ค่าวจังหวัดพะเยา

โดย หนานอ้วน ขันทะวงศ์

โสตุ จ๊ะนัง    เจิญฟังก่อนเต๊อะ                       แม่อิงเติกเมอะ  ข้างฝาเก๊าเสา

เป๋นความฮู้ไว้         บ่ ได้อายเขา                           เรื่องเมืองพะเยา  ของเฮาเจ้าข้า

เปื่อหื้อลูกหลาน       ในวันตางหน้า                         ฮู้ความเป๋นมา    แม่นตั๊ด

        ผมได้ศึกษา  มาจากในวัด                            ต๋นหลวงใหญ่กว้าง   อาราม

หลวงป่อเล่าไว้       ใส่ใจ๋ติดต๋าม                            ก๊อนเอาใจ๋ความ  มาเป๋นค่าวสร้อย

หลักฐานพะเยา          เฮามีบ่หน้อย                            ติดต๋ามฟังกอย    ผ่อเต๊อะ

        แผ่นหินศิลา   ปั๊บสาเป่อเลอะ                                      จ๋ารึกอ่านได้    ถ้อยคำ

เจ้าเมืองต๋นเก๊า     ขอหื้อเฮาจ๋ำ                               ป่อขุนจ๋อมธรรม   จ๋ำไว้เนอเจ้า

พอศอหนึ่งปัน         หกร้อยสามเก้า                                ต่องเต้าตียวมา   สร้างไว้

        จากเมืองเจียงแสน  ลัดดงป่าไม้                      พร้อมกับไพร่ใต้  ตึงมวล

สร้างเวียงแป๋งวัด   เบิกไฮ่นาสวน                            จ๋นบอระมวล   ปัจจั๋ยน้ำเข้า

จ๋นเถิงพอศอ        หนึ่ง หก ห้า เก้า                         ทรงจากเฮาไป   บ่ปิ๊ก

        จาวเมืองน้ำต๋า  ย้อยหน้าปิกซิก                       อาลัยป่อเจ้า   บุญเฮือง

โอรสต๋นเก๊า      จื่อป่อนขุนเจื๋อง                            เสด็จครองเมือง  ถัดต่อจากหั้น

บ้านเมืองพะเยา      ของเฮาบ่กั้น                            มีอยู่จุ๊อัน   สิ่งทรัพย์

        ขุนเจื๋องเต๋จา  เหลือคณานับ                          แผ่ผายใหญ่กว้าง   อาณา

แก๋วแมนต๋าท็อก       ตะโก้งหงสา                          ม่าน ห้อ กุลวา   แผวจิ๋นต๋อนใต้

ล้านจ๊างเวียงจั๋นทน์  รามัญไกล๋ใกล้                          แผ่เต๋จ๊ะไป   ไคว่ครบ

        ถัดจากขุนเจื๋อง  ต่านตี่เคารพ                         ขุนจองลูกเต้า  ตวยตัน

ขุนแก้ว ขุนเล้า     ขุนเส้าสุขสันต์                           ขุนจ๋อม ขุนปัน   ขุนมิ่งเมืองเจ้า

ป่อขุนงำเมือง       ฮุ่งเฮืองบ่เศร้า                            ปกครองพะเยา   ถิ่นนี้

        พอศอหนึ่งปัน  แปดร้อยกล่าวจี๊                      เต๋จ๊ะบาทเจ้า  องค์คำ

แดดตึงบ่ฮ้อน    สุขข้อนหนาหนำ                           ฝนตึง บ่ ฮำ    สำฮาญทั่วหน้า

สุขก๋ายสุขใจ๋             ไพร่ใต้หมู่ข้า                        อยู่ในล้านนา   เตศต๊อง

        ถัดหั้นมาแห็ม    ขอแถมป่าวฮ้อง                    คือป่อขุนเจ้า  คำแดง

คำลือต่านต๊าว    ขอเล่าแถลง                                        ลูกขุนคำแดง   กษัตริย์องค์หล้า

ถูกยุบรวมเป๋น     ล้านนาเจ้าข้า                              ประวัติล้านนา   ว่าไว้

        สมัยพญา   คำฟูต่านไท้                               ครองเจียงใหม่ได้   ล้านนา

นับตั้งแต่นั้น         พะเยารัฎฐา                             ก็เป็นอาณา   เจียงใหม่ครบถ้วน

เจียงใหม่นับถือ    บ่หื้อขาดด้วน                             ส่งเจ้ามาครอง    บ่ละ

        อยู่ม่วนกิ๋นหวาน  บ่มีภัยยะ                           วัดวาหมู่บ้าน   เฮือนจอง

จ๋นเถิงคราวเคราะห์  โศกเศร้าเหงาหมอง                     ถูกบุเรงนอง   บุกมายึดได้

