ประสบการณ์ การจัดนิทรรศการเส้นไหมใยฝ้ายลวดลายถิ่นอีสาน ตอน 1
นิทรรศการเส้นไหมใยฝ้ายลวดลายถิ่นอีสานปี 53 เป็นนิทรรศการที่ต่อเนื่องมาจากการได้รับเชิญจาก การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยให้นำผลงานผ้าไหมมาจัดนิทรรศการเมื่อปีที่แล้วใน งาน ท่องเที่ยวอีสาน 2552 มาปีนี้เจ้า หน้าที่ของ ททท ประสานให้จัดนิทรรศการในภาพรวมของผ้าทอมืออีสาน งานนี้จึงจำต้องปิดแฟ้มงานอื่น ๆ ลงแล้วเดินหน้าเพื่อรับการเชื้อเชิญในครั้งนี้
นิทรรศการครั้ง นี้มีจุดที่ยากที่สุดอยู่ที่ การจัดหาผ้ามาจัดแสดง
เพื่อให้ได้ผ้าที่สอดรับกับเรื่องราวที่จะเรียงร้อยเพื่อนำเสนอในนิทรรศการ
ลำพังผ้าที่ผมสะสมไว้ก็ไม่ได้มีมากอะไรส่วนใหญ่ก็เป็นผ้าที่ทำด้วยเทคนิคมัด
หมี่ ดังนั้นผ้าในรูปแบบอื่น ๆ
จึงอยู่แค่ในแผนการจัดนิทรรศการเท่านั้น ส่วนตัวผ้ายังไม่มีดังนั้น
งานภัณฑารักษ์ซึ่งความจริงน่าจะได้นั่งเลือกผ้า
กลับต้องออกสนามเพื่อตามหาผ้าที่จะจัดแสดง
เนื่องด้วยเวลา จำกัดผมจึงลางานสอนศิลปะในเดือนกุมภาพันธ์ที่แสนจะสนุกไป สัปดาห์ต้นกุมภาพันธ์จึงเป็นสัปดาห์ที่ต้องร่ำลาเด็ก ๆ ของผมเพื่อออกเดินทาง ด้วยระยะเวลาที่จำกัดและในพื้นที่ขนาดใหญ่ของภาคอีสาน ทำให้ต้องลาเด็ก ๆ ไป แล้วการทำงานของเราก็เริ่มขึ้น
ในแผนงาน นิทรรศการเส้นไหมใยฝ้ายลวดลายถิ่นอีสานปี 53 คราวนี้ ผมออกแบบนิทรรศการ เหมือนการจำลองพิพิธภัณฑ์ผ้าอีสานมาแสดงในศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ (ซึ่งเป็นความฝันที่อยากทำพิพิธภัณฑ์ผ้าสักแห่งไว้ประดับแผ่นดินอีสาน) ซึ่งเน้นการบอกเล่าเรื่องราวผ่านห้องจัดแสดงทั้งสิ้น 3 ห้องคือ ห้องผ้าในพิธีกรรม ห้องผ้าในวิถีวัฒนธรรม และห้องผ้าอีสานร่วมสมัย
เจ้าหน้าที่ ททท แจ้งถึงรูปแบบการนำชมว่าต้องการให้มีการเข้าชมเป็นรอบ ๆ ดังนั้นผมจึงไม่ได้ทำป้ายแนะนำวัตถุจัดแสดงให้เกะกะรกรุงรัง ซึ่งเป็นการบังคับผู้ชมไปในตัวว่าเข้ามาในนิทรรศการจำเป็นต้องฟังเพราะไม่มี อะไรให้อ่าน รูปแบบการนำเสนอก็ดีเพราะผู้ชมกับผู้นำชมจะได้มีการแลกเปลี่ยนกันตลอดเส้น ทางการนำชมมีการชักถามพุดคุยกันสนุกสนาน และเป็นการง่ายในการดูแลความปลอดภัยของผ้าที่นำมาจัดแสดง(วิชาไม่มีป้ายใน วัตถุจัดแสดงนี้ ผมเรียนรู้ที่สวนป่า มหาชีวาลัยอีสานเพราะครูบาฯท่านไม่ได้เขียนป้ายที่ต้นไม้ในสวนป่า อยากรู้ต้องถามเอา อ่านเฉย ๆ ก็จะรู้แค่ชื่อต้นไม้เฉย ๆ แต่ไม่รู้เรื่องราวอื่น ๆ ของต้นไม้)
