โรคปริทันต์....คืออารายครับคุณหมอ
เมื่อวาน....
หลังจากทำคนไข้นัดสักพัก ผู้ช่วยก็ส่งคนไข้รายหนึ่งเข้ามาให้ผม
เป็นชายอายุประมาณ 45 ปี ผิวคล้ำ ....
ผมก็ทักทายคนไข้ และเชิญให้มานั่งที่เก้าอี้ทำฟัน....
เมื่อคนไข้ชายรายนั้นนั่งลง...
ความรู้สึกแรกที่สัมผัสก็คือ ++กลิ่น++
ใช่ครับ++กลิ่นบุหรี่....เป็นกลิ่นบุหรี่ที่แรงมากทีเดียว
เริ่มแรกผมก็ซักประวัติ ถามถึงอาการนำที่มาพบทันตแพทย์วันนี้
แกก็ตอบว่า"ปวดตุ้บๆ แถวๆฟันกรามอะหมอ บางทีก็ปวดทั้งปากเลย....บางทีเลือดก็ไหลไม่รู้เป็นอะไรน่ะ++"
บางครั้งเรามักจะพบคนไข้ที่มาด้วยอาการปวดหลายๆตำแหน่ง ระบุฟันที่ปวดไม่ได้ชัดเจน อย่างหนึ่งที่ไม่ควรลืมคือ การปวดเหงือก ก็อาจทำให้คนไข้รู้สึกเช่นนั้นได้
ผมจึงตรวจในช่องปากดู ก็เป็นดังที่คาด ภายในช่องปากพบคราบหินปูนเป็นปริมาณมาก....ถึงมากที่สุด มีสีคล้ำค่อนข้างดำ และมีกลิ่นแรงมาก ลองทดสอบเขี่ยบริเวณเงือกก็พบว่ามีเลือดออกรอบๆฟันที่เขี่ย...ฟันบางซี่เช่น ฟันหน้าล่างค่อนข้างโยก
จากการตรวจในช่องปาก ....อาการค่อนข้างจะชัดเจน ว่าผู้ป่วยรายนี้เป็น โรคปริทันต์
ผมจึงบอกลุงไปว่า" ลุงครับ....ลุงเป็นโรคปริทันต์รุนแรงมากเลยนะครับ...ต้องรับการรักษาด่วน"
+++++++
ลุงแกเงียบๆไปสักพักแล้วก็พูดว่า"เอคุณหมอ....แล้วโรคปริทันต์....คืออารายครับคุณหมอ...??"
งง...ครับ...คนไข้งง ไม่รู้ว่าไอ้โรคปริทันต์นี้มันคืออะไร อันนี้เป็นบทเรียนอีกหนึ่งบทนะครับ
เวลาจะพูดคุยกับคนไข้ต้องพยายามใช้ภาษาที่ง่าย ให้นึกไว้เสมอว่าบริบทของเรากับคนไข้ไม่เหมือนกัน อย่าพยายามใช้ศัพท์ทางวิชาการให้มาก ควรใช้ภาษาที่คนทั่วไปเข้าใจได้....เมื่อนึกได้ดังนั้นผมจึงเริ่มอธิบายต่อโดยหยิบรูปขึ้นมาให้คนไข้ดูแล้วเริ่มอธิบาย
ก่อนอื่นผมก็อธิบายให้คนไข้ทราบก่อนว่า โรคปริทันต์แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ ตามลักษณะที่พบคือ โรคเหงือกอักเสบ และโรคปริทันต์อักเสบ |
โรคเหงือกอักเสบ จะมีการอักเสบเกิดขึ้นเฉพาะที่เหงือกเท่านั้น มีทั้งแบบเฉียบพลัน และแบบเรื้อรัง แต่ที่พบโดยส่วนใหญ่จะเป็นแบบเรื้อรัง อาการก็อาจจะมีเงือกบวมๆแปรงฟันเจ็บ แต่ยังไม่มีเลือดออกขณะแปรงฟัน |
โรคปริทันต์อักเสบ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า โรครำมะนาด อาการก็จะเป็นเหมือนที่เห็นในคุณลุงท่านนี้นะครับคือ ฟันโยก มีเลือดออกขณะแปรงฟัน มีกลิ่นปาก ปวดกระจายๆ |
ซึ่งสาเหตุของโรคปริทันต์นั้น..ก็จะเกิดจากสารพิษที่ปล่อยออกมาจากแผ่นคราบจุลินทรีย์(หรือที่เราเรียกกันติดปากว่าหินปูน)ที่ยึดติดบนผิว และอีกปัจจัยหนึ่งคือ สิ่งที่ช่วยเสริมให้เหงือกมีการอักเสบได้ง่ายยิ่งขึ้น คือการสูบบุหรี่ครับ จะเห็นได้ชัดเลยว่าคุณลุงท่านนี้สูบบุหรี่จัดมาก วันละซอง...ซึ่งถือเป็นปัจจัยสนับสนุนให้เกิดโรคปริทันต์ได้มากทีเดียว นอกจากนี้ยังอาจมีปัจจัยเสริมอื่นๆอีก เช่น การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงการตั้งครรภ์ หรือในช่วงวัยรุ่น |
+++++
วันนั้น ผมจึงทำการขูดหินปูนและเกรารากฟัน ให้ลุงคนนั้น และสอนการรักษาอนามัยในช่องปากให้สะอาด ทั้งนี้เนื่องจากว่าโรคปริทันต์เป็นโรคที่ป้องกันได้ และวิธีการที่ดีและง่ายที่สุด ซึ่งสามารถทำได้ด้วยตนเอง คือ การแปรงฟันพบว่าการแปรงฟันที่ถูกวิธีอย่างสม่ำเสมอ เป็นวิธีการที่ป้องกันโรคปริทันต์ได้ดี
และไม่ลืมจะเน้นให้คุณลุงลด...หรือเลิก...จากการสูบบุหรี่ ซึ่งผมก็หวังว่าลุงจะทำตามที่ผมแนะนำ....ไม่ไช่เพื่อผมหรอกนะครับ ...แต่เพื่อสุขภาพของคุณลุงเอง
หมอบอล,27 ก.ย 2548
ความเห็น (6)
โรคเหงือก
เคยมีอาจารย์ภาควิชาปริทันตวิทยาเคยอธิบายง่านๆว่า
ปริ แปลว่า รอบๆ
ทันต์ แปลว่า ฟัน
ปริทันต์ แปลว่า รอบๆฟัน ก็คือเหงือก นั่นเอง
ไม่ต้องอธิบายอะไรยาวก็ได้
แล้วสอนให้ลุงแปรงฟันอย่างถูกวิธีแบบง่ายๆ
นายธงชัย บัวสาลี
เพิ่งมาอ่านเป็นครั้งแรก
นางสาวเกวลี ภางาม
ขอบคุณครับคุณหมอ