เครื่องมือคุณภาพ 7 ชนิด
( 7 QC Tools)
เครื่องมือควบคุมคุณภาพทั้ง 7
ชนิดนี้ ตั้งชื่อตามนักรบในตำนานของชาวญี่ปุ่นที่ชื่อ "บงเค "
(Ben-ke) ผู้ซึ่งมีอาวุธอันร้ายกาจแตกต่างกัน 7 ชนิด พกอยู่ที่หลัง
และสามารถเลือกดึงมาใช้สยบคู่ต่อสู้ที่มีฝีมือร้ายกาจคนแล้วคนเล่า
สำหรับเครื่องมือทั้ง 7 ชนิด สามารถแจกแจงได้ดังนี้
1.
ผังแสดงเหตุและผล (Cause-and-Effect
Diagram) หรือผังก้างปลา (Fishbone Diagram)
บางครั้งเรียกว่า Ishikawa Diagram ซึ่งเรียกตามชื่อของ Dr.Kaoru
Ishikawa ผู้ซึ่งเริ่มนำผังนี้มาใช้ในปี ค.ศ. 1953
เป็นผังที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะ ทางคุณภาพกับปัจจัยต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้อง
2.
แผนภูมิพาเรโต
(Pareto Diagram)
เป็นแผนภูมิที่ใช้แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างสาเหตุของความบกพร่องกับปริมาณความสูญเสียที่เกิดขึ้น
3.
กราฟ (Graphs) คือภาพลายเส้น แท่ง
วงกลม หรือจุดเพื่อใช้แสดงค่าของข้อมูลว่าความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล
หรือแสดงองค์ประกอบต่าง ๆ
4.
แผ่นตรวจสอบ (Checksheet)
คือแบบฟอร์มที่มีการออกแบบช่องว่างต่าง ๆ
ไว้เพื่อใช้บันทึกข้อมูลได้ง่าย และสะดวก
5.
ฮีสโตแกรม (Histogram)
เป็นกราฟแท่งที่ใช้สรุปการอนุมาน (Inference)
ข้อมูลเพื่อที่จะใช้สรุปสถานภาพของกลุ่มข้อมูลนั้น
6.
ผังการกระจาย (Scatter Diagram)
คือ
ผังที่ใช้แสดงค่าของข้อมูลที่เกิดจากความสัมพันธ์ของตัวแปรสองตัวว่ามีแนวโน้มไปในทางใด
เพื่อที่จะใช้หาความสัมพันธ์ที่แท้จริง
7.
แผนภูมิควบคุม (Control Chart)
คือแผนภูมิที่มีการเขียนขอบเขตที่ยอมรับได้ของคุณลักษณะตามข้อกำหนดทางเทคนิค
(Specification) เพื่อนำไปเป็นแนวทางในการควบคุมกระบวนการผลิต
โดยการติดตามและตรวจจับข้อมูลที่ออกนอกขอบเขต (Control limit)
เครื่องมือคุณภาพใหม่ 7 อย่าง
(The 7 New QC Tools)
เครื่องมือคุณภาพใหม่ 7
อย่าง (The 7 New QC Tools) เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับวางแผน
และป้องกันปัญหา เพื่อให้ได้นโยบาย และมาตรการเชิงรุกที่ชัดเจน
เป็นรูปธรรม เครื่องมือคุณภาพใหม่ 7 อย่างประกอบด้วย
1) แผนภูมิการจัดกลุ่มความคิด (Affinity Diagram)
เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการระดมและรวบรวมความคิดที่กระจัดกระจายของคนที่เป็นสมาชิกในกลุ่มมาจัดเรียงให้เป็นหมวดหมู่
หรือกลุ่มตามลักษณะที่มีความเกี่ยวข้องซึ่งกันและกัน
หรือมีความหมายที่คล้ายคลึงกัน
เพื่อที่จะได้นำกลุ่มความคิดเหล่านั้นไปใช้ประโยชน์ต่อไป
2) แผนภูมิแสดงความสัมพันธ์ (Relation Diagram)
เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับแก้ไขเรื่องยุ่งยากโดยการคลี่คลายการเชื่อม
โยงกันอย่างมีเหตุผล (Logical connection) ระหว่างสาเหตุ และผลที่
เกิดขึ้น ซึ่งเกี่ยวข้องกัน (หรือ วัตถุประสงค์ และกลยุทธ์ที่จะบรรลุ
ความสำเร็จในเรื่องนี้) รูปแบบของแผนผังความสัมพันธ์หลัก ๆ มีอยู่ 4
แบบ ได้แก่ แบบรวม ศูนย์ แบบมีทิศทาง แบบแสดงความสัมพันธ์
และแบบตามการประ ยุกต์ใช้
3) แผนภูมิต้นไม้ตัดสินใจ (Tree Diagram)
