สิ่งดีๆ ที่พบจากการประเมินตามประเด็นผลการปฏิบัติงานของโรงเรียนในโซนคุณภาพกำแพงแสน๒
-
การประเมินประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ของผู้อำนวยการโรงเรียน
ความเป็นมา
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา นครปฐม เขต 1 ได้แต่งตั้งคณะกรรมการตรวจเยี่ยมและประเมินประสิทธิภาพและประสิทธิผลของผู้อำนวยการโรงเรียน ข้าพเจ้าได้รับแต่งตั้งเป็นคณะกรรมการคณะที่ 5 ทำการประเมินผู้บริหารโรงเรียนในโซนคุณภาพกำแพงแสน 2 จำนวน 27 โรงเรียน
วัน เดือน ปี
|
โรงเรียนที่ประเมิน
|
14 กันยายน 2553
|
- วัดหนองกระทุ่ม
- บ้านห้วยปลากด
- บ้านอ้อกระทุง
|
15 กันยายน 2553
|
- วัดราษฎร์วราราม
- วัดดอนเตาอิฐ
- วัดสระสี่มุม
- บ้านสามัคคี
- บ้านหนองกร่าง
|
16 กันยายน 2533
|
- บ้านหนองเขมร
- บ้านหนองไม้งาม
- วัดนิยธรรมวราราม
|
17 กันยายน 2533
|
- วัดทะเลบก
- วัดท่าเสา
- วัดห้วยม่วง
- วัดปทุมทองสุทธาราม
|
20 กันยายน 2553
|
- บ้านหนองพงเล็ก
- บ้านหนองพงนก
- วัดโพธ์งาม
- ประถมฐานบินกำแพงแสน
|
21 กันยายน 2553
|
- บ้านหนองโสน
- วัดศาลาตึกสิทธิชัยวิศาล
- วัดห้วยผักชี
- บ้านห้วยรางเกตุ
|
22 กันยายน 2553
|
- วัดหนองจิก
- วัดหนองศาลา
- วัดประชาราษฎร์บำรุง
- บ้านบัวแดง
|
สิ่งดีๆ ที่พบจากการประเมินตามประเด็นผลการปฏิบัติงานของโรงเรียนในโซนคุณภาพกำแพงแสน๒ ดังนี้
งานวิชาการ
-
การบริหารหลักสูตรและการพัฒนาหลักสูตร โรงเรียนทุกแห่งที่ไปตรวจเยี่ยม มีการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 แต่ถ้ากล่าวถึงการบริหารหลักสูตรซึ่งหมายถึงการส่งเสริมสนับสนุนให้มีการนำหลักสูตรไปใช้ อันครอบคลุมไปยังการจัดกิกรรมการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับมาตรฐานและตัวชี้วัดที่กำหนด ตลอดจนกระบวนการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ แต่ละโรงเรียนยังมีความแตกต่างกันเนื่องจากไม่มีโอกาสไปสังเกตการสอน จึงอาศัยวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารที่โรงเรียนนำเสนอก็พบว่า โรงเรียนที่เป็นต้นแบบในประเด็นนี้ได้ ได้แก่โรงเรียนประถมฐานบินกำแพงแสน โรงเรียนวัดหนองศาลา และโรงเรียนวัดประชาราษฎร์บำรุง
-
การจัดแหล่งเรียนรู้ ประเด็นนี้จะมุ่งไปที่ห้องสมุด ห้องคอมพิวเตอร์ ห้องเรียนพิเศษอื่น เช่น ห้องวิทยาศาสตร์ ห้องเรียนภาษาอังกฤษ และแหล่งเรียนรู้ภายนอกอาคาร เช่นสนาม โรงเพาะเห็ด แปลงเกษตร ฯลฯ
2.1 ห้องสมุด ทุกโรงเรียนมีห้องสมุดเพื่อใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ ขนาดของห้องเล็กบ้าง ใหญ่บ้างตามความพอเพียงของอาคารสถานที่ มีโรงเรียนหลายแห่งจัดห้องสมุดได้เหมาะสม เพียงพอและสวยงาม เช่นโรงเรียนวัดท่าเสา โรงเรียนบ้านห้วยปลากด โรงเรียนบ้านสามัคคี แต่เมื่อดูที่พัฒนาการด้านการให้บริการห้องสมุดให้ทันสมัยเช่นบันทึกการเข้าใช้ห้องสมุดด้วยบาร์โค้ดประจำตัวนักเรียนแต่ละคน ต้องที่โรงเรียนวัดหนองศาลา หลายโรงเรียนก็พัฒนาระบบยืมคืน ค้นหาหนังสือด้วยบาร์โค้ดด้วยเช่นกัน ไปดูงานได้ที่โรงเรียนประถมฐานบินฯ โรงเรียนวัดศาลาตึกสิทธิชัยวิศาล โรงเรียนวัดท่าเสา เป็นต้น (ยังมีที่อื่นอีก ขออภัยกล่าวถึงได้ไม่หมด)
