ธนากฤช ครุเจนธรรม
ระบบการประกันคุณภาพ ได้มีระบุไว้ในกฎกระทรวง พ.ศ. 2553 และพรบ.การศึกษาแห่งชาติ มาตรา 47 48 49 50 และ 51 เพื่อให้มีการรับรองสถานศึกษาว่ามีคุณภาพหรือไม่ จากการประเมินรอบแรก ( 2544-2548 ) จะเน้นการประเมินเพื่อพัฒนา การประเมินรอบที่สอง ( 2549- 2553 ) ให้การรับรองมาตรฐานสถานศึกษาตามมาตรา 51 ส่วนในรอบที่สาม ( 2554-2558 ) จะประเมินเพื่อรับรองมาตรฐานโดยใช้รูปแบบวิจัยให้ความรู้เชิงเหตุผลและปัจจัย บูรณาการกับการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาบริบทและกลไกต่างๆ ที่ก่อให้เกิดผลการจัดการศึกษาของแต่ละสถานศึกษา ในการประเมินภายนอกรอบที่สาม นี้ทาง สมศ.จะลดมาตรฐานที่ใช้ในการประเมินน้อยลงจาก 18 มาตรฐานเหลือ 7 มาตรฐาน และลดตัวบ่งชี้ให้น้อยลง ลดตัวเลขในการประเมินให้น้อยลงแต่เน้นดุลยภาพของการประเมินเชิงคุณภาพมากขึ้น โดย KPI จะแบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ตัวบ่งชี้พื้นฐาน ตัวบ่งชี้อัตลักษณ์และตัวบ่งชี้มาตรการส่งเสริมในการประเมินคุณภาพรอบนี้ มีเป้าหมายคือการพัฒนาคุณภาพ ก้าวข้ามขีดจำกัด โดยคงด้วยความเป็นไทย มีคุณธรรม รวมถึงมีความคิดสร้างสรรค์ ของการพัฒนาแต่ละสถานศึกษา ในการประเมินของ สมศ.เพื่อสร้างแรงเหวี่ยง ให้โรงเรียนหรือสถานศึกษา ก้าวข้ามขีดจำกัดของตนเอง สมศ.จึงมีนโยบายดังนี้
สำหรับการทำงานเพื่อรองรับการประเมินรอบที่สามนี้ จะต้องพัฒนาคุณภาพในการจัดการศึกษา โดยใช้หลัก 3A ผู้บริหารจะต้องถือธงคุณภาพและครูทุกคนในโรงเรียนต้องเห็นธงเดียวกันก่อน อย่างที่ว่า” ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว” หากได้ใจแล้วการทำงานต่างๆ ก็คงไม่ยาก การเกิด การตระหนัก ( Awareness )เป็นเรื่องที่ทำได้ยาก แต้ถ้าทำได้ก็ต้องลงมือ พยามลงมือทำ ( Attempt ) อย่างมีเป้าหมายตาม โครงงาน/กิจกรรมต่างๆที่จัด เพื่อให้บรรลุเป้าประสงค์หรือตัวบ่งชี้ ( Achievement ) ทั้งนี้ต้องมีระบบการประกันคุณภาพเข้าไปจับ ได้แก่ Quality Control ควบคุมคุณภาพตลอดการดำเนินกิจกรรม/โครงการ การสอน ในรายบุคคล และมีการตรวจสอบคุณภาพ Quality Audit โดยตรวจสอบการดำเนินกิจกรรม/โครงการ การสอน รายงานผลการดำเนินโครงการกิจกรรมต่างๆ จนถึงขั้นสะท้อนผลเพื่อนำไปปรับพัฒนาในปีถัดไป สุดท้ายจึงค่อยจัดทำ Quality Assessment ภายในสถานศึกษา โดยจัดทำ SAR เพื่อประเมินตนเอง โดยมีการประกันคุณภาพภายในทุกๆ 3 ปี และมีการประเมินคุณภาพภายนอกทุกๆ 5 ปี ทั้งนี้การประเมินคุณภาพนี้เพื่อศึกษาจุดอ่อนของสถานศึกษาว่ามีอะไรบ้างที่ควรต้องแก้ไข ซึ่ง สมศ.