ใช้เพื่อหาแนวทางแก้ไข/ป้องกัน ในรูปของแผนงาน/แนวทางหรือวิธีการ
โดยตอบคำถามว่า “ทำอย่างไร”
เพื่อมุ่งสู่วัตถุประสงค์/เป้าหมายที่อยากเป็น
โดยการมุ่งเน้นไปที่ต้นตอหรือสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา
จากแผนภูมิแสดงความสัมพันธ์ (Relation Diagram
4) แผนภูมิเมตริกซ์ (Matrix Diagram)
เป็นเครื่องมือที่ช่วยหาความสัมพันธ์ของวัตถุประสงค์/เป้าหมาย
และแผนงาน/มาตรการ/วิธีการ
ที่ได้จากการเสนอแนะขึ้นว่าแนวทางใดน่าจะมีความเป็นไปได้
มีความคุ้มค่า และส่งผลกระทบให้บรรลุถึงเป้าหมายได้ก่อน
โดยใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัด อย่างเต็มประสิทธิภาพ/ประสิทธิผล
5) แผนภาพการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเมตริกซ์ (Matrix Data
Analysis Chart) เครื่องมือที่ใช้เปรียบเทียบสมรรถนะ
(Benchmark)
จากมุมมองของลูกค้าและเทียบกับคู่แข่งที่เป็นผู้นำในด้านสินค้า
หรือบริการคล้ายๆกับองค์กรของเรา
วิธีนี้จะทำให้เห็นภาพว่าองค์กรเราอยู่ในตำแหน่งใด (Positioning)
เพื่อมองกลยุทธ์ในการบริหารจัดการที่เหมาะสมต่อไปอย่างถูกทิศทาง
6) แผนภาพทางเลือกตัดสินใจ เพื่อบริหารความเสี่ยง (Process
Decision Program Chart)
เป็นเครื่องมือที่ใช้ช่วยหาแนวทางซึ่งอาจเป็นแผนงาน/มาตรการ/วิธีการ
โดยมุ่งเน้นไปยังอุปสรรคที่น่าจะมีโอกาสเกิดขึ้นในกระบวนการทำงาน
เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์/เป้าหมายที่กำหนดไว้
เมื่อทราบถึงทุกอุปสรรคในกระบวนการก็สามารถหาแนวทางในการขจัดอุปสรรคทุกประเภทที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต
คล้ายกับการมีแผนปฏิบัติการฉุกเฉินรองรับไว้เผื่อสำหรับการเปลี่ยนแปลงหรือความไม่แน่นอนที่จะเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา
ทำให้องค์กรมีความมั่นใจต่อการเผชิญ
7) แผนภูมิลูกศร (Arrow Diagram)
เป็นการวางแผนงานที่มีการกำหนดกิจกรรม ผู้รับผิดชอบ ระยะเวลา
และลำดับก่อนหลังของแต่ละกิจกรรมว่ากิจกรรมใดควรทำก่อน-หลัง
เพื่อที่จะบริหารโครงการหรือแผนงานให้บรรลุเป้าหมายได้ในระยะเวลาที่กำหนดไว้
และใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
ความสำคัญของเครื่องมือคุณภาพใหม่ 7 อย่าง (The 7 New QC
Tools)เครื่องมือคุณภาพใหม่ 7 อย่าง
หรือเครื่องมือสำหรับการบริหาร 7 อย่าง (The 7 Management Tools)
เป็นเครื่องมือที่ทางประเทศญี่ปุ่นพัฒนาเพิ่มเติมมาจากเครื่องมือคุณภาพ
7 อย่าง (The 7 QC Tools)
ให้มีความเหมาะสมและเป็นประโยชน์สำหรับผู้บริหารระดับหัวหน้า/ผู้จัดการแผนก/ฝ่ายขึ้นไป
ใช้ช่วยในการเก็บและวิเคราะห์ข้อมูลที่เป็นคำพูด
ความรู้สึกจากผู้บริหาร เพื่อวางแผนกลยุทธ์ แผนปฏิบัติการ
ในเชิงป้องกันหรือเชิงรุก โดยการระดมความคิดและข้อเท็จจริงในอดีต
รวมถึงการมองภาพความต้องการในอนาคตของลูกค้าและคู่แข่งมาใช้เพื่อกำหนดแผนงาน/โครงการในการรักษาฐานลูกค้าเดิม
ขยายฐานลูกค้าใหม่ เพิ่มยอดขาย
และลดต้นทุนขององค์กรได้อย่างเป็นระบบ
อ้างอิง
“เครื่องมือคุณภาพ 7 ชนิด ( 7 QC Tools)” (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก
http://portal.in.th/kook-kook/pages/6885/ 2554.
ไม่มีความเห็น