เห็ดเผาะรสดี มีกินปีละครั้ง

ฝนเริ่มตกแล้ว เห็ดเผาะเริ่มออก

ปีนี้ฝนมาล่า แต่มาช้าดีกว่าไม่มา เชียงใหม่เริ่มมีฝนตกแล้ว แม้ยังไม่หลายห่าก็เพียงพอกระตุ้นให้เห็ดเผาะ หรือ เห็ดถอบของคนเหนือผุดมาให้ได้กินแล้ว ตามตลาดเช้าเริ่มมีเห็ดเผาะวางขาย แต่ราคาสูงลิ่ว แพงกว่าเนื้อหมู ว่างั้น

เห็ดอะไรแพงกว่าหมู?

อร่อยขนาดไหน?

หลายคนถาม

เรามารู้จักเห็ดเผาะกันซักเล็กน้อยดีไหมครับ

-เห็ดเผาะ มีรูปร่างกลม ขนาดเล็ก เส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 1.5 ซม. ขึ้นบนดิน เป็นเห็ดป่ากินได้ชนิดแรกๆที่ขึ้นตั้งแต่ฝนตกใหม่ ห่าแรกๆ จึงมักได้กินเห็ดเผาะในช่วง พค.-มิ.ย

-เห็ดเผาะมีมากในภาคเหนือ อีสาน ส่วนภาคตะวันตก และ ตะวันออกก็พบบ้างแต่ไม่พบว่าชาวบ้านไม่รู้จักกิน

-เห็ดเผาะต้องทานตอนอ่อน (เรียกเห็ดหนุ่ม) เปลือกนอกเหนียว นุ่ม และกรอบ ส่วนเนื้อด้านในซึ่งที่แท้เป็นสปอร์เห็ดยามอ่อนเป็นสีขาว นุ่ม เหมือนเจลลี่ รสชาติหวาน มีกลิ่นหอม เป็นเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนเห็ดอื่นๆ แม้น้ำต้มเห็ดก็หวานเหมือนน้ำต้มผัก ใส ไม่เป็นเมือกเหมือนน้ำต้มเห็ดชนิดอื่นๆ ยามกินเห็ดเผาะร้อนๆ จะแตกเผาะในปาก น้ำหวานด้านในแตกกำซาบลิ้นเป็นที่มาของชื่อ เรียกว่า “เห็ดเผาะ”

-เห็ดเผาะมีกินเพียงปีละครั้ง หรือ หลายปีครั้ง ยกเว้นเห็ดเผาะกระป๋อง ต้ม หรือ ดองเกลือ แต่รสชาตดก็ผิดเพี้ยน เทียบไม่ได้กับเห็ดสด ชาวบ้านป่ารู้จากการสังเกตว่าปีใดฝนต้นฤดูตกมากและมาแรงปีนั้นเห็ดเผาะมาก ยิ่งมีลูกเห็บเยอะยิ่งออกมาก

-เรื่องไม่จริงที่ดูถูกคนบ้านป่าคือ เผาป่าเพราะอยากกิน-อยากขายเห็ดเผาะ ไม่มีใครจะเสี่ยงทำเช่นที่ว่าเพื่อหวังผลน้อยนิดบนผืนป่าที่ไม่ใช่กรรมสิทธิ์ของผู้ใดรวมทั้งของผู้เผา ส่วนเรื่องที่เป็นจริง คือ เห็ดเผาะชอบขึ้นในป่าโปร่ง ป่าเต็งรัง ไม่พบในป่าดิบชื้น และชอบดินที่ถูกไฟไหม้มาก่อน(ไฟป่าทำให้เกิดขี้เถ้า และ ดินกรอบ โปร่ง ซึ่งเห็ดเผาะชอบ)

-เห็ดเผาะทำอาหารได้ทุกประเภท เช่น ต้มเกลือกินกับน้ำพริกดำ แกงกับใบเม่า แกงกับยอดผักต่างๆ แกงเผ็ด แกงคั่ว หรือผัดกับน้ำมันหอย ส่วนเด็กๆก็ชอบกินไข่เจียวกับเห็ดเผาะ

-เห็ดเผาะไม่ขายโดยการชั่งน้ำหนัก แต่ตวงใส่ภาชนะขนาดประมาณ ลิตร และขนาดครึ่งลิตร ขายกันลิตรละกว่า 100-500 บาท หากเป็นช่วงต้นฤดูที่เห็ดออกใหม่และเป็นเห็ดอ่อนราคาก็จะสูง หากคิดเป็นราคาต่อกิโลกรัมแล้วก็อยู่ที่ กก.ละ 300-1,500 บาท ห้วงที่มีเห็ดออก บริเวณใดที่เป็นแหล่งเห็ดจะมีชาวบ้านออกหาเห็ดเป็นจำนวนมาก ตกบ่าย-เย็นก็มีรถมารวบรวมซื้อ และขายส่งต่อในเมืองอีก 2-3 ทอด เป็นธุรกิจที่คึกคักของคนแนวชายป่าเลยทีเดียว และทำให้มีเงินหมุ่นเวียนในชุมชนไม่น้อยในห้วงสั้นๆ ไม่มีการศึกษาเงินหมุนเวียนจากการเกิดของเห็ดเผาะในแต่ละปี แต่ผมคาดว่าในภาคเหนือคงมีเห็ดเผาะออกจากป่าเปลี่ยนเป็นเงินมูลค่านับสิบล้านบาททีเดียว

-เห็ดเผาะตามความเชื่อคนบ้านป่า เป็นยารักษาแผลในท้อง แก้ไข้ป่า บำรุงตับ เลือด รักษาโรคข้อเข่า อ่อน คนเหนือว่าปีไหนให้ได้กินเห็ดเผาะซักครั้งดีนักแล

-เห็ดเผาะทรัพยากรจากป่า รูปร่างไม่โสภา เปื้อนดินโคลน หากมีโอกาสลองทานซักครั้งอาจติดใจจนไม่ลืม

เขียนใน GotoKnow โดย เจษฎา
ใน โลกของคนรักเห็ด

คำสำคัญ (Tags): #เห็ดถอบ#เห็ดป่า#เห็ดป่าราคาแพง#เห็ดเผาะ

หมายเลขบันทึก: 363732เขียนเมื่อ 4 มิถุนายน 2010 13:49 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 03:24 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (17)

เนปาลี

เขียนเมื่อ 4 มิถุนายน 2010 13:53 น. ()

ธุค่ะ..

ปกติต้อมไม่ยอมเสียตังค์ซื้อเห็ดเผาะกิโลกรัมละร้อยกว่าบาทมาทานเองแน่ๆ ถ้าแม่ไม่ซื้อ อิอิ ^^ แพงกว่าเนื้อหมู เนื้อปลาอีกแน่ะ

แต่เมื่อวานที่บ้าน..แม่ซื้อมาค่ะ เอาต้มแล้วนำมาจิ้มกับพริกเกลือ อร่อยดีเหมือนกันนะคะ แต่จะอร่อยกว่านี้ถ้ามันราคาถูกกว่านี้สักหน่อย และพอเรารอให้ถึงช่วงราคาถูกๆ เห็ดจะแก่ จะไม่อร่อย แปลกใจเหมือนกัน