จะเสนอแนะไว้ให้แล้ว ว่าควรปรับพัฒนาในส่วนใดบ้าง ในการประกันคุณภาพอาจจะเห็นว่าเป็นเรื่องยุ่งยาก แต่ก็เป็นการทำเพื่อเป็นเกราะป้องกันตัวเองว่ามีข้อมูล ครบถ้วน ถูกต้อง ชัดเจน เป็นปัจจุบันมากน้อยเพียงใดก็เป็นประโยชน์ต่อสถานศึกษาและตนเองมากเท่านั้น ส่งผลทำให้การทำงานของเรา ในการปรับพัฒนาให้ดียิ่งๆ ขึ้นไปอีก อีกทั้งใช้เป็นผลงานของสถานศึกษาและตนเองได้อีกด้วย สุดท้ายก็จะส่งผลไปยังผลผลิตสุดท้ายที่เกิดขึ้นคือนักเรียนที่เราต้องคำนึงถึงมากสุดที่ผู้รับบริการจะได้สิ่งที่ดีที่สุด
คุณภาพของการจัดศึกษาจะดูได้จาก คุณภาพของนักเรียนที่เป็นผลผลิต คือ นักเรียนที่จบการศึกษา และ นักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ ว่ามีคุณภาพมากน้อยเพียงใด โดยการวัดความดีหรือพฤติกรรมนั้นทำได้อย่าง จึงต้องระบุให้ชัดเจนว่าจะวัดความดีอะไร เช่น ความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์ จะต้องระบุพฤติกรรมให้ชัดเจนว่าพฤติกรรมใดที่จะส่งผลต่อความดีนั้นๆ แล้วจึงตั้งเกณฑ์และแบบเก็บหลักฐานนั้นๆ จำเป็นต้องวางแผน รวบรวมหลักฐานไว้เพื่อตอบให้ได้ว่าการตั้งเกณฑ์นั้นใช้เหตุผลใดที่ตั้งเกณฑ์นั้น โดยอาจดูจากบริบทของสถานศึกษาและปัญหาหรือข้อมูลคุณภาพของนักเรียนในปีที่ผ่านๆ มา ส่วนการวัดทางด้านการเรียนตามกลุ่มสาระการเรียนรู้วัดเป็นตัวเลขได้ง่าย ซึ่งด้านผู้เรียนนี้จะให้คะแนนในการประเมินถึง 75% โดย 55% จะเป็นการวัดด้านความดี อีก 20% วัดด้านการเรียน และอีก 25% ที่เหลือจะเป็นการพิจารณาคุณภาพการให้บริการและการบริหาร คุณภาพของการให้บริการนี้รวมบุคคลทั้งหมดที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับการจัดการศึกษา ได้แก่ ผู้อำนวยการ ครู นักเรียน นักการ คณะกรรมการสถานศึกษา สมาคมผู้ปกครอง ผู้ปกครอง อื่นๆ เป็นต้น ซึ่งจะต้องทำหน้าที่ของตนเองให้ดีที่สุด เพื่อให้เกิดคุณภาพเป็นลำดับชั้นขึ้นไป องค์กรหนึ่งๆ หากมีบุคลากรที่ทำงานอย่างเต็มที่ ตามหน้าที่อย่างดีสุดแล้ว จะส่งผลต่อ องค์กรในระดับสูงขึ้นไป จนถึงระดับโรงเรียน ซึ่งเป็นไปไม่ได้เลยว่าจะมีเพียงบุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็นคนสำคัญ ซึ่งแท้จริงแล้วทุกคนสำคัญเท่ากันหมด ( ยกเว้นผู้อำนวยการ สำคัญมากที่สุด ) ส่วนสุดท้ายคือ คุณภาพของการบริหาร โดยดูจากการจัดลำดับของงาน การบริหารเวลา ที่ดี เห็นความสำคัญของเป้าหมายในการจัดการศึกษาเป็นลำดับสำคัญก่อน ก็จะสามารถบริหารจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
อบรมแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาเพื่อการประเมินภายนอกรอบที่สาม
วันที่ 12 กรกฎาคม 2553 ณ ห้องประชุมโรงเรียนชิโนรสวิทยาลัย
หนูรักอาจารย์นะคะ จูบบบบบบบบบบบ