วันจันทร์ที่ 7 มิย. 2553 สสจ.ชัยนาทร่วมกับ สปสช.เขต3 โดยมี สสจ.นครสวรรค์เป็นผู้รับผิดชอบหลักในการจัดประชุมวิชาการงานอนามัยแม่และเด็ก โดยเครือข่าย สปสช.เขต3 สนใจเรื่อง ANC แนวใหม่ จึงเป็นที่มาของเวทีนี้ วิทยากร คือ นายแพทย์ชัยนันต์ เถียรสุทธิกุล
การฝากครรภ์แนวใหม่แบ่งเป็น2 ส่วนคือ การบริการฝากครรภ์และการพัฒนาบุคลากร ANC แนวใหม่ประกอบด้วย 3 ส่วนคือ การคัดกรองมารดาที่มาฝากครรภ์ Intervention ที่จะใส่ลงไปและโรงเรียนพ่อแม่ซึ่งมีอยู่แล้ว ANC แนวใหม่มีการใช้ checklist เพื่อประเมินความเสี่ยงของหญิงตั้งครรภ์ซึ่งแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ เสี่ยงต่ำและเสี่ยงสูง ซึ่งหญิงตั้งครรภ์ที่จะ ANC แนวใหม่ได้ต้องเป็นผู้ที่มีความเสี่ยงต่ำเท่านั้น ข้อเด่นของANC แนวใหม่คือจำนวนครั้งการมารับฝากครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์กรณีความเสี่ยงต่ำลดลงจากเดิมมาก ทำให้เจ้าหน้าที่มีเวลาดูแลหญิงตั้งครรภ์เพิ่มขึ้น หญิงตั้งครรภ์เองก็สามารถลดจำนวนครั้งการลางาน หยุดงาน และลดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง เพื่อมาตรวจครรภ์ลงได้
สิ่งที่เพิ่มขึ้นมาในANC แนวใหม่ (INTERVENTION) คือ
1.หญิงตั้งครรภ์ต้องได้รับการตรวจ viginal examination ทุกรายภายในอายุครรภ์ 26 สัปดาห์ โดยวิธีการใช้ speculum สอดเข้าไปดูตกขาว ปากมดลูก และส่งตกขาวตรวจเพิ่มเติมกรณีพบผิดปกติ ซึ่งการ PV นี้มีเหตุผลเพื่อรักษาการติดเชื้อในอวัยวะสืบพันธ์ (to detect and treat asymtomatic vaginal infection) ลดการเจ็บท้องคลอดก่อนกำหนดได้ ช่วยลด preterm birth และ preterm low birthweight
2. หญิงตั้งครรภ์ต้องได้รับ Iodine Supplement ที่ทำกันอยู่คือการจ่ายเกลือไอโอดีนเพื่อลดภาวะไทรอยด์บกพร่อง ถ้าไม่มีเกลือถุงแจกโรงพยาบาลจะจ่าย Obemin แทนก็ได้แต่เบิกไม่ได้
3. จ่ายแคลเซียมให้หญิงตั้งครรภ์ เนื่องจากว่าปริมาณนมที่ต้องกินเพื่อให้ได้แคลเซียมเพียงพอในการตั้งครรภ์ต้องกินนมประมาณวันละ 1 ลิตร ซึ่งไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมการกินอาหารของคนไทยที่มักไม่ค่อยกินนม และการกินนมมากๆในบางคนอาจส่งผลให้เกิดอาการภูมิแพ้ในทารกบางคนได้ การกินแคลเซียมยังช่วยลดเสี่ยงต่อการเกิด pre-eclamsia
4. การตรวจ U/S เมื่ออายุครรภ์ 20 สัปดาห์
5. การตรวจปัสสาวะด้วย Urine multidipstick test
6. วัด Fundal (Uterine height measurement)
จำนวนครั้งการตรวจครรภ์ของ ANC แนวใหม่
ต้นแบบกำหนดไว้ 4 ครั้ง
มีการประยุกต์ให้เหมาะสมตามบริบท เป็น 7 ครั้ง ดังนี้
ครั้งที่ 1 อายุครรภ์น้อยกว่า 12 สัปดาห์ (เจาะเลือดครั้งที่1)
ครั้งวที่ 2 นัดฟังผลเลือด 1 สัปดาห์(บางแห่งไม่นับครั้งนี้)
ครั้งที่ 3 อายุครรภ์ 20 สัปดาห์
ครั้งที่ 4 อายุครรภ์ 26 สัปดาห์
ครั้งที่ 5 อายุครรภ์ 32 สัปดาห์(เจาะเลือดครั้งที่ 2)
ครั้งที่ 6 นัดฟังผลเลือด 1 สัปดาห์(บางแห่งไม่นับครั้งนี้)
ครั้งที่ 7 อายุครรภ์ 38 สัปดาห์
การตรวจเลือดใน ANC แนวใหม่ ได้แก่ VDRL, CBC/Hct, Anti HIV, OF, DCIP,Blood group ไม่ตรวจ HbsAg/Ab
อังค์ริสา พินิจจันทร์
แนวใหม่จริงๆ ขอบคุณค่ะ