แนวคิดชุมชนเข้มแข็ง

องค์ประกอบต่างๆที่ส่งผลให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง

 “ความเข้มแข็งของชุมชน” ตามแต่สถานภาพของสังคมและชุมชนโดยทั่วไปจะมีความแตกต่างกันตามแต่ศักยภาพ , ทุนทางสังคมของแต่ละชุมชน

“ ความเข้มแข็งของชุมชน” เป็นสิ่งหนึ่งที่ผู้คนในชุมชนหลายๆคน ทั้งผู้นำ และผู้ตามของชุมชน มีความต้องการและคาดหวังอยากให้มี อยากให้เป็น ความเข้มแข็งของชุมชน บางครั้งจำเป็นจะต้องอาศัย ความรู้ ความคิดเห็นของผู้คนจากนอกชุมชน ซึ่งอาจเป็นหน่วยงานต่างๆที่มีส่วนเกี่ยวข้อง หรือบางทีที่เรียกกันว่าผู้มีส่วนได้เสีย กับชุมชนนั้นๆด้วยความจริงจังตั้งใจ

     ในกระบวนการนำไปสู่ความเข้มแข็งของชุมชน มีหลากหลายรูปแบบ หลากหลายความคิด อย่างความคิดของ อาจารย์หมอประเวศ พูดว่า หากชุมชนใดผู้คน “ไม่โง่ ไม่จน ไม่เจ็บ” ก็ถือได้ว่าเป็นชุมชนที่เข้มแข็งได้ สูตรของอาจารย์หมอ เอาเรื่องของ “ความรู้” เป็นตัวตั้ง ในทางตรงกันข้ามองค์กรท้องถิ่นหลายๆท้องถิ่น วางนโยบายให้ชุมชนในท้องถิ่นมีความเข้มแข็ง มุ่งเน้นที่ โครงสร้างพื้นฐาน ที่เป็นวัตถุ จึงเน้นหนักไปที่งบประมาณ ซึ่งเป็นการใช้ “เงินตรา” เป็นตัวตั้งในการพัฒนาท้องถิ่น ซึงเป็นการเสริมสร้างความเข้มแข็งท้องถิ่น หรือชุมชนที่ไม่ค่อยตรงประเด็นนัก เป็นการพัฒนาชุมชนที่ไม่ยึดหลัก “เศรษฐกิจแบบพอเพียง” คือยังคงพึ่งพาทุน และปัจจัยต่างๆจากนอกชุมชนเป็นส่วนใหญ่ หรือที่เรียกว่า พึ่งจมูกคนอื่นเพื่อหายใจ แต่ที่พูดมานี่ไม่ได้สรุปว่าอันใด ผิด หรือ ถูก อันนี้ขึ้นกับวิธีคิดของแต่ละชุมชน หากชุมชนใดโชคดี ผู้คนมีวิธีคิดดี ก็จะพบหรือได้ผู้นำชุมชนที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล  ซึ่งเป็นหัวใจในการพัฒนายุคใหม่ในปัจจุบัน  ชุมชนใดที่มีผู้คนมีความเข้มแข็งทางความคิด นับว่าโชคดี ความจริงโดยธรรมชาติโครงสร้างของชุมชนมีความหลากหลายตามแต่สภาพของชุมชนในกระบวนการพัฒนาชุมชนจึงน่าจะมีเรียงลำดับตามความสำคัญก่อนหลัง เช่น อาจจะเป็นเรื่อง : สุขภาพ–การศึกษา–ภูมิปัญญา–อาชีพ–สิ่งแวดล้อม–สังคม- การเมือง,การปกครอง ตามลำดับ

ชุมชนใดที่ “มีผู้คนมีความเข้มแข็งทางความคิด มักจะไม่หลงทิศในการพัฒนา”  ช่วยกันสำรวจแบบไม่เข้าข้างตัวเองดูว่า ชุมชนของเราเป็นเช่นนี้หรือไม่ และท่านอยากเห็นชุมชนของท่านเป็นอย่างไร

 

[อัษฎา งามศรีขำ]

เห็นควรว่าน่าเปิดหลักสูตรสอนนักปกครองในท้องถิ่นใหม่ให้คิดเองเป็นและสอนชาวบ้านเป็นหรือให้ดีให้ชาวบ้านไปสอนพวกนี้แทนเพราะเรามองดูแล้วผู้นำหลายคนยังโง่อวดฉลาดไม่เลิกเสียที

[ครูฑูรย์]

ขอบคุณที่เข้าเยี่ยมชมให้ข้อเสนอแนะ