หลักการสำคัญของหลักสูตร
และการออกแบบการเรียนรู้สู่มาตรฐานตัวชี้วัด
กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อให้ท้องถิ่นและสถานศึกษานำไปใช้เป็นกรอบและทิศทางในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา และจัด การเรียนการสอน เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพด้านความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่เปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้ เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน จึงเป็นหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเป็นเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการเรียนรู้ เป็นเป้าหมายสำหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนให้มีความรู้ ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพื้นฐานของความ เป็นไทยควบคู่กับความเป็นสากล
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานสร้างขึ้นบนพื้นฐานของมาตรฐานทางด้านเนื้อหา (Content Standards) ที่กำหนดโดยผู้เชี่ยวชาญในแต่ละสาขาวิชา มาตรฐานด้านเนื้อหาที่บรรจุลงในหลักสูตรต้องเป็นสิ่งที่ผู้เรียนควรมีความรู้และสามารถปฏิบัติได้ ส่วนมาตรฐานด้านความสามารถ (Performance Standards) เกิดจากการลงมือปฏิบัติของผู้เรียนจนเกิดผลสัมฤทธิ์ตามมาตรฐานการเรียนรู้ที่กำหนด เพราะเป็นองค์ความรู้ที่เกิดขึ้นกับผู้เรียนและเป็นมาตรฐานที่ผู้เรียนสามารถทำได้จริงตามที่เรียกกันว่า สาระการเรียนรู้นั่นเอง
มาตรฐานการเรียนรู้ของหลักสูตร (Curriculum Standards) จึงเป็นจุดประสงค์ที่กำหนดว่า “ผู้เรียนจะต้องรู้อะไร ทำอะไรได้ และมีคุณลักษณะอย่างไร” ที่จัดเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์หรือคุณภาพของผู้เรียนเมื่อจบหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานออกไป จึงกำหนดหลักการสำคัญของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไว้ดังนี้
1 หลักการสำคัญของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
1.1 การจัดการเรียนรู้
1) หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานได้กำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน ไว้เป็นเป้าหมายของการจัดการศึกษาและจัดกระบวนการเรียนรู้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนมีคุณภาพตามเป้าหมาย โดยส่งเสริมให้เรียนรู้จากการเผชิญสถานการณ์ การได้สัมผัสสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม มนุษย์ และธรรมชาติ ได้ลงมือปฏิบัติจริง ฝึกให้คิดเป็น ทำเป็น และแก้ปัญหาเป็น รักการอ่าน และใฝ่รู้ใฝ่เรียนอย่างต่อเนื่อง
2) หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานได้กำหนดมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดชั้นปีของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อให้ครูผู้สอนมองเห็นผลคาดหวังที่ต้องพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้มีความรู้ ความสามารถ และทักษะที่สำคัญของแต่ละชั้นปี และต่อเนื่องจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน ดังนั้นการจัดทำสาระการเรียนรู้ การกำหนดเนื้อหา การจัดทำหน่วยการเรียนรู้ การจัดการเรียนการสอน และการวัดประเมินผลการเรียนรู้ จะต้องสะท้อนคุณภาพของผู้เรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อใช้ตรวจสอบคุณภาพผู้เรียน และเทียบโอนผลการเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3) การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้มีคุณลักษณะตามที่กำหนดไว้ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ค้นพบความรู้เอง มีส่วนร่วมในการสร้างผลการเรียนรู้ที่มีความหมายแก่ตนเอง ผู้สอนต้องออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ และจัดประสบการณ์การเรียนรู้อย่างเป็นระบบ เน้นประโยชน์สูงสุดที่จะเกิดแก่ผู้เรียน และคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล พัฒนาผู้เรียนจนเต็มศักยภาพตามความถนัดและความสนใจเป็นรายบุคคล
4) การจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนบรรลุเป้าหมายตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดชั้นปีจะต้องใช้กระบวนการการเรียนรู้ที่หลากหลาย ได้แก่
- กระบวนการสร้างความรู้
- กระบวนการคิด
- กระบวนการทางสังคม
- กระบวนการแก้ปัญหา
- กระบวนการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง
- กระบวนการปฏิบัติ
- กระบวนการพัฒนาค่านิยม
- กระบวนการบูรณาการ ฯลฯ
ซึ่งเป็นกระบวนการที่ผู้สอนต้องฝึกฝนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองจนบรรลุมาตรฐานการเรียนรู้ของหลักสูตรอย่างมีประสิทธิภาพ
5) ผู้สอนต้องออกแบบการจัดการเรียนรู้โดยศึกษาวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัดสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และสาระการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียน แล้วจึงเลือกใช้วิธีสอนและเทคนิคการสอน สื่อ แหล่งการเรียนรู้ เครื่องมือ และวิธีการวัดประเมินผลที่มีคุณภาพ เพื่อพัฒนาผู้เรียนไปสู่เป้าหมายการเรียนรู้ที่กำหนดไว้อย่างมีประสิทธิภาพ และเต็มตามศักยภาพของผู้เรียนแต่ละคน
ขอบคุณครับท่านรอง สวัสดีปีใหม่ช่นกัน