เมื่อมองกลับไป ยังห้องจัดแสดงผ้าทั้งสามห้อง ผมวางแผนการเดินทางไปเป็นกลุ่ม ๆ ตามนิเวศวัฒนธรรมซึ่งมีผ้าที่มีแปรผันตามโครงสร้างวัฒนธรรมใกล้กันเช่น เลือกอุดรธานีเพื่อให้ได้ผ้าที่เป็นตัวแทนของแอ่งสกลนครด้านตะวันตก เลือก สกลนครเพื่อเป็นตัวแทนของแอ่งสกลนครทิศตะวันออก เลือกขอนแก่นเพื่อเป็นตัวแทนของแอ่งโคราชตอนบน เลือกอุบลราชธานีเพื่อเป็นตัวแทนของแอ่งโคราชทิศตะวันออกและเลือกสุรินทร์ใน ฐานะตัวแทนแอ่งโคราชตอนล่าง ทั้งนี้เพื่อให้ได้ผ้าที่มีความ เฉพาะตามแต่ละนิเวฒวัฒนธรรม
ผมโชคดีที่มี เพื่อนทำงานด้านวัฒนธรรมอยู่ในเกือบทุกพื้นที่ ซึ่งเพื่อนที่ผมมีเป็นมากกว่าเพื่อนคือเป็นกัลยาณมิตรที่คอยอำนวยความสะดวก ในข้อแนะนำและบางคนถึงกับเป็นเพื่อนร่วมเดินทางในการลงไปเลือกผ้ามาจัดแสดง การมีตัวแทนและกัลยาณมิตรเหล่านี้ช่วยร่อนระยะเวลาในการลงพื้นที่ไปได้มาก และผ้าหลายชิ้นที่เป็นของนักสะสมหากไม่ได้คนในพื้นที่ก็อย่าหมายว่าจะได้ผ้า มาจัดแสดง แต่สำหรับผมนั้นค่อนข้างโชคดีที่มีกัลยาณมิตรเหล่านั้น
ความเห็น (9)
สวัสดีค่ะ
- ดีใจที่ได้อ่านบันทึกเรื่องนิทรรศการผ้า
- ขอเป็นกำลังใจค่ะ
ออต
ตอนนี้สอนที่ไหนคะ
หายไปนาน ยังคิดถึงเรื่องราวดีดี..ที่บันทึกของออต
- ไม่เจอตั้งนานคิดถึงจังเลยค่ะคุณออต
- สบายดีนะคะ
ครูคิมที่คิดฮอด
- นิทรรศการผ่านมาเกือบเดือนแล้ว แต่ยังเขียนอะไรไม่เปนชิ้นเปนอันครับ
- คิดถึงนะครับ ว่าง ๆ แวะมาขอนแก่นนะครับ
- ยินดีต้อนรับ
พี่แก้วครับ
- ตอนนี้สอนศิลปะเด็กให้ HUG SCHOOLที่เดียวครับ
- เทอมหน้ายังไม่แน่
- ส่วนงานหลักยังทอผ้าเช่นเคยครับ
- ลองแวะไปเยี่ยมชมผ้าได้นะครับที่สวนเกษตร ตรงข้ามร้านกาแฟ
คุณน้อง
- คิดถึงเช่นกานครับ
- ช่วงนี้ภารกิจยังไม่ปลอยให้ว่างนัก
- จึงเขียนน้อย แต่เข้ามาอ่านบ่อยๆๆ
- สบายนะครับ
รบกวนถามค่ะ
สนใจในผ้าทอลายสก๊อต ลายขาวม้า เพื่อมาทำเป็นสินค้าต่างๆ
อยากทราบว่าที่จังหวัดไหนมีงานด้านนี้เยอะค่ะ
ไม่รู้จะเร่มต้นที่ไหนดีค่ะ
สร้อยระย้า
ฟังคนรักผ้าคุยเรื่องผ้าให้ฟังแล้วสบายใจ
ก็พอมีความรู้บ้างเรื่องผ้า ชอบผ้าไหมมาก เพราะมีคุณค่าในตัว ใสทำงานทุกวัน
ชอบสะสม ก็สะสมไปเรื่อยๆๆ ตามชิ้นที่ชอบ บ้างก็ผ้าเนื้อดี สีสวย มัดหมี่สวย ลายแปลก ลายเอกลักษณะเฉพาะถิ่น
เก่าบ้าง ใหม่บ้าง ให้คุณยายเปลี่ยนให้เดี่ยวนั้นบ้าง
สร้อยระย้า
สร้อยระย้า มีโอกาสไปจัดนิทรรศการ ผ้าไหม ในหลายๆ โอดาส แต่ไม่ค่อยได่ประชาสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็น งาน KBO CONTEST 2009 งาน OTOP IN THE CITY 2009 งานเปิดอาคารศาลากลาง ร้อยเอ็ด งานรับเสด็จ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์ฯ
และกำลังจะไปงาน ความสุขของพ่อ ความสุขของลูก 5-9 พค. 53 ณ ถนนรชดำเนินกลาง
ถือโอกาสคนรักผ้า แวะชมนะคะ นำเสนอใน Concept " เส้นไหม ลายผ้า นคราสาเกต"