เรื่องเล่าการดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์

การดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์

เรื่องเล่า การดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์

โรงพยาบาลหนองม่วง จ.ลพบุรี

ตลาดนัดแชร์บุญ

ตลาดนัดแชร์บุญ คือ อะไร และมันเกิดจากอะไร เราจะเล่าให้ฟังนะค่ะ จริงๆแล้วมันเริ่มจากการที่เราได้มีโอกาสไปเยี่ยมครอบครัวของลุงเฉลิม

ลุงเฉลิมอายุ 82 ปีอยู่กับป้าพัน อายุ 75 ปี ลุงมีลูก 3 คน ปัจจุบัน สมาชิกในครอบครัวอยู่กันทั้งหมด 6  คน ลูกชายคนเล็กสถานภาพโสด 1 คน   ส่วนอีก4 คน เป็นหลานซึ่งเป็นลูกของลูกสาวคนโต ลูกสาวของลุงเฉลิมแยกทางกับสามี ลูกสาวลุงเฉลิมติดคุก หลาน 4 คน ชื่อ ดล อายุ 24 ปี  นัยอายุ 13ปี     นุชจรีย์ 12 ปี บวรภัค 8 ปี  ครอบครัวของลุงเฉลิม ยากจนมาก ทุกวันป้าพันจะเข็นรถเข็นคันเก่าๆจะออกเก็บขยะแต่เช้ามืด ได้ขยะมาจะเอามาแยกประเภท กอง ตากแดด หรือบางครั้งกระจายตามพื้นดินบริเวณบ้าน  จะเอาไปขายอาทิตย์ละครั้ง ได้เงินประมาณ 300-500 บาท  เก็บอาหารจากบ่อขยะมาเลี้ยงหมู คอกหมูอยู่ใกล้กับห้องนอน ซึ่งจะมีกลิ่นเหม็นตลอด ลุงเฉลิมมีโรคประจำตัวเป็นโรคความดันโลหิตสูง  โรคต้อกระจก และมีอาการปวดขา เข่า เป็นประจำ หมอบอกว่ากระดูกพรุน รักษาที่ รพ.หนองม่วง รับยาเป็นประจำ  ลุง เดินไม่ค่อยไหวต้องใช้ไม้เท้าช่วย ส่วนใหญ่จะอยู่บ้านดูแลหลานๆ   เวลาลุงมาหาหมอที่ รพ. บางครั้งก็เดินมา อาศัยโบกรถเขามาเพราะลูกไม่ค่อยว่าง รถจักรยานยนต์ที่ใช้มันเก่ากลัวตำรวจจับ  แต่ที่ผ่านมาลุงก็มาตามนัดทุกครั้ง บางครั้งเวลาลุงมาหาหมอลุงจะมาขอสตางค์ พยาบาลกับหมอที่ รพ.เป็นค่าอาหาร และค่ารถ ซึ่งเจ้าหน้าที่ก็จะให้ เพราะรู้ว่าครอบครัวของลุงยากจนจริงๆ ประมาณต้นปี 2550 ลุงลื่นล้มที่ห้องน้ำปวดขาและสะโพกเดินลำบาก  มาหาหมอ ได้รับยาแก้ปวดไปรับประทาน ช่วงหลังลุงขาดรับยาความดันโลหิต จึงติดตามเยี่ยมบ้าน พบว่าลุงไปอยู่กับลูกอีกคนที่พิจิตรไปๆมาๆไม่ได้ขาดยาลูกสาวย้ายสิทธิ์รักษาพยาบาลไปที่พิจิตรแล้ว ประมาณเดือนตุลาคม 2550  กำลังออกเยี่ยมบ้านกับ  อสม. หลานลุงเฉลิมมาบอกว่าลุงเฉลิมเดินไม่ได้เป็นแผลที่นิ้วเท้า ตาร้องทุกครั้งเลยไปดูหน่อย สภาพร่างกายของลุงเฉลิม ท่อนบนขยับรวมถึงแขน 2 ข้างขยับได้ แต่สะโพกท่อนล่าง ขยับไม่ได้เลย เวลาขยับก็จะร้อง  นิ้วชี้เท้าซ้ายบวมมีหนอง และเนื้อตาย เล็บเปิด นิ้วนางบวม ขยับนิ้วไม่ได้  เนื่องจากโดนไม้ร่วงใส่  นอนบน ฟูกเก่าๆ ผ้าหม่ที่ห่มเก่ามากขาดกระรุ่งกระริ่งเหมือนผ้าขี้ริ้ว มุ้งเก่าจนเป็นสีดำ มีฝุ่นมาก  ข้างที่นอนมีกระป๋องนมไว้สำหรับใส่ปัสสาวะ  กลิ่นเหม็นขี้หมูข้างๆห้อง เจ้าหน้าที่นำเรื่องของลุงประสานกับ  ทีม HHC ของ รพ.หนองม่วง ประสาน ICN ของโรงพยาบาลเยี่ยมบ้าน ทำแผล  พยาบาล OPD ที่เป็นทีม ประสาน  พยาบาล OPD ที่ รพ.หนองม่วง ลงทะเบียนสั่ง ยาความดันโลหิตและยาฆ่าเชื้อให้เลย แล้วให้ญาติไปรับยาได้ ที่ห้องยา  แนะนำการจัดสิ่งแวดล้อม แนะนำการป้องกันการเกิดแผลกดทับ ป้องกันอุบัติเหตุ  สอนทำแผล  สอนทำกายภาพบำบัด และประสานหน่วยจ่ายกลางขอยืมชุดทำแผล                     โดยให้ญาติมารับชุดทำแผลที่สะอาดและนำมาแลกได้ที่หน่วยจ่ายกลาง จริงแล้วช่วงนั้นลุงเฉลิมยังมีสิทธิ์รักษาพยาบาลอยู่ที่พิจิตรอยู่เลย แต่เราไม่ได้สนใจ ขอให้ลุงได้รับการดูแลก็พอแล้ว  แผลของลุงไม่ดี ทีมแนะนำให้ลุงไปรักษาต่อที่ รพ.หนองม่วง ลุงขอตายที่บ้านไม่ยอมไปโรงพยาบาลพวกเราก็ต้องยอมคุณลุง  ทุกวันก็ต้องให้หลานทำแผลให้  วันที่หลานของลุงทำแผลหลานก็จะไม่กล้าทำแรง แผลก็จะไม่ค่อยสะอาด ป้าพันบอกว่าลุงจะร้องเสียงดังไม่อดทน ไม่เหมือนเวลาหมอมามาเยี่ยมทำแผลให้ ก็จะพยายามทำค่อยๆ  บอกลุงเจ็บหน่อยนะหมอจะค่อยๆทำ สังเกตทุกครั้งลุงก็จะอดทน ร่วมมือเวลาลุงเจ็บทนไม่ไหว คุณลุงก็จะบอกเจ็บๆแล้ว..หมอ   เราก็จะพยายามเบาและพูดคุยให้ผ่อนคลายถามเกี่ยวกับยาของลุง บางวันก็กิน บางวันไม่กิน  ไม่มีคนจัดให้บ้าง พยาบาล ก็ต้องอธิบาย เหตุที่ต้องกินยา จริงๆแล้ว  เราเรียนรู้ รับรู้วิถีชีวิตบางส่วนของครอบครัวนี้ หลานสาวสามารถจัดยาให้ลุงกินได้ก่อนไปโรงเรียน  ซึ่งก็เอาให้กินได้ก่อนไปโรงเรียนและถ้าเป็นกลางวัน ป้าพันก็เป็นคนเอาให้กิน               ถ้าตอนเย็นหลานสาวกลับจากโรงเรียนก็เอาให้กินได้ จึงบอกให้หลานจัดให้  ดังนั้นเราจึงสอนการจัดยา และการทำแผลให้กับคุณลุง หลังจากกลับมาทีม HHC ของ รพ.หนองม่วง ก็ประสาน ทีมสหสาขาวิชาชีพ เล่าเรื่องของคุณลุงในที่ประชุมโรงพยาบาลเพื่อ ขอรับบริจาคสิ่งของตามจิตศรัทธา เราได้เสื่อ ผ้าห่ม เสื้อผ้า และมุ้ง ไปให้กับครอบครัวของลุง

