เมื่อนักวิทยาศาสตร์หรือนักคิดได้สังเกตเห็นข้อเท็จจริงต่างๆจากโลกภายนอกของสมอง เขาอาจจะคิดสร้างคำอธิบายขึ้นมาเพื่ออธิบายข้อเท็จจริงนั้นๆ เช่น นักวิทยาศาสตร์ทาง Neurology, หรือ Physiology ได้ศึกษาสมองของคน โดยใช้ไฟฟ้าอ่อนๆจี้ที่บริเวณต่างๆของเปลือกสมองที่เรียกว่า Cortex พบว่า ถ้าจี้ที่ Cortex บริเวณขมับ ผู้ถูกจี้หรือผู้ป่วย ก็จะรายงานว่า เขารู้สึกได้ยินเสียง ถ้าจี้ที่ Cortex บริเวณท้ายทอย ผู้ป่วยก็จะรายงานว่า เขารู้สึกเห็นภาพ เป็นต้น
การจี้ที่จุดต่างๆของสมองดังกล่าว เป็นข้อเท็จริง การรายงานด้วยการพูดของผู้ป่วย ก็เป็นข้อเท็จจริง
ต่อมา ถ้านักวิทยาศาสตร์ผู้นั้น หรือนักคิดสาขาอื่นๆ เช่น นักจิตวิทยา นักปรัชญา นำไปคิดต่อ โดยใช้ความคิดเชิงสันนิษฐาน จินตนาการ และคิดเหตุผล และ บรรยายเป็นข้อความว่า
การรู้สึกสัมผัส(Sensations)เกิดขึ้นจากกิจกรรมของนิวโรนที่คอร์เท็กซ์ที่ติดต่อกับปลายประสาทที่เชื่อมต่อกับอวัยวะรับสัมผัสนั้นๆ กล่าวคือ ถ้าเชื่อมต่อกับหู ก็จะเกิดการรู้สึกสัมผัสเสียง(Auditory sensation) ถ้าเชื่อมต่อกับตา ก็จะรู้สึกสัมผัสภาพ หรือการเห็น(Visual sensation) เป็นต้น บริเวณไหน ก็บริเวณนั้น ไม่ปะปนกัน
ข้อความข้างบนนี้ก็เป็นทฤษฎี คือ Theory of Sensations
ที่ว่าเป็นทฤษฎี ก็เพราะว่า ข้อความนั้นประกอบด้วยคำหรือมโนทัศน์ที่ชี้ถึงสิ่งที่สังเกตโดยตรงไม่ได้ คือ ไม่ใช่ Facts เช่นคำ การรู้สึกสัมผัส การรู้สึกเห็น การรู้สึกได้ยิน กิจกรรมของกลุ่มนิวโรน การเกิดการรู้สึกของกลุ่มนิวโรนขณะแสดงกิจกรรม เหล่านี้ ล้วนแต่เป็นคำที่ชี้ถึงสิ่งที่เราสังเกตโดยตรงไม่ได้ เราได้แต่ สันนิษฐาน เอาว่าเป็นอย่างนั้นๆ เช่นเดียวกับที่ท่านเห็นคนด้านหลัง แล้วท่านสันิษฐานด้านหน้าของเขาที่ท่านมองไม่เห็น หรือเราเห็นภูเขาไฟ เราก็สันนิษฐานว่า ใจกลางโลกร้อนจนทุกอย่างหลอมละลาย เห็นรอยเท้าคนยาวสองฟุต ก็สันนิษฐานว่า เขาจะต้องตัวสูงใหญ่ไม่ต่ำกว่า ๓ เมตร ฯลฯ
จากตัวอย่างที่กล่าวมาจะเห็นว่า ครั้งแรกสัมผัสข้อเท็จจริง ต่อมาจึงสร้างทฤษฎีบนพื้นฐานของข้อเท็จจริง
โยม อาจารย์
อ่านรู้เรื่อง
เจริญพร
ขอบคุณครับ พระคุณเจ้า
ดร.ไสว เลี่ยมแก้ว