ศึกษาภาพรังสีทรวงอก
เรื่อง ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อคุณภาพของภาพรังสีทรวงอก
Factors correlated to chest radiation image quality
นาง ขนิษฐา ชูชาวนา
นักรังสีการแพทย์ชำนาญการ
นางธนาพร ทองเกิด
นักรังสีการแพทย์ชำนาญการ
กลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์ ( Analytical research )มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของอายุผู้ป่วย เพศ ข้อบ่งชี้ของแพทย์ในการส่งมาถ่ายภาพรังสีทรวงอก การวินิจฉัยโรคของแพทย์ การจัดท่า และประสบการณ์ในการปฏิบัติงานของนักรังสีการแพทย์ กับคุณภาพของภาพถ่ายรังสีทรวงอก โดยแบ่งภาพถ่ายรังสีทรวงอกออกเป็นสองกลุ่มคือ 1) ภาพถ่ายรังสีทรวงอกที่ได้คะแนนการประเมินคุณภาพผ่านเกณฑ์ 10 ข้อ และ 2) ภาพถ่ายรังสีทรวงอกที่ได้คะแนนการประเมินคุณภาพผ่านเกณฑ์ไม่ครบ 10 ข้อ โดยทำการศึกษาที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว จ. สระแก้ว กลุ่มตัวอย่างได้แก่ภาพถ่ายรังสีทรวงอกของผู้ป่วย ที่มารับบริการถ่ายภาพรังสีทรวงอก ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2551 ถึง 31 ธันวาคม 2551 สุ่มตัวอย่างโดยวิธีสุ่มแบบง่ายได้ภาพถ่ายรังสีทรวงอกของผู้ป่วยจำนวน 1,087 ราย มาทำการประเมินตามเกณฑ์การประเมิน ด้าน Positioning criteria และ Image Quality 10 ข้อ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบบันทึกข้อมูลที่สร้างขึ้นโดยผู้วิจัย ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาความถี่และร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน บรรยายลักษณะกลุ่มตัวอย่างและตัวแปรอื่นๆ และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างอายุผู้ป่วย เพศ ข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ในการส่งมาถ่ายภาพรังสีทรวงอก การวินิจฉัยโรคของแพทย์ การจัดท่า และประสบการณ์ในการปฏิบัติงานของนักรังสีการแพทย์กับคุณภาพของภาพถ่ายรังสีทรวงอก โดยใช้สถิติ Multiple logistic regression
ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
ภาพรังสีทรวงอกของผู้มารับบริการที่กลุ่มงานรังสีวิทยา ปี 2551 เป็นภาพถ่ายรังสีทรวงอกของเพศชายและหญิงใกล้เคียงกัน ส่วนใหญ่เป็นภาพถ่ายรังสีทรวงอกของวัยผู้ใหญ่ (ร้อยละ58.7) ข้อบ่งชี้ของแพทย์ในการส่งผู้ป่วยเพื่อถ่ายภาพรังสีทรวงอกส่วนใหญ่ร้อยละ 22.8 ไม่ระบุข้อบ่งชี้ และ รองลงมาคือการตรวจสุขภาพ (ร้อยละ 14.6) และมีข้อบ่งชี้เพื่อเตรียมผ่าตัดและวัณโรคใกล้เคียงกัน คือร้อยละ 9.8 และร้อยละ 9.5 ตามลำดับ และ นักรังสีการแพทย์ที่ให้บริการส่วนใหญ่มีประสบการณ์มากกว่า 10 ปี (ร้อยละ 78.3) การจัดท่าที่ใช้ถ่ายภาพรังสีทรวงอกส่วนใหญ่เป็นท่านั่งหรือยืน (ร้อยละ 86.6) และภาพถ่ายรังสีทรวงอกส่วนใหญ่ได้คะแนนการประเมินคุณภาพผ่านเกณฑ์ไม่ครบ 10 ข้อ ร้อยละ 63.6
เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่าปัจจัยที่มีความมีความสัมพันธ์ กับภาพถ่ายรังสีทรวงอกที่ได้คะแนนประเมินคุณภาพผ่านเกณฑ์ไม่ครบ 10 ข้ออย่างมีนัยสำคัญทางสถิติตามลำดับความสำคัญ ได้แก่ การจัดท่าที่ใช้ในการถ่ายภาพรังสีทรวงอก (OR=50.414, 95% CI = 12.132-209.491) อายุของผู้ป่วย (OR=2.203, 95% CI = 1.717-2.826), การวินิจฉัยโรคของแพทย์เป็นโรคระบบไหลเวียนโลหิตเมื่อให้โรคระบบหายใจเป็นฐาน (OR=2.951, 95% CI = 1.561-5.576) , ข้อบ่งชี้ของแพทย์ในการส่ง เพื่อถ่ายภาพรังสีทรวงอก เป็นโรคที่ไม่เกี่ยวกับปอดเมื่อให้โรคที่เกี่ยวกับปอดเป็นฐาน (OR=2.090, 95% CI = 1.399-3.124), และโรคระบบอื่นๆเมื่อให้โรคระบบหายใจเป็นฐาน (OR=1.831, 95% CI = 1.167-2.875)
ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงการดำเนินงานของกลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว โดยใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณา เพิ่มความระมัดระวังและรอบคอบมากขึ้น เมื่อจะถ่ายภาพรังสีทรวงอก ในกลุ่มผู้ป่วยที่ไม่ใช่วัยผู้ใหญ่ซึ่งได้แก่เด็ก, วัยรุ่นและผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่มีข้อบ่งชี้ในการส่งมาเพื่อถ่ายภาพรังสีทรวงอกเป็นโรคที่ไม่เกี่ยวกับปอด ผู้ป่วยที่แพทย์วินิจฉัย ว่าเป็นโรคอื่นๆที่ไม่ใช่โรคระบบทางเดินหายใจ รวมทั้งผู้ป่วยที่จะต้องจัดท่า ในท่านอนเพื่อถ่ายภาพรังสีทรวงอก
คำสำคัญ : คุณภาพของภาพรังสีทรวงอก
Abstract
These research are Analytical research objective for factors correlated to Patient Age ,sex, Implication, medical diagnostics ,position ,and experiences of medical radiation technician to chest radiation image quality so the image two groups 1) The image radiation part criteria in 10 choices 2) The image radiation don’t part criteria in 10 choices. The study of Sakaeo Crown Prince Hospital’s radiology department study patients are selected from 1 January 2008 to 31 December 2008 and numbers of study patient are 1,087 persons. In process of method, two radiation technicians use assessment memo as an evaluation tool which approved by radiologist and then analyze data in term of frequency, percentage and relationship by Chi-square (Multiple logistic regression)
The results show
The chest radiological image at department radiology 2009 , Male and female patients chest radiation images which patients are in nearly age and most of them are adult (58.7%) , non Implication (22.8 %) , health care .(14.6%) ,operation and tuberculosis disease 9.8 percentages and 9.5 percentages and radiological technology analyzed by ten-year more experiences (78.3 %) , upright position (86.6%) and The image radiation don’t part criteria in 10 choices 63.6 percentages
When analyze data Factors Correlated to chest radiation image quality. It don’t part criteria in 10 choices , are relevant in statistic mean lower than .05 (p-value = .000) example patient Age(OR=2.203, 95% CI = 1.717-2.826), Implication non Lung disease base on Lung disease (OR=2.090, 95% CI = 1.399-3.124), Diseases of the circulatory system , base on Diseases of the respiratory system (OR=2.951, 95% CI = 1.561-5.576)and other diseases base on Diseases of the respiratory system (OR=1.831, 95% CI = 1.167-2.875 )and positioning for chest radiation (OR=50.414, 95% CI = 12.132-209.491)
The result is operations management of radiological department Sakaeo Crown Prince hospital’s to be careful in radiography ,in particular child , teenager and adult The patient are Implication non Lung disease , non circulatory system and supine position
Key word : image quality of chest radiography
ความเห็น (4)
นำผลการวิจัยมาใช้พัฒนางาน
1 ประสานกับแพทย์ ขอความสมบูรณ์ของใบ Request เพื่อลดความผิดพลาด
2 เพิ่มและให้ความสำคัญกับการอธิบายขอความร่วมมือกับผู้ป่วยให้ปฏิบัติตามคำแนะนำ
3 ให้ความสำคัญในการถ่ายภาพเด็ก และผู้สูงอายุมากขึ้น ในเด็กทำนวตกรรมช่วย
ใกล้จะปีใหม่ในอีกไม่กี่นาทีข้างหน้านี้แล้ว ขอให้คุณKanitta จงมีความสุขสมหวัง และสดชื่น ในทุกเรื่อง ตลอดไป ..โอมเพี้ยง!.
เรียน new ครูบันเทิง
ขอบคุณค่ะ
ขอให้มีแต่ความสุขตลอดไป เดียวมา count down พร้อมกันนะคะ
ขอบคุณมากๆ ค่ะ
สำหรับบันทึกที่ดี