การผสานองค์ความรู้บนฐานภูมิปัญญาท้องถิ่น (สมุทรสงครามตอนที่ 2 ส้มโอปลอดสาร)

          อาจารย์สมทรง  แสงตะวัน ผู้ริเริ่มการปลูกส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่แบบไร้สารพิษ แห่งจังหวัดสมุทรสงคราม โดยมีจุดเริ่มต้นจากการที่เห็นคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการทำน้ำตาลมะพร้าวซึ่งต้องเสี่ยงอันตรายจากการปีนต้นมะพร้าว ประกอบกับปัญหาการถูกเอารัดเอาเปรียบจากพ่อค้าคนกลาง อาจารย์สมทรงซึ่งมีอาชีพครู จึงคิดประกอบอาชีพเกษตรเพื่อเป็นตัวอย่างแก่คนในชุมชน โดยเลือกการปลูกส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่ เนื่องจากเห็นว่าน่าจะเป็นพืชเศรษฐกิจของจังหวัดได้เพราะเป็นพืชประจำถิ่นของจังหวัดสมุทรสงคราม แต่คนในชุมชนไม่นิยมปลูกเนื่องจากให้ผลไม่ดก และออกปีละครั้ง แต่อาจารย์สมทรงกลับพบจุดแข็งของส้มโอนี้หลายประการ เช่น เปลือกร่อน รสชาติดี อาจารย์สมทรงปลูกส้มโอได้ผลผลิตดีทำให้เกษตรกรในชุมชนขอซื้อกิ่งพันธุ์จากสวนอาจารย์สมทรง โดยอาจารย์สมทรงมีกติกาว่าต้องเข้าร่วมกลุ่มกันจึงขายให้ โดยมีจุดประสงค์เพื่อต้องการให้คนในชุมชนช่วยเหลือกันในการคิด ตัดสินใจ ตลอดจนได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน โดยรวมได้ 57 คน จึงจัดตั้งกลุ่มผู้ปลูกส้มโอขาวใหญ่ ตำบลบางพรม ช่วงแรกการปลูกส้มโอของอาจารย์สมทรงเป็นการปลูกแบบใช้สารเคมีซึ่งทำอยู่ประมาณ 7 ปี จึงเปลี่ยนเป็นแบบไม่ใช้สารเคมีเนื่องจากต้องใช้ต้นทุนสูง และเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

          กลุ่มผู้ปลูกส้มโอของอาจารย์สมทรงเป็นกลุ่มที่เน้นเรื่องคุณภาพ คุณธรรม และคุณประโยชน์ อาจารย์สมทรงใช้ภูมิปัญญาและการสังเกต มีการทำปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก การใช้ขี้แดดนาเกลือ มีการปลูกพืชผสมผสานในสวน การพัฒนาการปลูกส้มโอให้มีคุณภาพมากขึ้น มีการทำวิจัยท้องถิ่นร่วมกับคุณโต และคุณสรณพงษ์  บัวโรย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งช่วยนำเรื่องการท่องเที่ยวเข้ามาร่วมด้วย เพื่อหาตลาดรองรับผลผลิตส้มโอที่มีจำนวนมาก และพัฒนาสู่การทำโฮมสเตย์เพื่อเป็นอาชีพเสริม ได้ผลสำเร็จดี เมื่อคุณสรณพงษ์จัดตั้งมหาวิชชาลัยภูมิปัญญาท้องถิ่น จึงได้รวมที่นี่เป็นแหล่งเรียนรู้ส้มโอปลอดสารพิษ และยังมีความรู้อื่น ๆ ด้วย เช่น การเพาะถั่วงอกแบบไร้ราก การทำถ่านผลไม้ การทำน้ำส้มควันไม้ ซึ่งนอกจากนักท่องเที่ยวจะได้พักผ่อน ชิมผลไม้ปลอดสารพิษและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ของคนในท้องถิ่นแล้ว ยังได้รับความรู้มากมายจากที่นี่ด้วย