ประสบการณ์ 1 วัน ในงานพิพิธภัณฑ์ไทย

การเรียนรู้ที่ไม่มีวันหมด ในชั่วชีวิตนี้

   วันนี้ 10 ก.ย.2553 เป็นวันที่ฉัน ได้พาน.ร.กลุ่มยุวพุทธคลับ 25 จำนวน 7 คน ไปร่วมโครงการส่งเสริมกิจกรรมวันพิพิธภัณฑ์ไทย ณ พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยา สถาบันทักษิณคดีศึกษา ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา ซึ่งรองศาสตราจารย์ดร.สมเกียรติ สายธนู อธิการบดีมหาวิทยาลัยทักษิณ เป็นผู้กล่าวเปิด  

    หัวข้อแรกที่ได้รับฟัง คือ "พิพิธภัณฑ์ไทย:ความสำคัญและคุณค่าต่อสังคมไทย" บรรยายโดย คุณวัชราวดี วิเชียรศรี ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสงลา ทำให้รู้เรื่อง เกี่ยวพิพิธภัณฑ์มากขึ้นเยอะ เช่น พิพิธภัณฑสถาน คือ สถานที่เก็บรวบรวมสิ่งของต่างๆที่มีความสำคัญ ด้านวัฒนธรรมหรือด้านวิทยาศาสตร์ เพื่อประโยชน์ทางการศึกษา ความเพลิดเพลิน หน้าที่ของพิพิธภัณฑ์

   1. งานภัณฑารักษ์วิชาการ ศึกษา วิเคราะห์ วิจัย ค้นคว้า

   2. งานทะเบียนและคลังพิพิธภัณฑ์  รักษา ดูแล จำแนกวัตถุและจัดเก็บให้ปลอดภัย

   3. งานส่งเสริมการศึกษา  และคงต้องขอบคุณ พระมหากษัตริย์แต่ละพระองค์ที่มีส่วนช่วยส่งเสริมและสร้างสรรค์ให้มีพิพิธภัณฑ์เกิดขึ้นเริ่มตั้งแต่

   รัชกาลที่4 ที่พระองค์ทรงสนพระทัยและเก็บรวบรวม จนจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ส่วนพระองค์และแสดงให้ต่างชาติได้ดู รัชกาลที่ 5 เยือนต่างประเทศมากมาย จัดตั้งหอคองคอเดีย(Royal Museum) รัชกาลที่ 6 จนถึงรัชกาลปัจจุบัน ทุกพระองค์ทรงสนับสนุนเรื่องพิพิธภัณฑ์ตลอดมา  

   ความสำคัญและคุณค่าของพิพิธภัณฑ์

•  แหล่งเรียนรู้  
• บริการทางการศึกษา 
• สร้างครอบครัวให้เข็มแข็ง อบอุ่น
• สถานที่ท่องเที่ยว และบันเทิง 
• ช่วยพัฒนาจิตใจของคน
• พัฒนาความแข็งแกร่งของทรัพยากรมนุษย์ 
• รากฐานสำคัญ การเสริมสร้างความมั่นคงของชาติ 
• แสดงความภูมิใจคนในท้องถิ่นและชาติ
• เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคน 
• สร้างความมั่นคั่งทางเศรษฐกิจ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า พิพิธภัณฑ์มีความสำคัญจริงๆ หัวข้อที่ 2 คือ "เที่ยวพิพิธภัณฑ์อย่างไรให้สนุกและได้ความรู้" ถือว่าเป็นความรู้ จากผู้รู้คือ

อ.สาทร ดิษฐสุวรรณ จากร.ร.สทิงพระวิทยา คุณกุศล ทองผ่อง ที่ปรึกษาฝ่ายการตลาดสถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำ สงขลา และคุณะีระ จันทิปะ เจ้าหน้าที่ฝ่ายโสตทัศนูปกรณ์ สถาบันทักษิณคดีศึกษา ซึ่งพอสรุปได้ว่า การเที่ยวพิพิธภัณฑ์ให้สนุกและได้ความรู้ ขึ้นอยู่กับตัวบุคคล วัยวุฒิ อย่ารีบเร่งในการชมหรือการศึกษา

    อีกเรื่องที่น่าสนใจมาก คือ เรื่อง "ครัวไฟปักษ์ใต้:คตินิยมและภูมิปัญญาด้านโภชนาการ" ซึ่งมี อ.คลื่น มณีโชติ จากสถาบันทักษิณคดีศึกษา คุณวุฒิชัย เพ็ชรสุวรรณ จากองค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา และคุณป้าหุ้ย กมลเจริญ และคุณลุงบุตร ปานประดิษฐ์ ชาวบ้านจากชุมชนสทิงหม้อ ทุกท่านได้ช่วยอธิบาย องค์ประกอบที่สำคัญในครัวไฟปักษ์ใต้แบบดั้งเดิม ได้แก่ แม่ไฟ เตาไฟ ก้อนเส้า ผรา สวดหรือหวด หม้อเคลือบ หม้ออวย กระบวย เหล็กขูด หวัดพรกเผล้ง บวย(กระบวย) ฯลฯ ซึ่งปัจจุบันหาดูได้ยาก หรือไม่ค่อยมีให้เห็นแล้ว เดี๋ยวนี้มีแต่เครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องสแตนเลส พลาสติก อลูมิเนียม

   และที่น่าตื่นตาตื่นใจมาก คือห้องพิพิธภัณฑ์ที่แสดงสิ่งของอันล้ำค่าของประเทศ ของทั่วทุกจังหวัดในภาคใต้ แต่ที่ประทับใจสุดๆ คือ กริช มีหลากหลายแบบมาก และจัดได้ดี

   นอกจากนั้น ไม่ว่าจะเป็นห้องเหล็กขูด(กระต่ายขูดมะพร้าว) ห้องเครื่องแก้ว ห้องวิถีชีวิตชาวบ้าน ห้องไม้เท้า ห้องผ้าทอ ห้องเครื่องโลหะ ฯลฯ

  การที่จะให้บรรยายหรือเที่ยว 1 วันคงไม่หมดจริงๆ คุ้มมากๆกับการได้ พานักเรียนเข้าร่วมโครงการส่งเสริมกิจกรรมวันพิพิธภัณฑ์ไทย ว่างๆก็แวะไปเที่ยวไปชมน่ะค่ะ จะได้รู้ว่ามีอะไรมากมายที่เรายังไม่รู้ หรือมีอะไรมากมายที่เราควรให้ลูกหลานเราเห็นคุณค่าและเก็บรักษาไว้ ร่วมด้วยช่วยกันค่ะ