๑.คาถามหาสิทธิโชค

ธรรมานุสรณ์”ที่ระลึกเนื่องในงานฌาปนกิจศพคุณแม่ชิต ยอดแก้ว ณ ฌาปนสถานวัดจาก ตำบลระโนด อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา วันเสาร์ที่ ๒ เดือนตุลาคม พ.ศ ๒๕๕๓

ทำอย่างไรให้ประสบความสำเร็จในกิจการงาน

“ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา”

เอาใจรัก

เอาใจสู้

เอาใจใส่

หมั่นไตร่ตรอง

คำว่า“โชค” หมายถึง คราวดีคราวร้ายของชีวิต ซึ่งมีความหมายกลางๆ กล่าวคือ เป็นช่วงจังหวะของชีวิตที่ประสบกับสถานการณ์ต่างๆ ทั้งที่คาดคิดและไม่คาดคิด หากเป็นสถานการณ์ที่ดี เรียกว่า “โชคดี” หากเป็นสถานการณ์ที่ไม่ดี เรียกว่า “โชคร้าย”

ในชีวิตคนเรานั้น แต่ละช่วงจังหวะของชีวิต เรามีความคิดความหวังมากมายให้หมายปอง บางครั้งบางความคิดบางความหวังเป็นเรื่องสำคัญมาก จึงต้องพยายามอย่างยิ่งในการหาวิถีทางที่จะทำให้ประสบความสำเร็จดังที่คิดดังที่หวังให้ได้ บางคนมุ่งอาศัยการสะเดาะเคราะห์เสริมชะตา ตามหลักโหราศาสตร์ บางคนมุ่งใช้คาถาอาคมและเครื่องรางของขลังต่างๆ ตามหลักไสยศาสตร์ ซึ่งเป็นสิทธิโดยชอบธรรมที่ทำได้หากไม่เป็นไปเพื่อความเดือดร้อนแก่ผู้อื่น

แต่ในทางพุทธศาสตร์ การที่ชีวิตจะประสบความสำเร็จในสิ่งที่มุ่งหวังได้ ต้องอาศัยธรรมะที่เรียกว่า “อิทธิบาท” ซึ่งในที่นี้ขอเรียกว่า “คาถามหาสิทธิโชค” เพราะเป็นหนทางที่จะนำผู้ดำเนินไปสู่ความสำเร็จหรือทำให้ชีวิตพบกับโชคดีได้อย่างแท้จริง คาถามหาสิทธิโชคที่ว่านั้นก็คือ “ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา”

ที่สำคัญคาถานี้ มิใช่คาถาท่อง อย่างเวทมนต์คาถา แต่เป็นคาถาธรรม(คาถาทำ) ที่ต้องยึดถือมาเป็นหลักปฏิบัติอย่างจริงจังจึงจะบังเกิดผล หลายผู้หลายคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิตนั้น แม้ไม่รู้หรือไม่ได้จำคาถานี้ แต่เมื่อลองพิจารณาให้ดี เพราะอาศัยวิถีปฏิบัติตามแนวทางแห่งคาถานี้ทั้งนั้น จึงประสบความสำเร็จได้ ความหมายง่ายๆ ของคาถานี้ คือ หลักปฏิบัติ ๔ ข้อ ได้แก่ “เอาใจรัก เอาใจสู้ เอาใจใส่ หมั่นไตร่ตรอง”

๑. เอาใจรัก

หมายถึง มีความพอใจ ชอบใจในสิ่งนั้นๆ หรืองานที่คิดหวังนั้นๆ อย่างจริงจัง หรือ “ใจรัก” การทำอะไร หรือหวังสิ่งใด โดยที่ไม่มีใจรัก ย่อมขาดแรงชักแรงดึงที่จะทำให้ประสบความสำเร็จ หากเปรียบการไต่เต้าสู่ความสำเร็จเป็นการเดินขึ้นบันได ความมีใจรักนี้ถือได้ว่าเป็นบันไดขั้นแรกที่สำคัญมาก

นักกีฬาไม่รักการเล่นกีฬา ก็คงเป็นนักกีฬาที่ประสบความสำเร็จไม่ได้ นักเรียนไม่รักการเรียน ก็ยากจะประสบความสำเร็จในการเรียน นักธุรกิจไม่รักธุรกิจที่ทำ ก็ยากที่จะประสบความสำเร็จในธุรกิจนั้นได้ เป็นอะไรก็ตามไม่รักจริงชอบจริงในสิ่งที่เป็น ย่อมยากที่จะประสบความสำเร็จ ในทางที่กลับกันหากมีความรักความชอบในสิ่งนั้นๆ ก็ย่อมมีหวังที่จะประสบความสำเร็จในสิ่งนั้นได้ การทำอะไรด้วยใจรักจึงได้ชื่อว่าปฏิบัติตามหลัก “ฉันทะ”

๒. เอาใจสู้

หมายถึง ไม่ย่อท้อ ไม่อ่อนแอ มีความมุ่งมั่น บากบั่นพยายามในสิ่งที่รักที่ชอบนั้นอย่างจริงจัง ถือคติที่ว่า “ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอยู่ที่นั้น”แม้มีอุปสรรคมาขวางกั้นก็ไม่ยอมแพ้เสียง่ายๆ หรือที่เรียกว่า “ใจสู้” การทำอะไรหรือหวังสิ่งใดโดยที่ไม่มีใจสู้ ย่อมขาดแรงผลักแรงดันหรือพลังหนุนที่จะทำให้ประสบความสำเร็จ เมื่อมีใจรักเป็นแรงชักแรงดึง แล้วเสริมเติมด้วยใจสู้เป็นแรงผลักแรงดันหรือเป็นบันไดขั้นต่อมา ความสำเร็จที่คิดหวังก็ย่อมมีหวังเป็นดังใจได้

