ทบทวน “องค์รวมและรอบด้าน”
บทความนี้เขียนขึ้นด้วยใจที่นิ่ง และนิ่ง เมื่อครั้งก่อนหน้าที่แรกเข้ามาใน Gotoknow ได้เขียนบทความ "เตือนสติ" จากพี่...ที่แสนดี โดยขออนุญาตหยิบยกความเห็นของ คุณ “ชายขอบ” ซึ่งเขียนไว้เพื่อเตือนสติตนกับการเดินเข้ามาบนถนนของ Gotoknow เพียงเพราะตอนนั้นจุดประสงค์ของตนยังไม่ชัดเจนนักเนื่องจากมีอารมณ์ความรู้สึกบางอย่างเข้ามาปนอยู่ด้วย กระทั่งได้อ่านความเห็น “ผมมองว่าต้องเพื่อ ตน งาน และองค์กร (วิทยาลัย) อย่างเป็นองค์รวมและรอบด้านครับ” จึงทำให้ตนเริ่มคิดและทบทวนการดำเนินชีวิตใหม่อีกครั้ง
กระทั่งมาวันนี้ ก็เลยอยากทบทวน “องค์รวมและรอบด้าน” อีกสักครั้ง เพียงเพราะตนเจอกับเหตุการณ์บางอย่างที่เข้ามาในชีวิต ที่ใครบางคนยังยึดติดอยู่กับคำว่า “อุดมการณ์” อันแรงกล้าเพื่อสังคมและหมู่มวลมนุษยชาติอันเป็นที่รักยิ่ง นั้นถือว่าเป็นสิ่งควรสรรเสริญและประเสริฐสุดสำหรับการอุทิศตนเพื่อชีวิตมนุษย์ แต่การยึดติดและความมุ่งมั่นในอุดมการณ์ของตนที่มากจนเกินไป หากพิจารณาด้วยสติที่นิ่ง ๆ หาใช่ “องค์รวมและรอบด้าน” ไม่ องค์รวมและรอบด้านแท้ที่จริง คือ การคิดที่เป็นการนำเอาทุก ๆ สิ่ง ทุก ๆ อย่างที่รายรอบตนอยู่ทุกขณะจิต ไม่ว่าสิ่งนั้นจะมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ตาม มาคิดพิจารณาประกอบเข้าด้วยกัน ไม่หนักไปทางสิ่งหนึ่งสิ่งใดมากจนเกินไป อาจจะเหลื่อมล้ำกันบ้างเล็กน้อยก็ยังถือว่าเป็นองค์รวมและรอบด้าน แต่หากโน้มเอียงไปด้านหนึ่งด้านใดมากจนเกินขอบเขตจนกลายเป็นการยึดติดแล้วมีผลให้สิ่งหนึ่งสิ่งใดหล่นหายไป จนกลายเป็นความทุกข์ มองว่า สิ่งนั้นหาใช่องค์รวมและรอบด้านอีกต่อไป แต่เป็นการมองเพียงที่ตนและอย่างใดอย่างหนึ่งในขณะนั้นเท่านั้น แต่หาก "อุดมการณ์” นั้น ทำแล้วทุก ๆ คน ทุก ๆ สิ่ง ที่รายรอบตนมีความสุขก็ถือว่าทำเพื่อองค์รวมและรอบด้านอย่างแท้จริง โดยฐานที่ตั้งของคำว่า "องค์รวมและรอบด้าน" ต้องตั้งอยู่บนฐานแห่งความสุขของทุก ๆ สิ่ง ทุก ๆ อย่างที่รายรอบตนด้วย สุขนั้นอาจจะน้อยบ้างมากบ้างแตกต่างกัน แต่หากหนักไปทางทุกข์แล้วไซร้สิ่งนั้นหาใช่ "อุดมการณ์เพื่อองค์รวมและรอบด้าน"
มีกรณีศึกษาของบุคคลหนึ่ง ที่อยากนำมาให้พิจารณาถึงคำว่า “องค์รวมและรอบด้าน” กับคำว่า “อุดมการณ์” ชายหญิงคู่หนึ่งตกลงปลงใจที่จะใช้ชีวิตร่วมกัน ต่างคนต่างรักกัน หลังจากแต่งงานแล้ว ฝ่ายชายมีอุดมการณ์ในชีวิตที่แน่วแน่ คือ “การสร้างฐานะครอบครัว” เพื่อมิให้หญิงที่ตนรักต้องลำบากในภายหน้า ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งที่น่าสรรเสริญสำหรับผู้นำครอบครัว แต่ฝ่ายชายยึดติดกับการสร้างฐานะมากจนเกินไป ทุกวันชีวิตมีแต่งาน งาน และงาน เพื่อที่จะได้มาซึ่ง เงิน เงิน และเงิน แน่นอนที่สุดเวลาที่มีให้แก่กันเริ่มหดหายไปทุกวัน จนไม่มีเวลาดูแลเอาใจใส่ภรรยาซึ่งเป็นที่รักยิ่ง สิ่งที่เขาพร่ำบอกภรรยาอยู่ทุกวัน คือ “ทำเพื่อครอบครัว” แต่สิ่งนั้นหาใช่สิ่งที่ภรรยาต้องการไม่ เขาไม่เคยได้หันไปมองรอบด้านว่าแท้ที่จริงชีวิตครอบครัวต้องการสิ่งใด ที่นอกเหนือจากคำว่า “การสร้างฐานะ” ความรัก ความห่วงใย ความเข้าใจกันและกัน เริ่มหดหายไปวันละนิด จนในที่สุดทุกอย่างก็เริ่มเปลี่ยนไปและเปลี่ยนแปลงอย่างที่ไม่มีวันได้กลับคืนมา สิ่งเดียวที่เขาเหลืออยู่คือ งานและเงิน ที่กองอยู่ตรงหน้า แต่เขาต้องสูญเสียสิ่งที่เป็นที่รักยิ่งไป นี่คือการใช้ชีวิตที่เรียกว่า “องค์รวมและรอบด้าน” ใช่หรือไม่
โดยส่วนตัวแล้วยังคงสนับสนุนให้ทุกคนมี “อุดมการณ์เพื่อสรรสร้างสังคมให้งดงาม” อุดมการณ์นั้นต้องตั้งอยู่บนฐานแห่งความสุขของ “องค์รวมและรอบด้าน” ด้วย จึงจะเรียกว่า “อุดมการณ์ ที่เป็นองค์รวมและรอบด้าน” อย่างแท้จริง
ความเห็น (6)
บทความนี้ ดีจังครับ ..
