"หัวสยาม" ความภูมิใจ หรือ ความอัปยศ ของชาติ (สมุทรสงคราม ตอนจบ)
หลังจากเก็บสัมภาระเรียบร้อย ก่อนกลับเข้ากรุงเทพ ผมและครอบครัวพากันไปเยี่ยมชมตลาดน้ำอีกแห่งของจังหวัดสมุทรสงคราม ตลาดน้ำบางนกแขวก เนื่องจากวันสุดท้ายของเราที่นี่เป็นวันจันทร์ จึงทำให้พบกับความเงียบเหงา แทบไม่มีร้านค้า แต่ก็ได้บรรยากาศสงบๆของชุมชน ดีไปอีกแบบ
ผมและครอบครัวเดินชมชุมตลาดเก่าแห่งนี้พอสมควร คุณยายใจดีชาวชุมชนแนะนำให้เราไปเที่ยวต่อที่ประตูน้ำบางนกแขวก ซึ่งอยู่ภายในวัดเจริญสุขารามวรวิหาร ห่างจากตลาดน้ำบางนกแขวกไม่ถึงสิบนาที
ประตูน้ำบางนกแขวกเป็นกิโลเมตรแรกของคลองดำเนินสะดวก คลองซึ่งขุดด้วยแรงงานคนในสมัยรัชกาลที่ ๔ และประตูน้ำถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๕๒ ในช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง กองทัพญี่ปุ่นใช้คลองแห่งนี้เป็นเส้นทางลำเลียงสู่จังหวัดกาญจนบุรี จึงทำให้เป็นเป้าหมายการทิ้งระเบิดทำลายของฝ่ายสัมพันธมิตร หลังสงคราม ชาวบ้านพบระเบิดด้านจมอยู่ก้นคลอง ทางวัดจึงให้ทางราชการปลดชนวน ถอดดินระเบิดออก แล้วนำมาตั้งแสดงไว้ใกล้ๆกับประตูน้ำ
ของขวัญจากสงครามโลกครั้งที่สอง นอกจากซากลูกระเบิด ของขวัญจากฟากฟ้าที่คนไทยไม่อยากได้แล้ว ยังมีของขวัญทางภาษาที่คนไทยไม่อยากได้อีกอย่างหนึ่งคือ Siamese Talk
สมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ประเทศไทยโดยการนำของ จอมพล ป พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น เข้าร่วมสถาปนาวงไพบูลย์มหาเอเฃียบูรพากับญี่ปุ่น ขับไล่ชาตินักล่าอาณานิคมออกจากเอเซีย ทำให้เราได้ดินแดนที่เคยเสียไปในสมัยรัชกาลที่ ๔ และ รัชกาลที่ ๕ คืนทั้งหมด
ต้นปี พ.ศ.๒๔๘๗ สัมพันธมิตรกลับเป็นฝ่ายรุกไล่ ญี่ปุ่นสูญเสียอำนาจเหนือมหาสมุทรแปซิฟิก พ่ายแพ้ในสมรภูมิมิดเวย์ และกัวดาคาแนล สงครามมีทีท่าจะยืดเยื้อต่อไปอีกไม่นาน
นายปรีดีย์ พนมยงค์ เห็นว่าหากปล่อยให้จอมพล ป ครองอำนาจต่อไป ไทยอาจต้องตกอยู่ในสภาผู้แพ้สงคราม ในที่สุดจอมพล ป พิบูลสงคราม ก็ถูกปลดจากตำแหน่ง โดยมีนายควง อภัยวงศ์ขึ้นมารับตำแหน่งแทน จนกระทั่งญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามในวันที่ ๑๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘
รัฐบาลของนายควง อภัยวงศ์จึงประกาศสันติภาพไทย พร้อมกับการประกาศโมฆะของการประกาศสงครามกับสัมพันธมิตร ด้วยเหตุผลว่า การประกาศสงครามเป็นเรื่องของจอมพล ป ไม่เกี่ยวกับคนไทย (เหตุผลอย่างนี้ก็มีด้วย) ถัดมาในวันรุ่งขึ้น นายควง อภัยวงศ์ พร้อมรัฐมนตรีทั้งคณะก็พากันยื่นใบลาออก เพื่อแสดงให้ชาวโลกเห็นว่า รัฐบาลที่เคยร่วมรบกับญี่ปุ่นสลายตัวหมดแล้ว
