เรียนบาลี

บันทึกการสอน  เรื่อง   วุตฺเต

 

            ประโยค   วุตฺเต   คือ  ประโยคลักขณะที่เป็นกัมมวาจก  ต้องใช้  อิติ  เปิดทุกครั้ง

โครงสร้างของคำแปล

            (ครั้นเมื่อคำ)  ว่า......................ดังนี้    อัน..............    กล่าวแล้ว,

โครงสร้างบาลี

            (อนภิหิตกตฺตา)    “........................ติ   (วจเน)    วุตฺเต,

องค์ประกอบของประโยค

            ๑.   ต้องขึ้น    วจเน   มาทุกครั้ง  แปลว่า   ครั้นเมื่อคำ

            ๒.  อิติ   แปลว่า    “ว่า...........ดังนี้

            ๓.   ต้องมี    อนภิหิตกตฺตา   ทุกครั้ง   แปลว่า    อัน.........

            ๔.   วุตฺเต   แปลว่า  กล่าวแล้ว

 

ตัวอย่าง    พฺราหมฺณา,    .............“พุทฺโธ  อุปฺปนฺโนติ  (วจเน)  วุตฺเต,   วิหารํ   คจฺฉนฺติ   ฯ 

อ.พราหมณ์ ท.,   (ครั้นเมื่อคำ)  ว่า  อ.พระพุทธเจ้า   เกิดขึ้นแล้ว  ดังนี้   (อันชน ท.)  กล่าวแล้ว,  ย่อมไป   สู่วิหาร  ฯ

 

อธิบาย       พฺราหฺมณา,    วิหารํ    คจฺฉนฺติ.    เป็นประโยคหลัก

                  .............“พุทฺโธ  อุปฺปนฺโนติ  (วจเน)  วุตฺเต,   เป็นประโยคแทรก

                 ประโยคแทรก   เมื่อมีแทรกมาตอนไหน  ก็ให้แปลตอนนั้นได้เลย  ตามที่บาลีเรียงไว้  โดยมีเครื่องหมาย   ลูกน้ำ  (,)   เป็นเครื่องสังเกตุ  ทั้งเริ่มต้นประโยคแทรก  และจบประโยคแทรก  เมื่อแปลประโยคแทรกจบแล้ว  ก็ให้แปลประโยคหลักต่อไป   โดยไม่ต้องขึ้นประธานมาใหม่  เพราะประโยคหลักนั้นยังแปลไม่จบ   จึงไม่ต้องขึ้นมา.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

จงแปลประโยคเหล่านี้   ตามตัวอย่าง

 

๑.    อิตฺถี   ตํ    วจนํ   สุตฺวา,       “วิหารํ    คจฺฉามาติ    วุตฺเต,    ตุสฺสนฺติ.

 

๒.   ทารกา   ภตฺตานิ    คเหตฺวา,     “ภิกฺขู    นตฺถีติ    วุตฺเต,    นิวตฺตนฺติ.

 

๓.   เสฏฺฐี    ทานํ    สํวิทหิตฺวา,      “เถโร    อาคจฺฉตีติ    วุตฺเต,    รมติ.

 

๔.   อุปาสิกาโย   คามํ   ปวิสิตฺวา,     “โจรา   ปลายึสูติ   วุตฺเต,    อนุพนฺธนฺติ. 

 

๕.    ตาปสา    ภิกฺขํ   ยาจิตฺวา,    “มยํ    ภิกฺขํ    น   เทมาติ    วุตฺเต,    โอกสนฺติ.

 

๖.    ภิกฺขู    ธมฺมํ   โอวทิตฺวา,     “สีลานิ    รกฺขามาติ    วุตฺเต,   คามํ   ปวิสนฺติ.

 

๗.   ยกฺโข    สามเณรํ   ปหริตฺวา,     “ภายามาติ   วุตฺเต,    ปลายนฺติ.