ลุ่มน้ำแม่สลอง แม่น้ำจัน แม่น้ำคำ ล้วนเป็นสายใยเดียวกัน น้ำแม่สลองจะไหลไปรวมกับแม่น้ำจัน และไปรวมกับแม่น้ำคำที่อำเภอเชียงแสน (พื้นที่ลุ่มน้ำแม่คำ) แล้วไหลไปลงแม่น้ำโขงที่บ้านสบคำ อ.เชียงแสน ความหลากหลายทางพันธุ์พืชท้องถิ่นที่อุดมสมบูรณ์ บนอานาจักรที่รุ่งเรืองมาในอดีต(เมืองโยนกนครชัยบุรีศรีช้างแส่น) ปัจจุบันคงเหลือแต่ชื่อ(ข้าวดอหมาตื่น) ความประพับใจ(ข้าวเหนียวเขี่ยวงู ข้าวซิวแม่จัน)
กลุ่มอนุรักษ์พันพืชท้องถิ่นแม่จันจึงเกิดขึ้น โดยมีชมรมผู้สูงอายุอำเภอแม่จัน กลุ่มผู้ใช้น้ำและมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา(พชภ.) ได้เปิดวงเสวนาเมื่อวันที่ 17 สค. 2553 ที่ผ่านมาในหัวข้อ พันธุ์ข้าวบ้านเฮา ต.ป่าตึง อ.แม่จัน และมีการผลักดันให้เกิดการประชุม การอนุรักษ์พันธุ์พืชท้องถิ่น ลุ่มน้ำแม่สลอง แม่น้ำจัน แม่น้ำคำ ในวันที่ 25 พค.2553 ณ หอประชุม ICT.โรงเรียนบ้านแม่จัน(เชียงแสนประชานุสาสน์) ต.แม่จัน อ.แม่จัน จ.เชียงราย เพื่อจัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์พันพืชท้องถิ่นแม่จันและทิศทางในการดำเนินการต่อไป โดยมีนายอภิรักษ์ ศักดิ์สนิท นายอำเภอแม่จัน ให้เกียรติมาเป็นประธาน
โครงการ แม่ฟ้าหลวงรักษ์เชียงราย
//-จากพระราชดำรัสที่เรียบง่ายของในหลวง
"ทำอย่างไร ให้คนไม่ลืมแม่"
คือแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่ เป็นที่มาของโครงการ
ที่พร้อมทุทเททั้งกาย ใจ มอบถวายแก่สถาบัน
........................................
หกสิบล้าน ความดี ถวายเป็นพระราชกุศล ที่แม่จัน
http://www.212cafe.com/boardvip/view.php?user=cm99&id=872
""""""""""""""""""""""""""""""""
-/ภาพ เทือกเขา .........................ดอยผ้าห่มปก
แผ่นดินถูก ความร้อนแรงใดใต้โลก.... ยกตัวขึ้นนั่น
มุมนี้ เป็นภาพนางนอน ...................สงบพริ้งเพราะ ใต้ผ้าห่มปกกัน
มีพระธาตุ ดอยตุง และ....................โครงการสมเด็จย่า น่าทัศนาฯ
-/ครั้งหนึ่งเคยเป็นป่าดิบ ..................ป่าต้นไม้มีขน
ถูกก่นถาง จนร้อนแล้ง .....................น่าสมเพสนั่น
บารมีสมเด็จย่า ฟื้นกลับเขียวชอุ่ม .......อีกครั้งกัน
แม้เอาป่าสนภูเขามาแทนนั้น.............. ก็ยังดีฯ
-/จริงๆถิ่นนี้เป็นป่า ...........................ต้นก่อ หรือเกาลัด
ถัดลงมาเคยอุดมด้วย ไม้แดง............. และใผ่สวยนั่น
ใด้เวลาเร่งให้ความรู้ ........................คนป่า อยู่ร่วมอย่างมีชีวัญ
กันก่อนแก้ ดีแน่นั้น ..........................ทุกชีวิตเอยฯ
-/ภาพนี้ ให้ความหมาย .....................สันติธรรมทั้งสามโลก
ตน สังคม สิ่งแวดล้อม ......................คือหนึ่งเดียวนั่น
เอาความเข้าใจ เบิกบานใจ ................ให้แสงสติปัญญา แด่ตน และผองเพื่อนกัน
สวรรค์บนดินเกิดใด้นั้น เพราะ .............เข้าใจ อภัย และเมตตาธรรมฯ
//-เมื่อวาน ประชุมคณะกรรมการ มูลนิธิลุ่มน้ำคำ
