ภควัทคีตา (๑) : จำเป็นต้องละความทะยานอยากด้วยหรือ ?
สามารถอ่านบางสำนวนได้ที่
http://www.kaladesa.com/thai/articles/syamkuk.org.Gita-Cover.pdf
สัปดาห์ก่อนมหาวิทยาลัยได้จัดงานออกร้านหนังสือ มีหนังสือลดราคาจำนวนมาก บางเล่มลดราคามากกว่า 50% เย็นวันที่ 6 มิถุนายน 2553 ผมเดินเลือกซื้อหนังสืออย่างรีบร้อน เพราะต้องรีบกลับบ้านไปจัดกระเป๋าเดินทางไปฝึกอบรมและดูงานด้าน e-Learning ที่ประเทศนิวซีแลนด์
ผมได้หนังสือมาหลายสิบเล่ม ผมตัดสินใจอยู่นานเหมือนกันว่า จะนำหนังสือเล่มใดติดตัวไปต่างประเทศด้วย สุดท้ายจึงตัดสินใจเลือกหนังสือเล่มเล็ก ๆ ที่ชื่อว่า "ภควัทคีตา" ติดกระเป๋าไปด้วย ตลอดการเดินทางถ้ามีเวลาว่างคราใดผมก็จะหยิบขึ้นมาอ่านทันที พบว่าเป็นหนังสือที่ทุกคนควรได้อ่านครับ ถึงแม้จะเป็นหนังสือต่างศาสนากับเราก็ตามแต่ ผมมองว่าหนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่ยิ่งใหญ่มากอีกเล่มหนึ่ง เป็นการยากมากที่สมองอันน้อยนิดของผมจะเข้าถึงได้ แต่เพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จึงขอถอดความรู้ตามทัศนะแห่งตนไว้ ซึ่งต้องขออภัยท่านผู้รู้ถ้ามีข้อผิดพลาดหรือไม่ถูกต้องประการใดไว้ ณ โอกาสนี้ด้วยครับ
- ผมจับประเด็นได้ว่า เหตุแห่งทุกข์ที่สำคัญ คือ ความทะยานอยาก และความยึดมั่นถือมั่น นั่นเอง ดังในหนังสือหน้า 17 กล่าวไว้ว่า
สำหรับผู้มีใจผูกแน่นอยู่ในอารมณ์ต่าง ๆ อันผ่านเข้ามาทางตาและหูเป็นต้น ความที่เขามีใจติดข้องในอารมณ์ย่อมทำให้เขาเกิดความกระหายอยาก ความกระหายอยากนั้นเมื่อไม่ได้สมหวังย่อมแปรเป็นความเคียดแค้น
ความเคียดแค้นคือบ่อเกิดของความหลง เมื่อลุ่มหลงย่อมขาดสติ ครั้นสติขาดหาย ปัญญาก็เป็นอันถูกกระทำให้พินาศ ผู้มีปัญญาพินาศย่อมประสบกับความหายนะ
ถ้าค่อย ๆ พิจารณาด้วยใจอย่างใคร่ครวญ เราจะเห็นว่า ปุถุชนส่วนใหญ่ (รวมทั้งผมด้วย) เราจะมีความอยาก เมื่อไม่เป็นไปดังที่อยากหรือต้องการนั้นก็เป็นทุกข์ แต่ถ้าเป็นไปดังความอยากแล้ว ก็มีความอยากใหม่ตามมาเสมอ ๆ แต่โดยธรรมชาติแล้ว ความอยากมันก็มีทั้งที่สมหวังและไม่สมหวัง เมื่อไม่สมหวังก็เป็นทุกข์เป็นธรรมดา
ผมเข้าใจว่า การกระทำสิ่งต่าง ๆ อย่างอิสระปราศจากซึ่งความอยาก จะเป็นการกระทำที่สร้างสรรค์มีประสิทธิภาพยิ่งกว่าที่กระทำไปด้วยอำนาจของความอยาก เพราะถ้างานใดไม่สมอยากแล้วคงมีปัญหาไม่มากก็น้อย
คำถามต่อมาคือ เราจะละความทะยานอยากได้อย่างไร ?
ความเห็น (14)
สวัสดีค่ะอาจารย์
...แต่คนส่วนใหญ่ก็ชอบกระทำสิ่งต่างๆด้วยความอยาก นะคะอาจารย์
...อาจารย์สบายดีนะคะ
สวัสดีครับ คุณปิ่นธิดา
- ผมสบายดีครับ แต่เมื่อวานร่างกายยังปรับเวลาไม่ได้ ทำให้ดูง่วง ๆ แปลก ๆ ทั้งวันเลยครับ พอได้ชิมส้มตำก็เริ่มเป็นปกติแล้วครับ
- คนส่วนใหญ่รวมทั้งผมด้วยก็ชอบกระทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยความอยากอย่างเป็นอัตโนมัติเหมือนกันครับ
- ตอนนี้ผมเองก็กำลังฝึกละได้บ้าง ไม่ได้บ้าง แต่พอละได้คราใด(ชั่วคราว) จิตใจก็จะเป็นสมาธิ สงบเย็น ไม่ร้อนรน ดูจะทำงานต่าง ๆ ได้มีประสิทธิภาพกว่านะครับ
เราจะละความทะยานอยากได้อย่างไร ?
