เบาหวานใหม่ที่ IPD (1)

ใน ช่วงเดือนนี้ดิฉันได้รับมอบหมายงานดูแลผู้เป็นเบาหวานที่ Admit มีโอกาสติดตาม case เรียนรู้งานมากขึ้น และเห็นประโยชน์ของการติดตามการดูแลอย่างต่อเนื่อง รับทราบข้อมูลของผู้เป็นเบาหวานได้ละเอียด รวมถึงความเชื่อและความรู้สึกเมื่อรู้ว่าตนเป็นเบาหวาน
          รายนี้เป็นพนักงานขับรถประจำตัวของผู้ป่วยที่รักษาประจำที่โรงพยาบาล ชื่อคุณบุญสม อายุ ๖๕ ปี เจ้านายแนะนำให้มารักษาที่เราเนื่องจากพบวา คุณบุญสมดูผอมลงมาก หยุดขับรถลงปัสสาวะบ่อย เป็นมา ๒ เดือน บอกว่าน้ำหนักลด ๘ กิโลกรัม เดิมสุขภาพแข็งแรงดีตลอด ไม่มีญาติพี่น้องเป็นเบาหวาน ไม่คิดว่าตนจะเป็นเบาหวาน มีแต่เป็นฝีคันฑสูตร เคยผ่าตัดไปเมื่อ ๓ ปีก่อน หลังจากนั้นก็มีอักเสบเป็นๆ หายๆ ปัจจุบันมันลามมากขึ้น มาตรวจครั้งนี้คุณหมอน้ำเพชร เล็กพิทยา แพทย์ทีมดูแลเบาหวานพบ FBS ๔๕๘ HBA1C ๑๔.๖ ร่วมกับมี Large carbuncle ที่ก้น, Cyst ที่หน้าท้อง มี Internal Hermorrhoid+bleeding และยังมี External hemorrhiodซึ่งเป็นปัญหาเร่งด่วนจำเป็นต้องให้ความช่วยเหลือ จึงเรียนปรึกษาคุณหมอ ทวีศักดิ์ ศรีคำมุล แพทย์ศัลยกรรมทีมเบาหวานท่านช่วย set or และขอความช่วยเหลือจากทีมวิทยากรและนักกำหนดอาหาร  ดิฉันได้พบกับคุณบุญสมก่อนผ่าตัด 1 วัน  ครั้งแรกที่เข้าเยี่ยมแค่ต้องการให้ทราบถึงความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับโรคเบา หวานโดยเน้นที่ระดับน้ำตาลที่สูงส่งเสริมแผลติดเชื้อลุกลามเพราะน้ำตาลที่ สุงนั้นจะเป็นอาหารเลี้ยงเชื้อโรควันนี้แผลจึงลุกลาม ซึ่งต้องรีบแก้ไขก่อน  ต่อมาก็แนะนำเรื่องระดับน้ำตาลเป้าหมายพร้อมทั้งแจ้งให้ทราบว่าจะมีเจ้า หน้าที่มาเจาะน้ำตาลให้วันละ 4 ครั้ง เพื่อให้คุณบุญสมมีส่วนร่วมในการติดตามด้วย

หลังจากผ่าตัดไปได้ ๒ วัน ได้มีโอกาสเยี่ยมเป็นครั้งที่ ๒ พร้อมนักกำหนดอาหาร พบภรรยาคุณบุญสมอยู่ด้วย สังเกตว่าสีหน้าคุณบุญสมไม่ค่อยสดชื่น ถามว่าปวดแผลไหมก็บอกว่าไม่ปวด แต่พอคุยไปได้สักพักจึงรู้สึกว่าคุณบุญสมกังวลกับระดับน้ำตาลก่อนอาหารที่ สูง ๒๐๐-๓๐๐ ร่วมกับกลัวจะต้องฉีดยา Insulin เพราะระหว่าง Admit แพทย์ Control ด้วยยาฉีดตลอด เนื่องจากไม่ได้รับทราบข้อมูลแผนการควบคุมน้ำตาลของแพทย์ว่าช่วงที่ผ่าตัด อาจต้อง คุมด้วย Insulin ก่อน เมื่อ D/C แล้วจึงเปลี่ยนเป็นยากิน พอแจ้งให้ทราบก็ดีขึ้น ครั้งนี้ดูว่าผู้ป่วยเริ่มสนใจ และตั้งใจให้ข้อมูลเรื่องอาหาร บอกทานอาหารไม่เป็นเวลา บางทีก็กลับดึกมากเพราะเจ้านายไปงานเลี้ยง ส่วนใหญ่จะมีขนมติดรถเป็นพวกถั่วตัด กรุปกรอบ ขนมปัง น้ำอัดลง ๓ กระป๋อง/วัน มื้อเช้าส่วนใหญ่ตรงเวลา เป็นกาแฟซองจาก seven eleven (กาแฟ, น้ำตาล, ครีมเทียม อย่างละ ๒ ซอง กับน้ำ ๑/๒ แก้ว) ทานกับขนมถุง หรือไม่ก็เป็นข้าวเหนียว ๕ บาท, ไก่ ๑ น่อง, หมูปิ้ง ๕ ไม้ ๔-๕ ทุ่ม เข้าวงสังสรรค์ จะดื่มลิโพ ๑ ขวด หรือน้ำอัดลม ผลไม้ทานแต่ฝรั่งอย่างเดียวเพราะคิดว่าอาหารรสจืด น้ำตาลไม่ขึ้น เขาเข้าใจว่าแตงโม มะม่วง ผลไม้รสหวานทำให้น้ำตาลสูง เมื่อทีมนักกำหนดอาหารให้คำแนะนำอาหารอย่างคร่าวๆ เรียบร้อย คุณบุญสมเริ่มเข้าใจบอกกับพวกเราว่าจะจัดเวลาการกินเป็นเวลาเอง ไม่กินจุบจิบจะได้ทานอาหารไม่เกิน เขาคิดว่าเขาทำได้โดยที่พวกเราไม่ได้เสนอให้เขาจัดเป็นมื้อๆ ตรงเวลา เขาพร้อมที่จะปรับการดูแลสุขภาพตนเองใหม่ในเรื่องการกิน
          รายนี้ทำให้ดิฉันทราบว่าผู้ป่วยมีความเชื่อว่าเป็นเบาหวานต้องทานอาหารรสชาด จืด กินเหมือนคนทั่วไปไม่ได้ และวิธีการติดตามอย่างสม่ำเสมอการได้พูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลที่ถูกต้อง โดยให้เขาได้เรียนรู้ด้วยตนเองไปด้วยจะเกิดประโยชน์ต่อการดูแลเบาหวานของตน เองได้มากกว่าการทำตามบอกโดยไม่เข้าใจ