เพื่อ กำหนดแผนงาน ปฏิบัติการเชิงรุก
สำหรับงาน ที่มีส่วนร่วมกับ "โครงการ แม่ฟ้าหลวงรักษ์เชียงราย"
กำหนดกรอบการทำงาน สีมิติ คือ
1........งานพัฒนาเกษตร เท็คนิค สู่เกษตรเศรษฐกิจ
1.1-.เพิ่มคุณค่า มูลค่าข้าว สู่ตลาดเป็นมิตร ครบวงจร
ด้วยการนำข้าว "หอมนิล" ข้าวหอมมะลิแดง"
เป็นตัวนำร่อง ทำเป็น ขาวกล้องงอก อบแห้ง
ออกสู่ตลาด ที่เป็น"ญาติธรรม"
และพัฒนาสู่ ผลิตภัณท์ แปรรูป ที่เป็น"ของฝาก"
โดย จะประสานกับ บริษัท ที่ทำงานเรื่องข้าว
มาเป็นแหล่งทุน เป็นพี่เลี้ยง ในการเรี่มต้น
1.2-.งาน วิจัย พัฒนา เชิงอนุรักษ์
-ข้าว พันธุ์ท้องถิ่น
-อาหาร พืชในท้องถิ่น
-สมุนไพร ในท้องถิ่น
โดยการให้เยาวชน ประสานกับภูมิปัญญาท้องถิ่น
ทำสารานุกรม และแผนที่ ในชุมชน
โดย มีการอบรมการใช้อุปกรณ์
กล้องบันทึกภาพ คอมพิวเตอร์ (ท่านวิเชียร เป็นครูฝึก)
2..........งานด้านพัฒนาสังคม แบบประชาชนมีส่วนร่วม
นำพลังสังคม จาก
-กลุ่มเยาวชน
-กลุ่มสตรีอาสา
-กลุ่มภูมิปัญญาท้องถิ่น
-กลุ่ม นวัตกร สังคม
2.1มาร่วมประชุม สร้างแผนงาน สังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อมยั่งยืน
2.2จัดเวที แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เชิงวัฒนธรรม
-ที่หมู่บ้าน แสนสุข
-ที่หมู่บ้านเทอดไทย
-ที่หมู่บ้าน สันนายาว บ้านนาหลังคาแดง ครูแปลกเดชะบุญ
3........ให้การศึกษาอบรมเยาวชน
เป็นการศึกษานอกระบบ ที่จำเป็นต่อ การทำงาน
พัฒนาชีวิต สังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม เชิงรุก
โดยจะจัดหา วิทยากร ที่ชำนาญ แขนงต่าง
มาให้ความรู้ อบรมเชิงปฏิบัติการ เช่น
-การผสม คัดเลือกพันธุ์ข้าว
-การแปรรูป และบรรจุภัณท์
-สุขภาพ อานามัย แพทย์ทางเลือก ฯลฯ
4........พัฒนาเชิงอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
เพื่อ คืนความหลากหลายพันธุกรรม
โดยทำเรื่องราว ของ เทือกเขาดอยนางนอน
-จากเดิม เป็นป่าดิบ จนได้ชื่อว่า"แดนต้นไม้มีขน"
-สี่สิบปี หลังถูก ทำลายโดยระบบไร่เลื่อนลอย
-สามสิบปี ที่โครงการดอยตุง สมเด็จย่า มาเรี่มฟื้นฟู
-วันนี้ ที่ความหลากหลายพันธุ์กรรม กลับคืนมาสู่เทือกเขานี้
แล้วขยายผลสู่แอ่งอารยธรรมโยนก
ที่มีสี่อำเภอ นำร่องคือ
อำเภอ แม่จัน อำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่สาย อำเภอ เชียงแสน
....................................
//-สรุป ลำดับการทำงาน
-หาข้อมูล โดยเยาวชน กับภูมิปัญญาท้องถิ่น
ทำแผนที่เดินดิน แผนที่ชุมชน แผนที่ทรัพยากร ในพื้นที่
-ประชุมเชิงปฏิบัติการ ร่วมกับ สี่กลุ่มชนเป้าหมายร่วมกันพัฒนาเชิงอนุรักษ์
-ดำเนินการต่อเนือง ตามมติที่ประชุม
-สรุปผล ร่วมกัน ทำเป็น ระบบ ห้องสมุดมีชีวิต
-เสนอเป็นนิทัศน์การ ต่อสาธารณะชน
-สร้างเครือข่าย แนวร่วม ต่อเนื่อง ขยายผล สู่พื้นที่อื่นต่อไป
....................................
//-และที่ประชุม ได้มีมติ ให้
ท่านวิเชียร มาช่วยเป็น"ประธานที่ปรึกษา โครงการ"
...................................