เมื่อต้องดิ้นให้รอดพ้นจากสภาพผู้แพ้สงคราม รัฐบาลไทยภายใต้การนำของ มรว.เสนีย์ ปราโมช ต้องไกล่เกลี่ยกับประเทศที่เคยเป็นคู่สงคราม ประเทศอังกฤษหนักกว่าเพื่อน แม้มิได้จะคิดให้ไทยตกเป็นประเทศผู้แพ้สงคราม แต่ร่างความตกลง ๒๑ ข้อของอังกฤษที่จะให้ไทยยอมรับ ก็ไม่ต่างจากประเทศผู้แพ้สงคราม ฝรั่งเศษออกอาการยียวน ด้วยการขอพระแก้วมรกตจากไทย ซึ่งเป็นสิ่งที่คนไทยยอมรับไม่ได้ รัฐบาลไทยต้องวิ่งเต้นให้อเมริกาช่วยเจรจา จนที่สุดไทยต้องเสียข้าว ๑.๕ ล้านตันให้อังกฤษ และคืนดินแดนของไทยทั้งหมด ที่เคยเป็นอาณานิคมของทั้ง อังกฤษและฝรั่งเศษ
นายพล ฮิเดกิ โตโจ ถูกพิพากษประหารชีวิตฮิตเลอร์ตายในการบุกของสัมพันธมิตร นายพลโตโจถูกพิพากษาแขวนขอในฐานะอาชญากรสงคราม จอมพล ป พิบูลสงคราม ศาลไทยยกฟ้อง(ไม่ไปขึ้นศาลของสัมพันธมิตร) สรุปคือ ประเทศไทยสามารถรักษาเอกราชไว้ได้ ประเทศมีความเสียหายน้อยมากเมื่อเทียบกับเพื่อนบ้าน ไม่มีใครได้รับโทษ อังกฤษมันเลยเย้ยหยันว่าเรา เป็นพวกปลิ้นปล่อน กลับกรอก สองหัว เอาตัวรอด อันเป็นที่มาของคำว่า Siamese Talk
ก่อนมุ่งหน้ากลับเข้ากรุงเทพ ผมและครอบครับไม่ลืมที่จะแวะสักการะอนุสรณ์สถานแฝด อิน-จัน ห่างจากศาลากลางประจำจังหวัดไปไม่นาน ผมยืนสงบนิ่งมองดูประติมากรรมรูปเหมือนของท่าน พร้อมกับอ่านเรื่องราวชีวประวัติ ซึ่งเป็นรูปปูนปั้นนูนต่ำรอบฐานของรูปปั้น บอกเล่าชีวิตของสามัญชนคนไม่ธรรมดาเพราะเกิดมามีร่างกายติดกัน แม้ท่านจะไม่ใช่วีรชน ไม่ใช่บุคคลที่มีคุโณปการใดๆกับประเทศ แต่ท่านเป็นคนไทยที่ดังที่สุดในโลกเท่าที่ผมรู้จักมา เพราะไม่ว่าจะเป็น แขก จีน ฝรั่ง นิโกร ที่ไหนหากเกิดมามีร่างกายติดกันเป็นต้องเรียกว่า Siamese Twins ทั้งสิ้น
แฝดอิน-จัน เกิดเมื่อปี พ.ศ.๒๓๕๔ เป็นชาวตำบลแหลมใหญ่ จังหวัดสมุทรสงคราม แม้จะเกิดมามีร่างกายติดกัน ก็ไม่ได้ทำให้วิถีชีวิตของเด็กน้อย อิน-จัน ผิดแปลกแตกต่างไปจากเพื่อน เขาสามารถ วิ่งเล่น ว่ายน้ำ ปีนต้นไม้ พายเรือ ได้เหมือนกับคนอื่นๆ
กระทั่งในปีพ.ศ.๒๓๗๒ นาวาเอก เอเบิล คอฟฟินและโรเบิตร์ ฮันเตอร์ พ่อค้าหัวใสชาวสก๊อตแลนด์มาพบเข้า จึงพาตัวแฝดอิน-จัน ไปบอสตัน อเมริกา แล้วเริ่มธุระกิจเปิดแสดงคนประหลาดจากเอเซีย ทั้งฝั่งอังกฤษและอเมริกา จนมีรายได้เป็นกอบเป็นกำ