2.2ด้านแหล่งเรียนรู้ภายนอกที่เด่นๆ คือโรงเพาะเห็ดของโรงเรียนวัดหนองศาลาและโรงเรียนวัดห้วยผักชี โดมผักสวนครัวของโรงเรียนบ้านหนองเขมร สวนพืชทะเลทรายของโรงเรียนวัดดอนเตาอิฐ บ่อหมักก๊าซชีวภาพที่โรงเรียนวัดหนองกระทุ่ม ผักกางมุ้งที่โรงเรียนบ้านหนองโสน สวน12 ราศีที่โรงเรียนวัดหนองจิก สวนม้าลายที่โรงเรียนวัดห้วยม่วง โรงปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ (การปลูกพืชลงบนสารละลายธาตุอาหารพืช) ที่โรงเรียนวัดสระสี่มุม เป็นต้น
การส่งเสริมการใช้สื่อ เทคโนโลยี นวัตกรรมทางการศึกษาและการวิจัย ในประเด็นนี้ แต่ละโรงเรียนมีการพัฒนาในระดับน่าพอใจทุกโรงเรียน หลายโรงเรียนจัดให้มีคอมพิวเตอร์ประจำห้องเรียนทุกห้องเรียน วางระบบแลนให้ใช้อินเทอร์เน็ตและอินทราเน็ตได้ โรงเรียนที่เป็นตัวอย่างได้เช่นโรงเรียนวัดดอนเตาอิฐ โรงเรียนวัดราษฎร์วราราม โรงเรียนบ้านหนองเขมร โรงเรียนวัดประชาราษฎร์บำรุง โรงเรียนวัดท่าเสา โรงเรียนประถมฐานบินกำแพงแสน นอกจากนั้นยังมีโรงเรียนที่วางระบบโทรทัศน์วงจรปิด มีช่องโทรทัศน์ของโรงเรียนเองเช่น โรงเรียนวัดราฎร์วราราม โรงเรียนวัดศาลาตึกสิทธิชัยวิศาล โรงเรียนวัดดอนเตาอิฐ โรงเรียนบ้านหนองเขมร (ต้องขออภัยหากเอ่ยชื่อโรงเรียนต่างๆ ไม่ครบ) ทุกโรงเรียนมีโทรทัศน์ทางไกลผ่านดาวเทียม
สำหรับประเด็นของการวิจัย ทุกโรงเรียนส่งเสริมให้ครูทำการวิจัยอย่างน้อยปีละ 1 เรื่อง
3. การส่งเสริมการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ตามที่กล่าวแล้ว่า ไม่มีโอกาสสังเกตุการสอนจึงไม่เห็นพฤติกรรมการสอนของครู พบเพียงร่องรอยหลักฐานของการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เช่นการทำงานกลุ่ม การทำโครงงาน ฯลฯ
4.การจัดการวัดผล ประเมินผล ทุกโรงเรียนมีการกำหนดระเบียบการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของสถานศึกษา บางโรงเรียนจัดทำคู่มือการวัดผลประเมินผลเพื่อบอกว่าแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ มีการวัดผลอย่างไร มีการเก็บคะแนนกี่ครั้ง มีการสอบประมวลความรู้เมื่อไรบ้าง บางโรงเรียนพัฒนาระบบการจัดเก็บสารสนเทศด้านการวัดผลประเมินผลการเรียนรู้ด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ เช่นโรงเรียนวัดท่าเสา โรงเรียนวัดประชาราษฎร์บำรุง (ที่อื่นๆก็อาจจะมีอีกแต่ผู้เขียนไม่ทราบ)
งานบริหารงานบุคคล
- การวางแผนอัตรากำลังในสถานศึกษา โรงเรียนที่ไปประเมินมากกว่าครึ่งอยู่ในภาวะขาดครู โรงเรียนที่ครูมาก นักเรียนมากหน่อยก็ใช้วิธีรวมห้อง เพื่อลดชั่วโมงสอนครูจะได้พอสอน ผลกระทบก็คงทราบดีว่าจะเป็นอย่างไร หลายโรงเรียนต้องเจียดเงินรายหัวไปจ้างครูมาสอน บางโรงเรียนได้รับการช่วยเหลือจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ก็เบาแรง โรงเรียนขนาดเล็ก จะน่าเห็นใจหน่อย เพราะ งบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก็มาไม่ค่อยถึง เงินรายหัวก็น้อยแต่ก็สามารถแก้ปัญหาด้วยความสามารถส่วนตัว เช่น โรงเรียนบ้านห้วยปลากด โรงเรียนวัดหนองจิก โรงเรียนบ้านสามัคคี โรงเรียนวัดราษฎร์