                 เราเล่าเรื่องให้พี่ที่สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงมนุษย์ฟัง ขอรับการช่วยเหลือเกี่ยวกับผู้สูงอายุที่รายได้น้อย ได้รับเงินช่วยเหลือ 2,000 บาท พยาบาล HHC เขียนขอรับการช่วยเหลือจากกองทุน 10 บาทจากโรงงาน นารายณ์บางกอกรับเบอร์ ได้เงินมาช่วยเหลือ 3,000 บาท เขียนเรื่องไปวงเวียนชีวิต มีคนมาบริจาคสิ่งของให้ครอบครัวของคุณลุง  ที่สำคัญเราเล่าให้ท่านผู้อำนวยการโรงพยาบาล นายมณเฑียร คณาสวัสดิ์  คุณหมอนำผ้าห่มไปบริจาค ให้กับสมาชิกในบ้านทุกคน  ซึ่งหลังจากคุณหมอไปเยี่ยมบ้านครั้งนั้นเป็นแรงผลักดันให้ท่านผู้อำนวยการอยากช่วยเหลือประชาชนครอบครัวอื่นๆอีก จึงเป็น จุดกำเนิดของโครงการช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาสอำเภอหนองม่วง เกิดขึ้น ซึ่งตอนนี้ครอบครัวของคุณลุงจะได้รับถุงยังชีพทุกเดือน  เรา ช่วยเหลือเรื่องอาหารเครื่องนุ่งห่ม  แนะนำให้ครอบครัวจัดการเรื่องเครื่องนอนและสิ่งแวดล้อม ได้บางแล้ว แต่ตอนนั้นยังจัดการแผลของลุงไม่ได้เลย จึงขอให้ลุงไปทำแผลต่อที่โรงพยาบาล ลุงยอมรักษาที่ รพ.หนองม่วง ซักระยะไม่ดีขึ้นส่งต่อไป         รพ.บ้านหมี่เพื่อตัดนิ้วเท้า ลุงไปถึงโรงพยาบาลบ้านหมี่แล้วลุงก็ไม่ยอมผ่าตัด ให้ญาติเหมารถกลับมาบ้านในวันนั้นเลย  เราจึงไปหาลุง รับฟังความรู้สึกลุง ลุงบอกว่าขอลุงตายครบ 32 เถอะ ลุงไม่ไปไหนอีกแล้ว  เราเข้าใจ เห็นใจ คุณลุง ทำแผลให้ลุงไปสักระยะอาศัยเข้าไปตามเยี่ยมบ้านเรื่อยๆ  จัดระบบให้ญาติมารับชุดทำแผลได้สะดวก  พูดถึงข้อดีถ้าตัดนิ้วลุงจะไม่ปวดอีก ยอมเสียบางส่วน ยกตัวอย่างคนป่วยคนอื่นๆให้ฟัง และทำเพื่อหลาน ก็บอกลุงถึงข้อดีของการตัดนิ้ว ลุงไม่ต้องเจ็บ ทรมานอีก  ให้ป้าพันและหลานสาวพูดจนวันหนึ่ง ลุงบอกว่าอยากตัดขาแล้ว  เราก็เดินเรื่องใบส่งตัวให้ ไปรับการผ่าตัดที่รพ.บ้านหมี่  ปัจจุบันลุงสบายมาก อารมณ์ดี นอนฟังเพลงจาก MP 3 สบายๆๆ