หลังหมดสัญญากับนายฮันเตอร์ แฝดอิน-จัน ยังคงเปิดการแสดงด้วยตัวเอง จนกระทั่งมีอายุ ๒๘ ปี ทั้งคู่มีเงินเก็บมากถึง ๖๐,๐๐๐ เหรียญ นับเป็นความสำเร็จของชาวต่างชาติที่มีร่างกายผิดปรกติอย่าง อินกับจัน
ครอบครัวและบ้านของแฝด อิน-จัน ที่รัฐนอร์ทแคโลไลน่าไม่นานเขาเลิกแสดง แล้วย้ายไปอยู่มลรัฐนอร์ทแคโลไลน่า แต่งานกับสองสาวพี่น้องชาวอเมริกัน อะดีเลดและซาร์ร่า แอน มีบุตรธิดารวมกันถึง ๒๒ คน มีเงิน มีไร่ มีบ้าน มีทาสนิโกรไว้ใช้งาน ฐานะระดับเศรษฐี และยังเป็นต้นตระกูล Bunker ที่สืบต่อกันมาถึงปัจจุบัน แฝดอิน-จันไม่ได้เดินทางกลับเมืองไทยอีกเลย จนกระทั่งเสียชีวิตในวันที่ ๑๗ มกราคม พ.ศ.๒๔๑๗ รวมอายุ ๖๓ ปี
ผมพบศัพท์ภาษาอังกฤษที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า Siamese ที่จังหวัดสมุทรสงครามนี้ถึงสองคำ ทำให้คิดถึงเจ้าอุปกรณ์ที่โผล่ออกมาจากข้างตึกที่ผมเดินผ่านเป็นประจำ
ผมเชื่อว่าหลายท่านคงจะรู้จัก และอีกหลายท่านคงจะไม่รู้จัก อุปกรณ์ข้อต่อสำหรับจ่ายน้ำดับเพลิง เป็นท่อร่วมมีหัวแยกออกเป็นสองทาง ภาษาช่างเราเรียกว่า หัวสยาม,Siamese Connection
Siamese Connection,หัวสยาม ไม่ว่ามันจะมีรากศัพท์มาจากความผิดปรกติของร่างกายมนุษย์ หรือการกลับกรอก สองหัวในสมัยสงคราม เราลูกหลานแห่งชาวสยามพึงระลึกเถิดว่า อย่างน้อยเราก็ได้บัญญัตติศัพท์ที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า Siamese เข้าไปในพจนานุกรมภาษาอังกฤษเรียบร้อยแล้ว ลองเปิดพจจนานุกรมดู แล้วจะพบว่ามีไม่กีชาติในโลกหรอก ที่ได้รับเกียรตินี้ มันควรจะเป็นความภูมิใจหรือไม่ ท่านต้องคิดเอาเอง...
ความเห็น (10)
อ่านบันทึกแล้วได้ท่องเที่ยวและได้ความรู้ไปด้วย ดีมากเลยค่ะ :-)
อ่านบันทึกคุณแล้วอยากให้เป็นประเด็นแรกมากกว่านะคะ
ขอบคุณมากค่ะ
Siamese Connection,หัวสยาม ไม่ว่ามันจะมีรากศัพท์มาจากความผิดปรกติของร่างกายมนุษย์ หรือการกลับกรอก สองหัวในสมัยสงคราม
ผศ.สุวิชาติ
Siamese Talk เป็นภาษาหนังสือพิมพ์ เพิ่งทราบว่าหัวดับเพลิงแบบในรูปเรียกว่าหัวสยามครับ นำเสนอได้น่าสนใจมากครับ
ผมได้มีโอกาสไปเที่ยวและแวะไปไหว้พระที่วัดเจริญสุขารามวรวิหาร มา
- ชื่นชอและประทับใจในบรรยากาศและ สถานที่ท่องเที่ยว ของจังหวัดสมุทรสงครามมากๆ ครับ
- โดยเฉพาะตอนที่ไปมีร้านขายผลไม้จากสวนข้างนอก ขายมะพร้าวเผา น้ำตาลมะพร้าว และ ข้าวหลามที่เผากันใหม่ อร่อยมากครับ
- ขอบพระคุณสำหรับเรื่องเล่าที่ให้เกร็ดความรู้ด้านประวัติศาสตร์ครับ
สวัสดีครับ อ่านแล้วอยากไปเที่ยวจังเลย ขอบพระคุณครับ