วราราม โรงเรียนวัดห้วยผักชี โรงเรียนบ้านอ้อกระทุง บางโรงเรียนต้องการครูที่มีความสามารถเฉพาะทางเช่นเอกภาษาอังกฤษ ก็จ้างมาเสริม เช่นโรงเรียนบ้านห้วยรางเกตุ เอกคอมพิวเตอร์ที่โรงเรียนบ้านหนองกร่าง หรือครูต่างชาติ (ภาษาอังกฤษ)ที่โรงเรียนบ้านสามัคคี
- ในประเด็นที่เกี่ยวกับ การพัฒนาบุคลากรในสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง การจัดทำมาตรฐานภาระงานสำหรับบุคลากรในสถานศึกษา การประเมินผลการปฏิบัติงานตามมาตรฐานภาระงาน การจัดสวัสดิการให้แก่บุคลากรในสถานศึกษา ทุกโรงเรียนมีการดำเนินการตามที่ระเบียบและวิธีปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกำหนด ที่จะแตกต่างกันบ้างก็คือเรื่องการจัดสวัสดิการ ซึ่งมีโครงการสร้างขวัญกำลังใจด้วยการไปทัศนศึกษา พักผ่อนประจำปีร่วมกันเป็นต้น
งานบริหารแผนงานงบประมาณ
- ทุกโรงเรียนมีการจัดทำและใช้แผนพัฒนาสถานศึกษา ซึ่งโดยมากจะเรียกว่าแผนกลยุทธ์ 3 ปี 4 ปี สำหรับแผนปฏิบัติการประจำปี มีหลายโรงเรียนที่จัดทำแผนได้ดี มีความสอดคล้องกับผลการแประเมินตนเองประจำปี สอดคล้องกับผลการประเมินภายนอกและข้อเสนอแนะ โครงการหรือกิจกรรมที่กำหนดในแผนปฏิบัติการ สอดรับกับมาตรฐานการศึกษา โรงเรียนที่จัดทำแผนได้ชัดเจน เป็นตัวอย่างดีก็ เช่น โรงเรียนวัดศาลาตึกสิทธิชัยวิศาล โรงเรียนวัดหนองศาลา โรงเรียนวัดท่าเสา โรงเรียนวัดทะเลบก เป็นต้น
- สำหรับการบริหารงบประมาณ โรงเรียนมีความสามารถในการบริหารจัดการงบประมาณได้คล่องตัว สอดคล้องกับความต้องการ จำเป็นมากขึ้นซึ่งจะเห็นได้จากพัฒนาการของโรงเรียนในด้านต่างๆ เช่น วัสดุ ครุภัณฑ์ อาคารสถานที่ แหล่งเรียนรู้และการจัดกิจกรรมการพัฒนานักเรียน การพัฒนาบุคลากร รวมทั้งการจัดสวัสดิการอื่นๆที่เหมาะสม
งานกิจการนักเรียน
- ปัจจุบันโรงเรียนทุกแห่งมีระบบงานกิจการนักเรียนที่มีประสิทธิภาพ สิ่งที่เห็นชัดเจนคือระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน หลายโรงเรียนจัดหาทุนให้นักเรียนเกือบทุกคน ทุกโรงเรียนมีกิจกรรมเยี่ยมบ้านนักเรียน
งานอาคารสถานที่
- ในปีการศึกษานี้ หลายโรงเรียนมีการพัฒนาด้านอาคารสถานที่ไปอย่างมาก ทำให้โรงเรียนสวยงาม น่าดู น่าอยู่ น่าเรียน อาคารและบริเวณสะอาด เรียบร้อยสวยงาม เช่น โรงเรียนบ้านห้วยปลากด โรงเรียนวัดห้วยผักชี โรงเรียนบ้านสามัคคี โรงเรียนวัดหนองกระทุ่ม โรงเรียนบ้านหนองเขมร โรงเรียนวัดท่าเสา ส่วนโรงเรียนอื่นๆ มีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่องและรักษาสภาพได้ดี
