Prof. Masami ISODA จาก University of Tsukuba จากประเทศญี่ปุ่น เล่าถึงแนวคิดที่จะทำความเข้าใจหนังสือเรียนคณิตศาสตร์ ระดับ ป.๑ – ป.๖ ชุดใหม่ล่าสุด Study with Your Friends MATHEMATICS for Elementary School (new edition), Gakko Tosho Textbook ที่ญี่ปุ่นเริ่มใช้เมื่อปีการศึกษานี้ว่าพัฒนามาจาก
- แนวคิดเดิมของญี่ปุ่น
- แนวคิดที่อาจารย์ไมตรีกล่าวถึง
- แนวคิดที่ได้มาจากประสบการณ์จากการปฏิบัติของครู
อาจารย์ ISODA เน้นว่า คณิตศาสตร์ คือ การสื่อสารความคิด และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความยากของคณิตศาสตร์อยู่ที่การอธิบายวิธีคิดออกมาให้ชัดเจนว่าใครคิดอย่างไร ส่วนความยุ่งยากของครูผู้สอนคณิตศาสตร์อยู่ที่ไม่รู้ว่าจะพัฒนาตัวเองไปทางไหน
ครูคณิตศาสตร์จะเปลี่ยนแปลงได้ ต้องเปลี่ยนแนวทางการจัดการเรียนการสอน (teaching approach)
เด็กจะเปลี่ยนแปลงได้ ครูต้องสร้างชุมชนของการเรียนรู้ (learning community) และเปิดพื้นที่เรียนรู้ขึ้นในชั้นเรียน ด้วยทำให้กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ช่วยยกระดับความรู้ให้กับผู้เรียน โดยมีหนังสือเรียนที่ออกแบบไว้อย่างดีเป็นบันได
หนังสือเรียนญี่ปุ่นเป็นหนังสือเรียนที่มีโครงสร้าง และความคงที่ของเนื้อหามากที่สุด และออกแบบมาเพื่อให้ครูคิดได้ชัดเจนเกี่ยวกับการวางแผนการเรียนรู้
จากผลการวิจัยพบว่า เมื่อใช้กระบวนการ Lesson Study ร่วมกับการใช้หนังสือที่ออกแบบมาเพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้แบบ Open Approach ผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียนจะปรากฏชัดเจนกว่าการใช้กระบวนการ Lesson Study เพียงอย่างเดียว หรือใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเดิม (Lecture Style) เพียงอย่างเดียว
นวัตกรรม Lesson Study และ Open Approach ในวิชาคณิตศาสตร์เป็นกระบวนการที่จะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการเรียนรู้ในวิชาอื่นด้วย เพราะการเรียนรู้ในรูปแบบนี้จะช่วยให้ผู้เรียน
ที่สำคัญคือ การเรียนรู้ด้วยวิธีนี้จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงได้จากการที่ครูเปลี่ยนแปลง teaching approach และ content ที่เป็นปัจจัยในการพัฒนาการเรียนรู้ให้เป็นไปในทิศทางของ Open Approach
คำอธิบายสำคัญเหนือกว่าคำตอบ
ครูต้องตระหนักอยู่เสมอว่า ในการเรียนรู้ที่เปิดพื้นที่ให้นักเรียนเรียนรู้วิธีที่จะเรียนรู้ และมีวิธีที่จะเรียนรู้ด้วยตนเอง การสร้างคำอธิบายสำคัญเหนือกว่าคำตอบเพราะคำอธิบายของนักเรียนนั่นเอง ที่จะทำให้ครูได้รู้ว่าเขาเข้าใจในแนวคิดของเรื่องที่เรียนจริงหรือไม่ เช่น ในการเรียนเรื่องเศษส่วน ผู้เรียนตอบจากความเข้าใจในแนวคิดของเศษส่วนจริงๆ หรือได้คำตอบมาจากการนับ
การพัฒนาแนวคิดของนักเรียน คือ เรื่องที่สำคัญที่สุด เขาต้องการการเตรียมวิธีคิดอย่างเป็นลำดับขั้น เพื่อเข้าถึงการเรียนรู้แนวคิดของเรื่องนั้นๆ อย่างกระจ่าง ตัวอย่างเช่นถ้าจะให้เรียนรู้เรื่อง proportional line ในชั้น ป.๖ ครูต้องเตรียมนักเรียนมาอย่างไรตั้งแต่ชั้น ป.๑ – ป.๕ เพื่อให้ผู้เรียนค่อยๆ เกิดความเข้าใจที่จำเป็นต่อแนวคิดของเรื่องนี้ขึ้นทีละน้อย
เพื่อให้มั่นใจว่านักเรียนสามารถเรียนได้รู้ด้วยตัวเอง ในหนังสือของชั้น ป. ๖ จะมีคำถามให้นักเรียนตอบว่า
การเรียนรู้ในลักษณะนี้ เป็นการเรียนรู้เพื่อทำความเข้าใจ ที่เน้นกระบวนการคิด ไม่ใช่คำตอบ
สิ่งที่ครูควรทำความเข้าใจ
ไม่มีความเห็น