องค์ประกอบนโยบาย

องค์ประกอบของนโยบายทางสังคม

 

                องค์ประกอบของนโยบาย ประกอบไปด้วย วัตถุประสงค์ (ends) นโยบายจะต้องมีวัตถุประสงค์บอกไว้เป็นเป้าหมายปลายทาง แนวทาง (means) นโยบายจะต้องบอกว่าอะไรเป็นแนวทางที่จะทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ กลไกของนโยบาย (machanism) นโยบายจะบรรลุวัตถุประสงค์ได้จะต้องมีกลไกในการนำไปปฏิบัติ เช่น ต้องมีการออกกฎหมาย ออกระเบียบข้อบังคับ
               การก่อเกิดนโยบาย  จะประกอบไปด้วยขั้นตอนคือ
                1.การกำหนดเป้าหมาย เช่น จะพัฒนา  SME’s  ให้เป็นตัวผลักดันเศรษฐกิจของประเทศ
                2.การกำหนดวัตถุประสงค์ให้สอดคล้องกับเป้าหมาย  โดยวัตถุประสงค์นั้นจะต้องมีความชัดเจน เป็นรูปธรรมพอที่จะสามารถก่อให้เกิดเป็นนโยบาย
                3. การกำหนดวิธีการ  ด้วยการระบุขั้นตอนและกระบวนการ ในการกำหนดโยบาย
                4. การกำหนดกลไก ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดนโยบาย
               5. การกำหนดปัจจัยแวดล้อม  ที่มีส่วนผลักดันให้เกิดนโยบาย   เช่น   ปัจจัยด้านการเมือง   ด้านเศรษฐกิจ  ด้านการเงินการคลังของประเทศ  ด้านอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ด้านดอกเบี้ย  ด้านปัญหาแรงงาน หรือมีนโยบายของรัฐในระดับสูงกว่า  เช่น  แผนพัฒนาเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติ  ฉบับที่  9  พ.ศ.2545-2549  เป็นส่วนช่วย
               6. การใช้ตัวแบบ (Model) มาช่วยในการอธิบายการเกิดนโยบาย เช่น ตัวแบบเชิงระบบ (System Model) ที่นำเอาเรื่องของ  Input / process / output  มาใช้ในการอธิบายการก่อเกิดนโยบาย โดยการกำหนดให้ปัจจัยนำเข้านั้น เป็นเรื่องของความต้องการ หรือการสนับสนุน  แล้วผ่านความต้องการหรือการสนับสนุนนั้นไปที่ระบบการเมืองเพื่อไปผลักดันให้เกิดนโยบายตามที่ต้องการ และใน  System Model  สมัยใหม่มักจะใส่ในเรื่องของ Feed back เพื่อให้มีการแก้ไขปรับปรุงให้ดีขี้นกว่าเดิม รวมทั้งการคำนึงถึง สภาวะแวดล้อมอื่น ๆ  ด้วย ตัวแบบผสม  (Mixed Scanning Model)  ที่มี  Flow  คล้าย ๆ  กับ  ตัวแบบเชิงระบบ  ก็คือ   เริ่มต้นด้วยการพิจารณาในระดับกว้าง ๆ สำหรับข้อมูลข่าวสารในระดับมหภาค  แล้วจึงมาทำการคัดเลือกข้อมูลเอาเฉพาะที่สนใจ  เพื่อที่จะนำไปพิจารณาอย่างละเอียด คัดเอาข้อมูลที่ใช้ไม่ได้ออก และนำเอาข้อมูลที่พอใจนำไปกำหนดเป็นนโยบาย (อ.กรวีร์ ศรีจการ)
(ความจริงมีตัวแบบมากกว่านี้ แต่คัดลอกมาเฉพาะที่เห็นว่าน่าสน   (เรียบเรียงโดย นายนพดล มโนงาม / ป้อมครับ)