สำหรับผม อย่างดีก็ทำได้เพียงแค่ "ลด" ความทะยานอยากครับ
ระยะหลัง เริ่มมีประสบการณ์ ก็พอเริ่มปลง เริ่ม "ลด" ความทะยานอยากลงได้บ้างครับ เพราะยิ่งทะยานอยากก็ยิ่งร้อนครับ
เรียน ท่าน small man
- หนังสือ "ภควัทคีตา" นอกจากจะสอนธรรมะขั้นสูงแล้ว ยังชี้ทางสว่างสำหรับผู้นำได้เป็นอย่างดีด้วยครับ อยากให้ท่านผู้นำทั้งหลายได้อ่านมาก ๆ ครับ
- ทั้งนี้ต้องเปิดใจรับความต่างของศาสนาด้วยครับ เพราะหนังสือเล่มนี้เป็นคัมภีร์ศาสนาฮินดูครับ
- ส่วนตัวผมแล้วเชื่อว่า ทุกศาสนาสอนให้คนเป็นคนดี แก่นแท้ก็คือธรรมชาติอันเดียวกัน
- ขอบพระคุณที่กรุณามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครับ
รู้-เห็น-เป็น-อยู่ ธรรมดา อนุโมทนาครับ
นมัสการพระคุณเจ้า
รู้-เห็น-เป็น-อยู่ ธรรมดา
กราบขอบพระคุณครับ สาธุ สาธุ
สวัสดีค่ะท่าน อจ.ดร.
สวัสดีตอนเช้าตอนค่ะอาจารย์ ....เสาร์นี้สอนศูนย์ไหนคะ หรือว่าอยู่ต่างประเทศ ...แวะมาทักทายค่ะ
สวัสดีค่ะอาจารย์ หนูอ่านบันทึกของอาจารย์แล้วรู้สึกซาบซึ้งและเห็นด้วยกับอาจารย์มากเลยคะ แต่ความอยากเนี้ยไม่รู้จะขจัดได้อย่างไรจริงๆ ค่ะ เพราะแม้แต่ขณะนี้ก็ยังมีความอยาก อยากเรียนผ่านทุกวิชา อยากเรียนจบเร็วๆ อยากประสบผลสำเร็จในชีวิตทุกด้าน อย่างนี้เป็นต้น ก็คงเหมือนที่อาจารย์กล่าวไว้ละคะ ว่าเมื่อได้สมดังความอยาก ก็จะมีความอยากเรื่องใหม่ขึ้นมาอีก เป็นอย่างนี้ตลอดอาจเป็นเพราะหนูยังไม่เข้าถึงธรรมอย่างแท้จริงเหมือนอาจารย์กระมังคะ แต่หนูก็จะพยายามอ่านบันทึกของอาจารย์ให้เยอะๆ เผื่อว่าสักวันจะเข้าถึงได้อย่างเต็มภาคภูมิค่ะ ขอบคุณนะคะสำหรับบันทึกดีๆ ที่อาจารย์นำมาให้ทุกคนได้อ่าน มีประดยชน์มากๆเลยค่ะ
สวัสดีครับ ครูกระแต
- เห็นมือพิณกิตติมศักดิ์แล้ว ไม่ธรรมดาจริง ๆ ครับ
- ขออภัยที่ตอบช้าเพราะพึ่งกลับมาจากเวียตนามครับ
สวัสดีครับ คุณปิ่นธิดา
- เสาร์นี้ว่างครับ เพราะพึ่งกลับจากเวียตนาม พอดีเป็นวันเกิดหลานด้วย ก็เลยพาครอบครับไปฉลองกันครับ
- "ใจ" ถึงแม้จะไม่ใช่เรา เราควรให้ความเมตตา กรุณา และขัดเกลาเขาให้สะอาด สงบ สว่าง และเห็นตามจริงให้ปล่อยวางได้ขอรับ
ดีใจที่ได้สอนเช่นเดียวกันครับ ผมเองก็ยังไม่บรรลุอะไร ขั้นใด แต่ถ้ารอให้บรรลุแล้วค่อยมาสอน ก็ไม่ทราบว่าจะบรรลุเมื่อใด จึงตัดสินใจสอนไปตามภูมิรู้ที่มี ซึ่งอาจไม่ถูกต้องทั้งหมดทีเดียว ให้เลือกเอาเท่าที่เป็นประโยชน์นะครับ
สวัสดีค่ะอาจารย์...เป็นประโยชน์มากนะคะกับการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ปัจจุบันที่สิ่งเร้าความอยากของมนุษย์มากมายเหลือเกิน ...อยากลองหามาอ่านดูบ้างค่ะ...บางทีก็ใช้แนะนำคนอื่นได้ด้วยค่ะ...
อาจารย์สบายดีนะคะ...ยังส่งงานอาจารย์ไม่ครบเลย...แต่ก็แวะเวียนเข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ตลอดจนอ่านความรู้ต่างๆเป็นประจำแม้จะไม่แสดงความคิดเห็น..ชักจะติดใจแล้วค่ะ........ขอบคุณโอกาสในการได้รู้จัก gotoknow...
สวัสดีครับ คุณ วรรณภา
- เป็นหนังสือที่ดีมากอีกเล่มหนึ่งครับ แต่เพราะต่างศาสนา ต่างความเชื่อ อาจทำให้เข้าใจยากนิดหนึ่ง ต้องเปิดใจมององค์รวม แยกแยะจริง ๆ เท็จ ๆ แห่งกาลเวลาให้ได้ เลือกเอาสิ่งดี ๆ จะพบเพ็ชรเม็ดงามครับ