ปัญหาเกี่ยวกับการท่องเที่ยวที่อำเภอปายเป็นปัญหาที่หลากหลายผู้คนกล่าวถึงเป็นระยะ ๆ ด้วยเหตุผลใดไม่ทราบแต่คนในท้องถิ่นเองก็เริ่มรู้สึกถึงความเปลี่ยนเปลงที่มากขึ้นทุก ๆวัน หลายคนเบื่อเรื่องขยะที่มากจริง ๆ หน่วยงานรับผิดชอบก็ทำแบบเสียไม่ได้ แอบเผาจนควันคลุ้งก็มี อาหารการกินที่แพงขึ้นเกินที่ชาวบ้านอย่างเราซื้อ ที่สำคัยญอวิถีวัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ รูปร่างหน้าตาของที่พักก็มีสารพัดรูปทรง ที่จริงก็มีเทศบัญญัติให้ทำแบบรักษาวัฒนธรรมท้องถิ่น แต่พออนุญาติก็ทำออกมาแบบตามใจฉัน เจ้าหน้าที่ไม่ได้ไปดู พอไปดูก็แก้ไม่ได้แล้วเพราะทำไปแล้ว เป็นแบบนี้เป็นสิบ ๆราย
11 พฤศจิกานี้ สถานีโทรทัศน์ทีวีไทย โดยคุณณาตยา แวววีรคุปต์ จะเข้ามาจัดเวทีสาธารณะที่หน้าที่ว่าการอำเภอปาย เรื่อง "ปายกับการพัฒนาการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน" รายการนี้ก็มาทำที่นี่เพราะกระแสที่ปายถูกพูดถึง เช่น "ปายหมดเสน่ห์" ของ เพลิงมรกตหรือกระแสอื่น ๆ ผมเองได้รับการประสานงานให้เชิญชวนคนเข้าร่วม หาสถานที่ ผมไปคุยกับหลายคนก็ห่วงเรื่องการนำการเมืองมาพูดในเวทีนี้ เพราะที่ผ่านมาไม่มีการพัฒนาการการท่องเที่ยวให้ไปในทางที่ดีก็เพราะทิฐิกันของหลายฝ่ายที่เถียง ๆกัน เลยไม่ก้าวหน้า งานนี้เชื่อว่าพิธีกรน่าจะเก่งและคุมทิศทางการจัดเวทีได้
งานนี้ไม่ว่าจะออกมาเป็หมู่หรือจ่าหรือว่าหมาหรือแมว ห็ต้องลอง เพราะเราเองไม่มีพลังพอกับการเปลี่ยนแปลงหรือทำให้เกิดจุดเปลี่ยน เมื่อมีทางใดก็ต้องลองใช่ไหมครับ รอดูก็แล้วกันครับแต่ผมเชื่อว่าน่าจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ดีครับ
เมื่อปีที่แล้วเป็นอย่างนี้ ปีนี้ เป็นอย่างไรคะ
ฝายนี้ เป็นอย่างไรแล้วคะ
เรื่องนี้ดิฉันอยากจะให้ช่วยจริงๆค่ะ เพราะปัญหาที่ว่าปายหมดเสน่ห์เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง และตัวดิฉันเองก็เป็นคนปายด้วย แต่การที่จะเข้าไปพัฒนานั้นเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก เนื่องจากอาจจะไม่ได้รับความร่วมมือจากทางภาครัฐฯ หรือผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องและดูแลเกี่ยวกับเรื่องนี้ เพราะเจ้าหน้าที่ของภาครัฐฯเองก็ไม่ได้เป็นคนปาย ประกอบกับชาวบ้านที่นั่นก็ไม่มีความรู้ที่จะอนุรักษ์หรือพัฒนาให้ปายมีวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม มีเสน่ห์เหมือนดังแต่ก่อน ซึ่งนั่นอาจจะเป็นเพราะ ชาวบ้านมีรายได้จากการขายของหรือประกอบอาชีพเกี่ยวกับการท่องเที่ยวจึงไม่ได้ใส่ใจที่จะช่วยกันดูแลหรืออนุรักษ์ และถ้าหากมีคนเข้าไปจัดการก็อาจจะสร้างความไม่พอใจให้กับชาวบ้านก็ได้ ดิฉันอยากทราบว่าจะมีวิธีไหนที่จะช่วยพัฒนาการท่องเที่ยวของปายให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ยั่งยืนและกลับมามีวิถีชีวิตแบบเดิมที่น่าหลงใหลได้บ้าง
กรัณยรัตน์ สมเก๋
นศ. คณะมนุษยศาสตร์ สาขา การท่องเที่ยวและการโรงแรม
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่