตามกฎหมายของประเทศมาเลเซีย โดยมีวัตถุประสงค์ในการประกอบกิจการในอุตสาหกรรมพลังงานโดยแบ่งแยกธุรกิจออกเป็น 5 ประเภท กล่าวคือคือ ธุรกิจก๊าซธรรมชาติ ธุรกิจน้ำมัน ธุรกิจปิโตรเคมี ธุรกิจโรงกลั่น รวมทั้งธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งบริษัท ปิโตนาส จำกัด มีรัฐบาลมาเลเซียเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ร้อยละ 100 สำนักงานแห่งใหญ่ตั้งอยู่ที่ Petronas Tawin Tower กัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย จึงปรากฏข้อเท็จจริงว่า บริษัท ปิโตนาส จำกัด ได้จัดให้มีการประชุมใหญ่ผู้ถือหุ้น และประชุมกรรมการเพื่อกำหนดแนวนโยบายหลักในการบริหารงานของบริษัทในประเทศมาเลเซีย

------

คำถาม

-------

โดยหลักกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล ถามว่า บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด มีจุดเกาะเกี่ยวกับประเทศใดบ้าง ?

------

แนวคำตอบ

-------

โดยหลักกฎหมายทั่วไปของกฎหมายระหว่างประเทศ บุคคลย่อมจุดเกาะเกี่ยวที่แท้จริง (Genuine link) กับรัฐได้ใน 2 ลักษณะใหญ่ๆ กล่าวคือ (1) จุดเกาะเกี่ยวกับรัฐโดยหลักบุคคล และ (2) จุดเกาะเกี่ยวกับรัฐโดยหลักดินแดน

ในกรณีของนิติบุคคล โดยพิจารณาจากหลักคิดทั้งสอง  นิติบุคคลย่อมมีจุดเกาะเกี่ยวกับรัฐ 3 รัฐด้วยกัน กล่าวคือ (1)  รัฐเจ้าของกฎหมายที่ใช้ในการก่อตั้งนิติบุคคล (2) รัฐเจ้าของสัญชาติหรือภูมิลำเนาของสมาชิกของนิติบุคคล และ (3) รัฐเจ้าของถิ่นที่ตั้งของภูมิลำเนาของนิติบุคคล

ดังนั้น เมื่อพิจารณาจากข้อเท็จจริงตามโจทย์ ประการแรก บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด เป็นบริษัทจดทะเบียนก่อตั้งสภาพบุคคลในรูปบริษัทจำกัดตามกฎหมายประเทศไทย จึงเกิดความสัมพันธ์โดยหลักบุคคลระหว่างบริษัท ปตท.ค้าสากล จำกัดและประเทศสิงคโปร์

ประการที่สอง เมื่อฟังข้อเท็จจริงได้ว่า ผู้ถือหุ้นทั้งหมดของบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด คือ บริษัท ปิโตรนาส จำกัด  ซึ่งเป็นบริษัทที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายมาเลเซีย โดยมีภูมิลำเนาและผู้ถือหุ้นเป็นรัฐบาลมาเลเซีย จึงฟังได้ว่า เกิดความสัมพันธ์โดยหลักบุคคลระหว่างบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด และประเทศมาเลเซีย

ในประการที่สาม เมื่อฟังข้อเท็จจริงได้ว่า สำนักงานแห่งใหญ่ของบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด  อยู่ที่ประเทศมาเลเซีย เนื่องจากการประชุมใหญ่ของบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด ทำในประเทศมาเลเซีย ณ สำนักงานใหญ่ของบริษัท ปิโตรนาส จำกัด เพราะผู้ถือหุ้นทั้งหมดคือ บริษัท ปิโตรนาส จำกัด ซึ่งจัดตั้งขึ้นตามกฎหมายมาเลเซีย จึงฟังได้ว่า เกิดความสัมพันธ์โดยหลักดินแดนระหว่างบริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด และประเทศมาเลเซีย

สรุปได้ว่า บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด มีจุดเกาะเกี่ยวกับประเทศไทยในฐานะรัฐเจ้าของกฎหมายที่ใช้ในการก่อตั้งสภาพบุคคล นอกจากนั้น บริษัท ปิโตรนาส รีเทล (ประเทศไทย) จำกัด มีจุดเกาะเกี่ยวกับประเทศมาเลเซียในฐานะ (1) รัฐเจ้าของสัญชาติของผู้ถือหุ้นที่ครอบงำบริษัท และ (2) รัฐเจ้าของถิ่นที่ตั้งสำนักงานใหญ่