                หลังจากเราได้เห็นความยากลำบากของครอบครัวลุงพันแล้ว ทีมงานเยี่ยมบ้านของเราก็มีความคิดว่าอยากจะต่อยอดความช่วยเหลือครอบครัวอื่นโดยพวกเราเอง จึงจัดตั้งกองทุนสุขภาพดีเริ่มที่บ้านขึ้นโดยแรงบริจาคจากเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลหนองม่วงเอง  นอกจากนี้เรายังจัดกิจกรรมที่นำของที่เราไม่ได้ใช้แล้ว แต่ยังอยู่ในสภาพดี ยังใช้งานได้ เช่น เสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า นำมาเปิดตลาดนัดกัน โดยให้เจ้าหน้าที่หรือญาติผู้ป่วยมาเลือกสิ่งของที่ตนต้องการใช้ไป และทำบุญเป็นเงินเข้ากองทุนสุขภาพดีเริ่มที่บ้าน เราจะจัดบ่ายวันพฤหัสร่วมกับกิจกรรมโรงพยาบาลสร้างเสริมสุขภาพ  ซึ่งทีมงานของเราคิดว่าตลาดนัดแชร์บุญเป็นชื่อที่เหมาะสม เพราะเราจะไม่เก็บบุญที่เราได้ทำจากการได้ช่วยเหลือผู้ที่ยากไร้แค่เพียงแค่พวกเราไม่กี่คน แต่เราจะแบ่งให้เจ้าหน้าที่ทุกคน หรือแม้แต่คนไข้หรือญาติคนไข้ในโรงพยาบาลได้มีโอกาสแชร์บุญกับเราด้วย  จนถึงปัจจุบันเราเปิดตลาดนัดไปเป็นจำนวน 4 ครั้งแล้ว เนื่องจากสมาชิกเรียกร้อง และกองทุนสุขภาพดีเริ่มที่บ้านเรามียอดเงินประมาณเกือบสองหมื่นบาทแล้ว   และมีโอกาสได้ใช้ช่วยเหลือครอบครัวอื่นๆอีกหลายครอบครัว    เราคิดว่าเราโชคดีจังที่มีโอกาสได้ช่วยเหลือคนป่วย ทั้งในหน้าที่และนอกเหนือหน้าที่ และนอกจากนี้เราก็ยังแชร์บุญกันได้ด้วย

 

_________________________________________________

 

สุชาดา งานเยี่ยมบ้านและสุรินทร์ กลุ่มงานเวชปฏิบัติครอบครวัและชุมชน