ประเด็นจริยธรรมสารสนเทศทางสุขภาพ

เนื้อหาส่วนหนึ่งจาก สารสนเทศทางพยาบาลและทางสุขภาพ
โดย วีณา จีระแพทย์

สารสนเทศทางสุขภาพก่อให้เกิดความเข้าใจที่ดีขึ้นเกี่ยวกับกระบวนการจัดการสารสนเทศ ช่วยเพิ่ม
ประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการดูแลสุขภาพ วินิจฉัยและบ่งชี้ปัญหาได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ
สารสนเทศทางสุขภาพจึงเปรียบเสมือนเครื่องมือและแบบจำลองที่มีอานุภาพสำหรับการเรียนรู้และ
การวิจัย ซึ่งนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้ที่สำคัญในการปฏิบัติและการกำหนดนโยบายสุขภาพ ทุกครั้ง
ที่มีการนำสารสนเทศมาใช้ ย่อมหมายถึงการใช้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับบุคคลบางคน โดยเฉพาะเมื่อข้อ
มูลถูกจัดกระทำหรือถูกเรียกใช้โดยบุคคลหลายฝ่าย ทำให้อาจเกิดปัญหาจริยธรรมในประเด็นการลุก
ล้ำข้อมูลส่วนบุคคล การรักษาความลับและความปลอดภัยของข้อมูล นอกจากนี้เมื่อบุคลากรทางสุข
ภาพใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการปฏิบัติงาน มักมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม โดยให้ความสำคัญ
ในความเป็นบุคคลของผู้ป่วยลดลง แต่กลับให้ความสำคัญต่อเทคโนโลยีสารสนเทศมากกว่าผู้ป่วย ดัง
นั้น แทนที่จะเป็นการนำประโยชน์ของเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ เพื่อตอบสนองความต้องการของ
ผู้ป่วยและสนับสนุนความก้าวหน้าในการดูแลที่มีผู้ป่ยเป็นศูนย์กลาง กลับกลายเป็นการทำหน้าที่ให่
เป็นไปตามความต้องการของระบบสารสนเทศ

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดปัญหาจริยธรรมสารสนเทศทางสุขภาพ

สังคมยอมรับคอมพิวเตอร์ว่าเป็นองค์ประกอบมาตรฐานในการสนับสนุนการดำเนินชีวิตของมนุษย์
และได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในงานสารสนเทศทางสุขภาพ ทั้งในทางตรงคือ การใช้ข้อมูลเพื่อการดู
แลผู้ป่วยและการบริหารจัดการงานบริการสุขภาพ และทางอ้อมคือการใช้ข้อมูลเพื่อวัตถุประสงค์ทาง
สังคม ซึ่งการนำสารสนเทศที่เป็นส่วนบุคคลมาใช้ในทางสังคม ทำให้เสี่ยงต่อการคุกคามความเป็น
ส่วนตัว (privacy) ตลอดจนการเกิดปัญหาอื่นๆทางสังคมและจริยธรรมที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตาม
มา เนื่องจากจุดเด่นของเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในการจัดการสารสนเทศเกี่ยวกับผู้ป่วยและการบริการ
สุขภาพ ในสภาพแวดล้อมของระบบเครือข่ายอินเตอร์เนตเป็นระบบที่เปิดกว้าง บุคคลต่างๆที่อยู่ใน
เครือข่ายทั้งภายในและนอกสถานบริการสุขภาพสามารถติดต่อถึงกัน จึงเท่ากับเป็นการเปิดช่องทาง
ให้บุคคลสามารถที่จะอ่าน แก้ไข หรือทำลายข้อมูลภายในองค์การได้ หากไม่มีระบบรักษาความ
ปลอดภัยที่ดีพอ ปัจจัยที่เป็นจุดอ่อนของระบบเครือข่ายสารสนเทศทางสุขภาพสรุปได้ดังนี้

1) การนำข้อมูลเข้าสู่ระบบและการเขียนฐานข้อมูลใหม่ทำได้ง่าย
2) การเชื่อมโยงระเบียน (record) หมายถึง ข้อมูลที่ได้จากการรวบรวมรายการข้อมูลที่เกี่ยวข้องเข้า
ด้วยกันเป็นข้อมูลหนึ่งหน่วย เกี่ยวกับผู้ป่วยไปยังฐานข้อมูลอื่นๆทำได้ง่าย
3) ข้อมูลจำนวนมากถูกเก็บและเรียกดูได้ง่ายในระบบเครือข่ายสารสนเทศ
4) การลักลอบใช้สารสนเทศสามารถทำได้โดยไม่มีใครเห็น
5) คนจำนวนมากมีหรือใช้คอมพิวเตอร์ได้
6) ข้อมูลบางชนิดมีความไว ต่อการเกิดปัญหาทางจริยธรรม ( เช่น บันทึกทางจิตเวช การติดสิ่งเสพติด
และแอลกอฮอล์ และผู้ป่วยเอดส์)

การใช้สารสนเทศทางสุขภาพจึงต้องตระหนักถึงความเหมาะสม ความรับผิดชอบ และการป้องกัน
ความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นแก่ผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ที่ปฏิบัติงาน ตลอดจนผลต่อสังคม
เกี่ยวกับผลกระทบที่เกิดจากการละเมิดความเป็นส่วนตัว และการมีสารสนเทศที่ไม่ถูกต้องจากการถูก
ผู้อื่นดัดแปลงแก้ไข ซึ่งทำให้เกิดปัญหาทางกฏหมายตามมา

[นู่ หมวย]

งงอ่ะค่ะ

ไม่เข้าจัยเรย

ต้องารความหมายอ่าค่ะ

ช่วยเน้นด้วยได้มั๊ยค๊ะ...

ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