นักมวยแชมป์โลก กว่าจะก้าวถึงชัยชนะได้ ต้องบากบั่นขยันสู้มามากมาย มหาเศรษฐีทั้งหลายในโลก ลองไปดูเบื้องหลังเถิด กว่าจะได้ชื่อว่ามหาเศรษฐี ต้องต่อสู้พากเพียรมาทั้งนั้น เป็นอะไรก็ตาม หากขาดความพยายามด้วยใจสู้คงยากที่จะประสบความสำเร็จ ในทางที่กลับกันหากมีใจสู้ ในสิ่งนั้นๆ แม้จะหนักหน่อย เหนื่อยนิดก็ไม่คิดท้อ ต่อสู้ไป ด้วยใจเด็ดเดี่ยว ก็ย่อมมีหวังที่จะเก็บเกี่ยวความสำเร็จไว้ได้ การทำอะไรด้วยใจสู้จึงได้ชื่อว่าปฏิบัติตามหลัก “วิริยะ”

๓. เอาใจใส่

หมายถึง เอาใจมุ่งคิดจดจ่อกับสิ่งที่รักที่มุ่งมั่น ไม่ปล่อยใจให้วอกแวกฟุ้งซ่านเลื่อนลอย แม้บางครั้งอาจจะถูกรั้ง ถูกดึงด้วยสิ่งอื่นที่เข้ามายั่วยวนชวนใจให้ไขว้เขว ก็มีใจมั่นคงอยู่ในสิ่งที่รักที่มุ่งมั่นนั้นๆ อย่างไม่หวั่นไหว อุทิศใจอย่างจริงจังหรือที่เรียกว่า “ใส่ใจ” การทำอะไรหรือหวังสิ่งใดโดยปราศจากความเอาใจใส่ ย่อมขาดฐานพลังที่มั่นคง แม้มีใจรัก แม้มีใจสู้ แต่บางครั้งศัตรูสำคัญก็คือ ความหวั่นไหว ฟุ้งซ่าน ไม่มั่นคง อย่างนี้ยากจะประสบความสำเร็จ

นักกีฬาหลายคน มีใจรัก มีใจสู้ แต่พลาดชัยชนะ เพราะใจฟุ้งซ่าน ไม่มั่นคงหรือไม่ใส่ใจอย่างจดจ่อในเกมการแข่งขัน นักเรียนบางคนเริ่มต้นมาดี มีใจรัก มีใจสู้กับการเรียน แต่ขาดการใส่ใจจดจ่อ บางครั้งในการสอบเสียหลักตอบผิดตอบพลาด เพราะขาดสติ จะทำสิ่งใด หรือจะเป็นอะไร หากไม่ใส่ใจ จดจ่อใจกับสิ่งที่ทำ สิ่งที่เป็น ทั้งในระยะสั้น คือ ขณะทำ ขณะประกอบกิจนั้นๆ และในระยะยาว คือ การยึดถือสิ่งนั้นเป็นงานเป็นอาชีพ ย่อมเป็นการง่ายที่จะเผลอพลาดจากเป้าหมาย ยิ่งถ้ามีสิ่งใดมาชวนใจให้ไขว่เขวด้วยแล้ว ยิ่งง่ายที่จะพลาด ในทางที่กลับกันหากใส่ใจหรือเอาใจใส่อย่างมั่นคง ย่อมมีหวังที่จะมุ่งตรงไปสู่ความสำเร็จได้ การทำอะไรอย่างใส่ใจจึงได้ชื่อว่าปฏิบัติตามหลัก“จิตตะ”

๔. หมั่นไตร่ตรอง

หมายถึง หมั่นใช้ปัญญาพิจารณา ตรวจตรา ใคร่ครวญ ทบทวนสิ่งที่ทำนั้นๆ หาเหตุผล ข้อดีข้อด้อย ข้อยิ่งข้อหย่อน เพื่อค้นคิดวางแผนและจัดการปรับปรุงแก้ไขสิ่งต่างๆ ให้ถูกต้อง พอเหมาะ พอดี สอดคล้องกับเป้าหมายที่วางไว้ เป็นการใช้ใจที่ประกอบด้วยปัญญาสอดส่องอย่างรอบคอบ หรือเรียกว่า “ส่องใจ” เพื่อสำรวจกิจนั้นๆ

แม้มีใจรัก ใจสู้ ใส่ใจ แต่ถ้าขาดการส่องใจไตร่ตรอง โอกาสพลาดเป้าหมายหรือไม่ประสบความสำเร็จก็ยังมีได้ บางครั้งอาจรักในสิ่งที่ผิด บางครั้งอาจสู้จนเกินกำลังความสามารถ บางครั้งอาจอุทิศใจหรือใส่ใจจนยึดมั่นเกินไป การส่องใจไตร่ตรองอยู่เสมอๆ จะช่วยปรับให้เกิดความพอดีและเสริมสร้างจุดด้อยให้พัฒนาขึ้นได้ การส่องใจไตร่ตรองจึงเป็นประดุจเครื่องหล่อเลี้ยงที่ช่วยให้การทำกิจต่างๆ เป็นไปอย่างราบรื่น ต่อเนื่อง เหมาะสม ผู้มุ่งมาดสู่ความสำเร็จจึงควรหมั่นไตร่ตรอง ส่องใจ ในสิ่งที่ทำที่คิดอยู่เนืองๆ ถ้าทำได้อย่างนี้ ชื่อว่าปฏิบัติตามหลัก “วิมังสา”