ภาษาไทยในรามาธิบดี (7): โลกาภิวัตน์

(โพสต์ครั้งแรกในกระดานข่าวภายในของคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2553 เนื้อหาบางส่วนอาจอ้างอิงถึงการสนทนาในกระดานข่าวดังกล่าว)

 

วันนี้ปิดท้ายคำใน theme ของเทคโนโลยี จึงขอทิ้งท้ายด้วยคำว่า โลกาภิวัตน์ ครับ

คำว่าโลกาภิวัตน์ มาจากคำภาษาอังกฤษว่า globalization ต่อไปนี้เป็นความหมายจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ครับ

โลกาภิวัตน์ น. การแพร่กระจายไปทั่วโลก; การที่ประชาคมโลกไม่ว่าจะอยู่ ณ จุดใด สามารถรับรู้สัมพันธ์ หรือรับผลกระทบจากสิ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วกว้างขวาง ซึ่งเนื่องมาจากการพัฒนา
ระบบสารสนเทศเป็นต้น. (ป. โลก + อภิวตฺตน; อ. globalization).

ทั้งนี้ โลกาภิวัตน์ เป็นคำสนธิ มาจากคำว่า โลก กับ อภิวัตน์ ครับ

สังเกตว่าคำคำนี้ สะกดคำว่า วัตน์ ด้วย ต เต่า น หนู การันต์ ครับ ไม่ใช่ ฒ ผู้เฒ่า น หนู การันต์ อย่างที่มักจะสะกดผิดกันเป็น โลกาภิวัฒน์ ทั้งนี้ เพราะเวลาดูจากความหมายของคำ พวกเรามักจะคิดถึงคำว่า วัฒน์ ที่แปลว่าพัฒนา

แต่คำนี้ไม่ได้มาจาก วัฒน์ ที่แปลว่าพัฒนาครับ หากแต่มาจากคำว่า วัตนะ ที่แปลว่า ความเป็นไป ความเป็นอยู่ ซึ่งมาจากคำบาลีว่า วตฺตน ครับ

มีอีกคำหนึ่งที่คล้ายคลึงกัน แต่ได้รับความนิยมน้อยกว่าในปัจจุบัน คือคำว่า โลกานุวัตร ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 บัญญัติว่า

โลกานุวัตร น. ความประพฤติตามโลก. (ป. โลกานุวตฺต; ส. โลกานุวฺฤตฺต)

ทั้งนี้ มาจากคำว่า โลก สนธิกับคำว่า อนุวัตร โดยคำว่าวัตร มีความหมายดังนี้

วัตร, วัตร [วัด, วัดตฺระ] น. กิจพึงกระทํา เช่น ทำวัตรเช้า ทำวัตรเย็น, หน้าที่ เช่น ข้อวัตรปฏิบัติ, ธรรมเนียม เช่น ศีลาจารวัตร; ความประพฤติ เช่น พระราชจริยวัตร, การปฏิบัติ เช่น ธุดงควัตรอุปัชฌายวัตร, การจำศีล. (ป. วตฺต; ส. วฺฤตฺต)

ตามที่ผมเข้าใจ คำว่า โลกาภิวัตน์ กับ โลกานุวัตร มีความหมายต่างกันเล็กน้อยครับ กล่าวคือ โลกาภิวัตน์ เน้นที่สถานการณ์ปัจจุบันที่การติดต่อสื่อสารและการแพร่กระจายของข้อมูลข่าวสาร เป็นไปอย่างรวดเร็ว เสมือนหนึ่งว่าโลกเราเล็กลง ในขณะที่ โลกานุวัตร ออกไปในทางการประพฤติปฏิบัติที่ได้รับอิทธิพลมาจากแนวคิดหรือการประพฤติปฏิบัติในส่วนอื่นของโลก

คำที่ผมจะเสนอวันจันทร์หน้า ทุกท่านพลาดไม่ได้ครับ เพราะจะเสนอวิธีสะกดชื่อคณะฯ ของเรา ที่ถูกต้อง ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษครับ อย่าลืมติดตามกันนะครับ ก่อนจะถึงวันนั้น ขอให้ทุกท่านมีความสุขสำหรับวันหยุดสุดสัปดาห์นี้ ท่านที่ทำงานหนัก อย่าลืมพักผ่อนครับ ท่านที่ต้องขึ้นทำงานสุดสัปดาห์นี้ ขออวยพรให้คนไข้น้อยๆ งานไม่หนัก และปัญหาต่างๆ ค่อยๆ ได้รับการแก้ไขครับ อย่าลืมว่าทุกอย่างเริ่มต้นได้ที่ใจของท่าน สวัสดีครับ