- โรงเรียนที่มีการก่อสร้างพร้อมปรับภูมิทัศน์ใหม่ เช่น โรงเรียนบ้านหนองโสนส้วมสวยมาก โรงเรียนวัดหนองศาลา ก่อสร้างอาคารอเนกประสงค์ ปรับปรุงถนนและก่อสร้างส้วมใหม่ โรงเรียนวัดนิยมธรรมวราราม ก่อสร้างอาคารเรียนและโรงจอดรถพร้อมรั้วโรงเรียน โรงเรียนวัดศาลาตึกสร้างเรือนพยาบาล (ครูบริจาค) โรงเรียนบ้านบัวแดงสร้างอาคารเรียนโดยเงินบริจาค 1 หลังพร้อมปรับปรุงสนามเด็กเล่น โรงเรียนวัดประชาราษฎร์บำรุง กำลังสร้างห้องสมุด โรงเรียนวัดโพธิ์งามปรับปรุงสนามใหม่ โรงเรียนบ้านหนองพงนกร่วมกับ อบต.ก่อสร้างศูนย์พัฒนาเด็ก โรงเรียนวัดทะเลบกกำลังก่อสร้างอาคารเรียนใหม่
งานประกันคุณภาพการศึกษา
- ในปี 2553 กระทรวงศึกษาธิการประกาศกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2553 ให้สถานศึกษาต้องจัดระบบประกันคุณภาพ ตามหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติ ซึ่งประกอบด้วย 8 องค์ประกอบดังนี้
องค์ประกอบที่ 1 กำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา
องค์ประกอบที่ 2 จัดทำแผนพัฒนาการจัดการศึกษาที่มุ่งคุณภาพตามมาตรฐาน
การศึกษาของสถานศึกษา
องค์ประกอบที่ 3 จัดระบบบริหารและสารสนเทศ
องค์ประกอบที่ 4 ดำเนินงานตามแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา
องค์ประกอบที่ 5 จัดให้มีการติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา
องค์ประกอบที่ 6 จัดให้การประเมินคุณภาพภายในตามมาตรฐานการศึกษา
ของสถานศึกษา
องค์ประกอบที่ 7 จัดทำรายงานประจำปีที่เป็นรายงานการประเมินคุณภาพภายใน
องค์ประกอบที่ 8 จัดให้มีการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
- องค์ประกอบที่ 2 – 8 เป็นเรื่องที่โรงเรียนถือปฏิบัติอยู่แล้ว แต่เรื่องใหม่คือ องค์ประกอบที่ 1 กำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา หลายโรงเรียนยังไม่มี ไม่เข้าใจ แต่โชคดี มีหลายโรงเรียนที่เป็นต้นแบบเรื่องนี้ได้ เช่น โรงเรียนวัดท่าเสา โรงเรียนบ้านหนองเขมร โรงเรียนวัดหนองกระทุ่ม โรงเรียนวัดหนองศาลา โรงเรียนวัดศาลาตึกสิทธิชัยวิศาล (จากที่เคยเห็นเอกสารและโรงเรียนนำเสนอให้ดู) เรื่องนี้ถ้าจะให้ชัดเจน ต้องปรึกษา ผอ.สมศักดิ์ รอบคอบ หรือ ศน.นิธิ ชำนิวณิชนันท์
งานที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ชุมชน และการระดมทรัพยากร
- ปัจจุบันจะพบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน รวมทั้งชุมชนผู้ปกครองให้ความร่วมมือกับโรงเรียนเป็นอย่างดี ความศรัทธาของชุมชนต่อโรงเรียนช่วยให้โรงเรียนพัฒนาได้เป็นอย่างมาก เช่นโรงเรียนวัดสระสี่มุม สามารถสร้างอาคารที่มีมูลค่านับสิบล้านจากเงินบริจาค ลักษณะเดียวกับชาวบ้านบริจาคที่ดินให้โรงเรียนบ้านห้วยรางเกตุเมื่อปีก่อน
สรุป จากที่กล่าวมาแล้วเป็นเพียงมุมมองที่เห็นในระยะเวลาอันจำกัด ยังมีรายละเอียดอีกมากที่อาจมองไม่เห็น การประชาสัมพันธ์เป็นสิ่งจำเป็นที่โรงเรียนต้องทำ จะด้วยวิธีใด้ก็ตาม เพื่อเผยแพร่ผลงานให้ชุมชนเกิดความศรัทธาเชื่อมั่น ผลการปฏิบัติของโรงเรียน จะสะท้อนและสัมผัสได้จากศรัทธาของชุมชน