พระพุทธเจ้าทรงให้เน้นการพัฒนาศักยภาพของมนุษย์เป็นอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเกิดเป็นคนเชื้อชาติใด เผ่าพันธุ์วรรณะใด ภาษาใด ถ้ามีการฝึกฝนอบรมตนด้วยกระบวนการที่ถูกต้อง ก็จะกลายเป็นผู้ประเสริฐสูงสุดกว่าเทวดาและมนุษย์ทั้งหลายได้ โดยทั่วไปการศึกษามีจุดมุ่งหมาย ๒ ประการ คือ
๑. การศึกษาสร้างคนให้เป็นบัณฑิตหรือมนุษย์ที่สมบูรณ์ ผู้มีชีวิตที่ดีงาม ดำเนินชีวิตที่ถูกต้องและเกื้อกูลแก่สังคม ตั้งแต่ระดับพื้นฐาน คือ การอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุขจนถึงสามารถกำจัดราคะ โทสะ โมหะ ได้อย่างสิ้นเชิง นี้เป็นอัตตทัตถะ คือประโยชน์ส่วนตัว ข้อนี้มิใช่หวังให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เพียงอย่างเดียว แต่หวังให้ผู้เรียนรู้เพื่อการปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม หลักการนี้ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษาควรคำนึงให้มากที่สุด มิใช่หวังให้นักเรียนมีความก้าวหน้าด้านวิชาการเพื่อแข่งขันกับต่างประเทศได้เพียงอย่างเดียว ควรปลูกมโนธรรมสำนึกตามหลักของการศึกษา พร้อมทั้งปฏิบัติตนเพื่อให้เป็นตัวอย่าง เพื่อสร้างบัณฑิตตามหลักพระพุทธศาสนา
๒. การศึกษาให้เครื่องมือแก่บัณฑิตเพื่อนำไปใช้ในการดำเนินชีวิต และบำเพ็ญกิจเกื้อกูลแก่สังคมโลก นี้เป็นหลักปรัตถะ คือประโยชน์ที่บำดพ็ญแก่ผู้อื่น เพราะในสังคมมีทั้งคนดีและคนไม่ดี บัณฑิตที่ฝึกตนแล้วควรอนุเคราะห์ผู้อื่นด้วยคุณธรรมที่ตนฝึกแล้ว ข้อนี้เป็นจุดประสงค์สืบเนื่องจากข้อแรก เพราะผลลัพธ์ที่ได้จากการพัฒนาคือการได้บุคลากรที่มีคุณภาพและประสิทธิภาพ สามารถช่วยเกื้อกูลให้เกิดประโยชน์แก่สังคมโลกได้
บัณฑิตคือผู้รู้ ครูคือผู้ชี้แนะ แวะมาเยี่ยมชมหลานสาว เรียนให้จบปริญญาเอกนะ เดี๋ยวน้าจะไปเรียนเป็นเพื่อน