การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ
การจัดการสถานศึกษาเพื่อความเป็นเลิศ
ความเป็นเลิศของสถานศึกษา ต้องยอมรับเสียก่อนว่า ภาคสังคมคาดหวังต่อระบบการจัดการศึกษาของไทย ด้วยสภาพแวดล้อมทั้งเศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง ทำให้บุคลากรทางการศึกษาทุกระดับต้องทำงานหนัก เป็นทั้งโจทย์และจำเลยของสังคม โดยเฉพาะหน่วยจัดการศึกษาระดับสถานศึกษา ซึ่งเป็นหน่วยที่ใกล้ชิดกับผู้เรียนมากที่สุด ต้องตอบโจทย์จากฝ่ายต่างๆ ทั้งหน่วยงานต้นสังกัดที่ต้องการเร่งรัดพัฒนา ชุมชนรวมผู้ปกครองที่ต้องการให้นักเรียนในปกครองเป็นไปตามที่คาดหวัง
สภาพปัจจุบัน สถานศึกษาหลายแห่งยังเป็นไปในสภาพ “ภาพลวงแห่งความจริง” ทั้งนี้ ต้องยอมรับรับสถานศึกษาทุกสถานศึกษา ต้องมีภาพลักษณ์ที่ดี โดยการสร้างภาพพจน์ที่เป็นในลักษณะผักชีโรยหน้า สุกเอาเผากิน ไฟไหม้ฟาง นั้นก็คือทำไปเพราะต้องประเมิน ทำไปเพราะต้องผ่านเกณฑ์นั้นเกณฑ์นี้ ตามที่หน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำหนด มีสถานศึกษาน้อยมากที่แสดงถึงความเป็นเลิศที่แท้จริง และก็เป็นไปในแบบไม่ยั่งยืน
เท่าที่เป็นอยู่ปัจจุบัน เชื่อว่าทุกท่านยอมรับว่ากิจกรรมสร้างความเป็นเลิศเป็นสิ่งที่สถานศึกษาทุกสถานศึกษา ให้ความสนใจสรรหาให้สถานศึกษาได้มี มีไว้เป็นเหมือนเครื่องประดับ มีไว้เพื่อให้ตีตราว่ามีความเป็นเลิศ สิ่งที่ตามมาคือประโยชน์ที่เอื้อกับผู้บริหารชนิดที่ไม่กล้าปฏิเสธทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนในฝัน โรงเรียน ICT โรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนต้นแบบ โรงเรียนทางเลือก หนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรม และยังอีกหลายโครงการที่มุ่งจะให้สถานศึกษาเป็นเลิศ
สถานศึกษาที่ได้รับตราแห่งความเป็นเลิศไว้แล้ว แต่ไม่ธำรงรักษาความเป็นเลิศไว้ ความเป็นเลิศที่ได้มานั้นมันก็สูญเปล่า ไร้ค่าราคาคุยแห่งความเป็นเลิศ การสร้างความเป็นเลิศในสถานศึกษา บางสถานศึกษายังมีความคิด ทัศนคติที่คลาดเคลื่อน นั่นคือ ผลแห่งความเป็นเลิศไม่ได้เกิดผลต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ไม่เกิดความเป็นเลิศต่อผู้เรียน แต่เป็นผลที่ทำให้ผู้บริหารศึกษาเป็นเลิศมากกว่า
ความเป็นไปได้ในอนาคตก็เช่นกัน การแข่งขันเพื่อให้เป็นเลิศน่าจะมีขึ้นในหลายรูปแบบ และก็มีขึ้นตลอดเวลา สถานศึกษาใดที่ยังมัวแต่จมอยู่กับแนวคิดเดิมๆ คงจะถูกทิ้งช่วงออกไปชนิดที่ไล่ตามไม่ทัน เมื่อโลกกว้างไกลไร้พรมแดน วิสัยทัศน์ต้องก้าวตาม ก้าวให้ทันต่อความเปลี่ยนแปลงที่ยากจะหยุดยั้ง รูปแบบที่จะก้าวทันต่อความเปลี่ยนแปลงก็ขึ้นอยู่กับสภาพการณ์ในขณะนั้น ผู้บริหารท่านใดที่เกิดสภาวะหยุดนิ่งทางความคิด นั้นเป็นบ่อเกิดของความล้มเหลวในการบริหาร
ผู้บริหารสถานศึกษา จะต้องสร้างทีมงานในสถานศึกษา ให้เป็นทีม “ของเรา” อันเป็นทีมที่จะผลักดันขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ภารกิจ ส่งให้สถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศอย่างแท้จริง ด้วยจิตวิญญาณที่เปี่ยมล้มบนจิตสำนึก
งบประมาณเป็นปัจจัยสำคัญที่จะนำให้สถานศึกษาไปสู่ความเป็นเลิศในทุกด้าน แต่ไม่ใช่ทุกวิธี ไม่ใช่ทุกรูปแบบ อีกเช่นกันหากผู้บริหารยังมัวแต่คอยงบประมาณอยู่ ความเป็นเลิศย่อมไม่เกิด ดังนั้นผู้บริหารต้องเป็นคนที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล มีจิตสาธารณะ ความเป็นเลิศของสถานศึกษาต้องเกิดบนพื้นฐานจิตสำนึกร่วมของบุคลากรทุกส่วน มิใช่คอยแต่งบประมาณแล้ว จึงจะคิดสร้างให้เกิดความเป็นเลิศ พึงสังวรไว้ว่า ผู้บริหารสร้างความเป็นเลิศด้วยงบประมาณอย่างเดียว ความเป็นเลิศนั้นไม่ยั่งยืน
การบริหารจัดการสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ ต้องมุ่งไปที่วิสัยทัศน์ของสถานศึกษา นำพา ผลักดัน ส่งเสริม สนับสนุน ส่งผลให้สถานศึกษาบรรลุตามภารกิจ บรรจุวัตถุประสงค์ ลงสู่การปฏิบัติเพื่อเกิดประสิทธิผล ทำให้เป็นพร้อมเห็นรูปธรรมที่ชัดเจนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นำเอาหลักธรรมาภิบาลสู่การบริหารจัดการ นั่นจะเป็นการบริหารจัดการสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศอย่างแท้จริง เป็นความท้าทายต่อผู้บริหาร เป็นความเป็นเลิศที่ภาคภูมิใจ ส่งผลสู่ความเป็นเลิศอย่างยั่งยืน
สกานต์ ผลประมูล
ความเห็น (5)
สวัสดีค่ะ
- สร้างภาพ ภาพลวง ใช่เลยค่ะ
- จะพัฒนาแบบลวงตา ลวงใจ แบบยั่งยืน
เห็นด้วยค่ะกับบันทึกนี้ ขอบคุณมากค่ะ
แวะมาอ่านแล้วนะ
พี่เจี๊ยบจ๊ะ
อ่านแล้วใช้ได้ อนาคตคงเป็นผู้บริหารดีเด่นแน่นอน
พลากร ศิริพงศ์
เห็นด้วยกับน้องครับ
การบริหารโรงเรียนสู่ความเป็นเลิศ อาจต้องผ่านอุปสรรคที่จะต้องฝ่าฟันอย่าท้อแท้ ดังนั้น ใจของผู้บริหารจะต้องอดทนและยึดมั่นกับอุดมการณ์ ขอเป็นกำลังใจให้ครับผม