พอศอสองปัน    ร้อยเอ็ด หมองไหม้                         เสียล้านนาไป   ถ่านั้น

        สมัยพญา     เมกุฎิเจื่องจั๊น                           เป๋นพระจ๋อมเหง้า  ธานี

เมกุฎิ ครองรัฐ       ล้านนาเจ็ดปี๋                            ก็เสียธานี   ล้านนาใหญ่กว้าง

ล้านนาจ๋นใจ๋             บ่ได้กระด้าง                                เหตุหมดแนวตาง  จะฟื้น

        สองร้อยซาวหกปี๋  ตี่บ่จุ่มจื๊น                         เพราะเป๋นเมืองขึ้น  เมินมา

เจ้าก๋าวิละ       จึ่งได้เปิกสา                                 เจ้าตากพระยา  รัฎฐาเมืองใต้

ฟื้นม่าน ล้านนา     อาวอาตี่ไหว้                             จึ่งได้เป๋นไต    สมนึก

สองสามหนึ่งเจ็ด  ปิ๊กมาคักคึก                       ก่อยฮิฮ่ำสร้าง  เปียรไป

หลังฝนต๊องฟ้า    สว่างหน้าสดใส                           เพราะไทยจ่วยไทย  สดใสทั่วหน้า

เมืองภูกามยาว      ของเฮาเจ้าข้า                             ก็พัฒนา   ปี่น้อง

        มาเป็นอำเภอ   พะเยาเผ่าป๊อง                         จังหวัดใหญ่กว้าง   เจียงฮาย

เจ้าหน้าที่รัฐ       จัดก๋ารขยาย                               แยกจากเจียงฮาย  ยิงจายหนุ่มเถ้า

หื้อเป๋นจังหวัด       พะเยาเนอเจ้า                            ต่างหันดีตวย   ค่วยครบ

        สองห้าสองศูนย์  ต่านตี่เคารพ                                นายกจื่อได้   ธานินทร์

กรัยวิเชียร นั้น    ลงนามตัดสิน                              คนทั่วแผ่นดิน   ยินดีทั่วหน้า

ซาวแปด สิงหา       สองศูนย์เจ้าข้า                         เถ้าแก่จ๊ะรา    ยิ้มยว้าย

        มีเจ็ดอำเภอ   อยู่ในเขตค้าย                           จังหวัดใหม่หน้า   จวนมอง

เปิ่นลำดับไว้    ได้เจ็ดสิบสอง                               ปี่น้องจาวจอง   สุขสันต์จื่นสู้

จังหวัดพะเยา           ผมขอเล่าอู้                           เป๋นเมืองหน้าดู   เจ่นล้ำ

        งามตึงบนบก  งามตึงตางน้ำ                         งามตึงเถื่อนถ้ำ   ปูดอย

ป่าไม้ก็นัก        น้ำตกเป๋นฝอย                              คนมาแอ่วกอย   ปากั๋นกล่าวต้าน

พระเจ้าต๋นหลวง   พระต๋นกู่บ้าน                             ต่างไหว้วันตา   กราบนบ

        ป่อขุนงำเมือง  ต่านตี่เคารพ                           บวงสรวงตี่ห้า   มีนา

แวะแอ่วน้ำกว๊าน    แหล่งเพาะพันธุ์ปล๋า                     คนต่องเตียวมา   ตึงไกล๋และใกล้

ฝรั่ง เจ๊ก จี๋น         ออก ตก เหนือ ใต้                      ไผก๋ายไปมา   ก็แวะ

        บุษราคัม      งามดีม่อนแจ๊ะ                         และของฝากข้าง   ฮิมตาง

ลิ้นจี่ มะป๊าว    พร้าล่าวหม้อขาง                             โอถ็อบข้างตาง  แวะเลือกซื้อได้

ของดี เจียงคำ             และดอกคำใต้                     ป๋ง จุน แม่ไจ   ก็นัก

        เจียงม่วน ภูซาง  ข้างตางแวะพัก                     น้ำตกและถ้ำ   ฮิมลาว

แวะแอ่วกาดนัด    ของป่าเห็ดต๋าว                           ที่ภูกามยาว  ของเฮาพร้อมเสี้ยง

ของดีมีหลาย           แม่ใบหน้าเกลี้ยง                      บ่เจื่อจามมา   ผ่อเต๊อะ

        ของดีพะเยา   ของเฮาเป่อเลอะ                       เจิญมาแอ่วหย้ำ  เนอนาย

จักว่าไปนัก               ปัญญาบ่หลาย                     ก็ขอบรรยาย    จบไว้เต่าอี้…ๆ

……………………………………………………………………………………..

พะเยา  เป็นจังหวัด เมื่อ ๒๘ สิงหาคม ๒๕๒๐ สมัยนายกรัฐมนตรี( คนที่ ๑๔) ชื่อ นายธานินทร์  กรัยวิเชียร, ผู้ว่าฯ คนแรก ชื่อ นายสัญญา  ปาลวัฒน์วิชัย,  คนปัจจุบัน(พ.ศ.๒๕๕๔) ชื่อ นายพงษ์ศักดิ์  วังเสมอ