Incoterms: สิ่งที่ต้องสนใจในยุค Free Trade Area

Incoterms: สิ่งที่ต้องสนใจในยุค Free Trade Area ในปัจจุบันประเทศไทย รวมถึงทั่วโลกให้ความสำคัญกับการทำเขตการค้าเสรีกันอย่างมาก โดยเมื่อมีการค้าเสรีการค้าระหว่างประเทศก็ต้องมีมากขึ้นอย่างแน่นอน สิ่งหนึ่งที่นักธุรกิจไทยต้องให้ความสนใจ และให้ความระมัดระวังก็คือ เรื่อง Incoterms หรือ International Commercial Terms หรือ ก็คือการกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบผู้ซื้อผู้ขายในการส่งมอบสินค้า ซึ่งหลายครั้งที่นักธุรกิจไทยต้องเป็นฝ่ายเสียเปรียบ เนื่องจากไม่ทราบถึงหลักการของ Incoterms ทำให้ต้องเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการขนส่ง และการส่งมอบ Incoterms นั้นมีอยู่ด้วยกัน 14 ประเภท แต่มีที่ใช้กันโดยทั่วไปอยู่ คือ - FOB (Free On Board) หมายถึงผู้ขายจะหมดภาระหน้าที่ความรับผิดชอบ ต่อเมื่อได้นำสินค้าไปส่งมอบไว้บนเรือ ณ ท่าเรือที่ระบุ โดยต้องเป็นผู้รับผิดชอบการเสียค่าใช้จ่ายในการเสียค่าภาษี หรือพิธีการ รวมทั้งมีหน้าที่ต้องจัดหาใบอนุญาตส่งออก กรณีที่สินค้าต้องใช้ใบอนุญาต ส่วนผู้ซื้อจะมีความรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในค่าขนส่ง และรับผิดชอบความเสี่ยงจากจุดที่ผู้ขายนำสินค้ามาส่งไว้ - CFR (Cost and Freight) กับ CIF (Cost, Insurance and Freight) หมายถึงผู้ขายจะหมดภาระหน้าที่ความรับผิดชอบ ต่อเมื่อได้นำสินค้าไปส่งมอบไว้ ณ ท่าเรือที่ระบุ โดยต้องเป็นผู้รับผิดชอบการเสียค่าใช้จ่ายในการเสียค่าภาษี หรือพิธีการ มีหน้าที่ต้องจัดหาใบอนุญาตส่งออก กรณีที่สินค้าต้องใช้ใบอนุญาต และที่สำคัญผู้ขายมีหน้าที่ต้องชำระค่าขนส่ง ส่วนผู้ซื้อเป็นคนรับความเสี่ยงในการขนส่ง ซึ่ง CFR กับ CIF นั้นแตกต่างกันตรงที่การจัดทำและจ่ายเบี้ยประกันภัยของผู้ขาย จากประเภทของ Incoterms ที่ยกตัวอย่างนี้ทำให้เห็นว่าการทำสัญญากันระหว่างประเทศนั้น ถ้าไม่ทราบถึงหลัก Incoterms จะทำให้ได้รับความเสียหายเป็นอย่างมาก เพราะในปัจจุบันถือว่าหลัก Incoterms นั้น เป็นหลักสากล ซึ่งมักจะใส่ไว้ในสัญญา โดยใช้ตัวย่อแทนชื่อเต็ม ดังนั้นถ้าไม่สังเกต หรือ พิจารณาสัญญาให้ดี อาจต้องเป็นผู้รับผิดชอบต่อค่าขนส่ง หรือความเสียหายที่เกิดขึ้น ปัญหาประเภทนี้เมื่อมีการทำข้อตกลงการค้าเสรี จะมีมากและซับซ้อน มีความสำคัญมากขึ้น และอาจกระทบถึงภาพรวมเศรษฐกิจของประเทศ ดังนั้นรัฐต้องมีนโยบายในการแก้ปัญหา ซึ่งควรพิจารณา ทางด้านกฎหมาย รัฐควรมีการปรับปรุงกฎหมายให้มีความพร้อมสำหรับสัญญาระหว่างประเทศมากขึ้น มีหลักเกณฑ์ที่แน่นอน เพื่อป้องกันการเสียเปรียบของนักธุรกิจไทย การกำหนดว่าสินค้าประเภทใด หรืออย่างไร ให้ใช้Incoterms แบบไหน จะทำให้มีความชัดเจน และเกิดความผิดพลาดได้น้อย รัฐควรมีมาตรการคุ้มครองผู้ประกอบการ หรือนักธุรกิจไทย เมื่อเกิดปัญหาการผิดสัญญา หรือ การเข้าใจสัญญาผิด รวมถึงการช่วยเหลือกรณีที่เกิดปัญหาขึ้น ทางด้านเศรษฐกิจ รัฐควรจัดให้มีการให้ความรู้ เพื่อให้ผู้ประกอบการนำไปใช้ในการประกอบธุรกิจก่อนที่จะเกิดปัญหาจริงๆ การที่ผู้ประกอบการไทยยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่อง Incoterms นี้ส่งผลถึงภาพรวมเศรษฐกิจของประเทศ เพราะถ้าผู้ประกอบการไทยต้องเป็นผู้รับผิดชอบต่อค่าขนส่ง และเป็นผู้รับผิดชอบความเสี่ยงที่เกิดขึ้น โอกาสที่ประเทศไทย จะประสบกับปัญหาการขาดดุลย่อมเกิดขึ้นได้ จะเห็นได้ว่าปัญหาที่หลายฝ่ายมองข้ามความสำคัญไปนั้น อาจส่งผลกระทบมากกว่าที่คาดเห็น ปัญหาเรื่อง Incoterms นี้จึงเป็นอีกปัญหาหนึ่งซึ่งประเทศไทยต้องตื่นตัวสนใจ ก่อนที่ประเทศไทยจะเป็นประเทศที่เปิดการค้าเสรีเต็มตัว เพราะถ้าเราเปิดแบบไม่มีความพร้อม เราจะเป็ฝ่ายเสียมากกว่าได้อย่างที่วาดหวังไว้