บางคนตั้งเป้าหมายว่า อยากมีบ้าน อยากมีรถ อยากมีเงินเยอะๆ มุ่งมั่นอยู่กับเรื่องเหล่านี้ .. จนเมื่อประสบความสำเร็จดังที่ตั้งใจไว้ - กลับพบว่า .. ไม่เหลือใครอยู่ข้างตัวอีกแล้ว
ที่สูญเสียไปก็คือ เวลา ที่ไม่สามารถเรียกคืนได้ - เวลาที่จะมีความสุขกับคนที่เรารักและรักเรา
แต่ก็ไม่ใช่ว่าการมีเป้าหมายเช่นนั้นเป็นสิ่งที่ผิดนะครับ .. เพียงแต่ ครอบครัว-การงาน-เพื่อน 3 อย่างนี้ควรจะสมดุลย์กัน ชีวิตจึงจะมีความสุข (คุณ vij เรียกว่า องค์รวมรอบด้านใช่มั้ยล่ะครับ)
รบกวนคุณ vij อ่านคำถามด้วยครับ ที่ เครื่องมือ -----> ถาม vij นะครับ
ขอบคุณ อ.พงษกร ค่ะ...ที่ชมบทความ
"องค์รวมและรอบด้าน" ทุกสิ่งทุกอย่างค่ะที่อยู่รายล้อมอยู่ ๆ ตัวเรา สิ่งนั้นอาจมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ตาม รวมตัวเราเข้าไปด้วยนะค่ะ จึงเรียกว่า "องค์รวม"
ใช่ว่าคนที่มองไม่เหมือนเราจะผิด ไม่มีใครผิดไม่มีใครถูกค่ะ ทุกคนมองต่างมุมกัน เหมือนเหรียญบาทที่มีสองหน้าค่ะ เหรียญเดียวกันแต่มองคนละหน้า
เข้าไปตอบคำถามให้แล้วนะคะ
- เอแล้วเรา ทำงานเพื่อใครครับ
- ยังคิดว่าอุดมการณ์เพื่อสังคมยังมีความสำคัญอยู่ครับผม
คุณ "ขจิต" ดีใจค่ะที่เจอ ระลึกถึงอยู่เสมอค่ะ
ค่ะ...อุดมการณ์เพื่อสังคมเป็นสิ่งสำคัญและน่าสรรเสริญมากค่ะ
แต่ความเป็นจริงชีวิตของคนเรามีรายเอียดมากมายเกินกว่าจะเข้าใจ บางคนทำงานเพื่ออุดมการณ์จนลืมนึกถึงกระทั่งตนเอง คนในครอบครัว ทำเพื่อสังคม จนตนเองและครอบครัวต้องล้มเหลว จึงมองว่า "อย่ามากเกิน อย่าน้อยเกิน ให้พอ ๆ ดี"
"องค์รวมและรอบด้าน" ค่ะ แต่ต้องอยู่อย่างสมดุลย์
ใช่ครับ "องค์รวมและรอบด้าน" ต้องสมดุลย์ด้วย และผมก็เกือบจะเพลี้ยงพล้ำต่อความสมดุลย์ในหลาย ๆ ครั้ง กลับมาได้ก็ด้วยใช้ "ใจ" ต่อสู้เอา โดยยึด อิทธิบาท 4 เป็นเครื่องมือ ตามที่ ผอ.บวร ได้แนะนำไว้นั่นแหละครับ ใช้ได้ดีที่เดียวเมื่อได้สดับในคืนที่ผ่านมา
ก็อยากจะมา ลปรร.กันไว้นะครับ