เข้าใจเรื่องเมลาโทนินกันดีกว่า
เรื่องสารเมลาโทนินที่กำลังมาแรง
สารเมลาโทนินเป็นฮอร์โมนระบบประสาทที่มีในร่างกายตามธรรมชาติ ถูกค้นพบครั้งแรกโดย Asron Lernner ในปีพ.ศ. 2501 โดยนำสารสกัดจากต่อมไพเนียลของวัวมาทำให้บริสุทธิ์โดยได้สารกลุ่มอินดอล (indole) ซึ่งมีผลต่อเมลานินบนผิวหนังของกบ ทำให้สีผิวจางลง และเนื่องจากสารที่สกัดจากต่อมพเนียลมีสูตรโครงสร้างทางเคมีคล้ายซีโรโทนิน (serotonin) จึงเรียกสารอินดอล ซึ่งไปฟอกสีเมลานินนี้ว่าเมลาโทนิน
บทบาทและหน้าที่ของสารเมลาโทนิน
เมลาโทนินมีบทบาทที่สำคัญในการควบคุมและปรับเปลี่ยนระบบการทำงานของร่างกาย เป็นที่รู้จักและใช้อย่างแพร่หลายในการช่วยให้นอนหลับและลดอาการเมาจากการบิน (jit lag) ซึ่งกลไกของเมลาโทนินในการทำให้นอนหลับเกี่ยวข้องกับการปรับเปลี่ยนวัฎจักรประจำวัน และการทำให้ง่วงนอนซึ่งเหนี่ยวนำให้เกิดการนอนหลับ จากการศึกษา พบว่า อาสาสมัครที่กินเมลาโทนินตอนกลางคืนนอนหลับได้เร็วขึ้น และไม่มีอาการเหนื่อยหรือง่วงซึมหลังจากตื่น
ส่วนการเมาเวลานั้นพบได้ในผู้ที่เดินทางโดยบินข้ามเขตเวลา และคนที่ทำงานผลัดกลางคืนซึ่งอาการเมาเวลานี้จะคล้ายกับอาการที่เกิดขึ้นกับคนที่อดนอน คือ จะรู้สึกสับสน หลงลืม มึนศีรษะ และไม่สามารถหลับได้เมี่อต้องการจะหลับ เกิดจากการรบกวนวัฎจักรประจำวัน และร่างกายไม่สามารถปรับเวลาได้ เช่นระดับเลาโทนินในร่างกายไม่สัมพันธ์กับเวลา ณ จุดหมายปลายทาง เป็นต้น ข้อมูลล่าสุดจาก Cochrane ซึ่งวิเคราะห์ 10 การศึกษาที่เกี่ยวข้อง พบว่าเมลาโทนินขนาด 0.5-5 มิลลิกรัม กินใกล้กับเวลานอนของจุดหมายปลายทาง (22.00-24.00 น.) สามารถลดอาการเมาเวลาจากการบินได้ โดยเชื่อว่ากลไกมาจากผลทำให้ง่วงนอนของเมลาโทนิน และการกระตุ้นการปรับเปลี่ยนระบบวัฎจักรประจำวันของร่างกาย
ผลของเมลาโทนินในการควบคุมระบบวัฏจักรประจำวันของร่างกาย ไม่ได้เกี่ยวข้องเฉพาะกับการนอนหลับ แต่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ ระบบประสาท ระบบต่อมไร้ท่อ ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบการด้านออกซิเดชัน รวมถึงกลไกการชราภาพของร่างกาย โดยมีรายงานทั้งในหลอดทดลองและสัตว์ทดลองว่าเมลาโทนนินสามารถกำจัดอนุมูลอิสระ มีฤทธิ์ต้านออกซิเดวัน และลดการถูกทำลายของเซลล์ได้ ซึ่งคุณสมบัติดังกล่าวทำให้มีการศึกษาการใช้เมลาโทนินในการรักษาโรคต่าง ๆ อย่างกว้างขวาง เช่น โรคอัลไซเมอร์ โรคพากินสัน โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคมะเร็ง บทความนี้รวบรวมความรู้ปัจจุบันเกี่ยวกับการใช้เมลาโทนินในผู้ป่วยมะเร็ง
การสร้างเมลานินของร่างกาย
เมลาโทนินหรือ N-acetyl-5-methoxy tryptamine สร้างและหลั่งจากต่อมไพเนียลซึ่งเป็ฯต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งที่อยู่กึ่งกลางสมอง ในผู้ใหญ่มีขนาดยาวประมาณ 5-10 มม. การหลังเมลาโทนินถูกกระตุ้นโดยความมืด และถูกยับยั้งโดยแสงสว่าง ซึ่งระดับของเมลาโทนินจะเปลี่ยนแปลงขึ้นลงตามวัฎจักรภายใน 24 ชั่วโมง โดยจะเริ่มสร้างเมลาโทนินในตอนกลางคืน ตั้งแรกเวลา 21.00-22.00 น. และถึงระดับสูงสุดเมื่อเวลา 02.00-04.00 น.ซึ่งจะพบระดับเมลาโทนินในปริมาณที่ต่ำสุด1-2
ระดับเมลาโทนินในกระแสเลือดในเวลากลางคืนจะแตกต่างกันในคนช่วงอายุต่าง ๆ ในเด็กอายุน้อยกว่า 3 เดือน มีการหลังเมลาโทนินเพียงเล็กน้อย ซึ่งจะเพิ่มมากขึ้นและเริมเป็นวัฎจักร เมื่ออายุมากขึ้นและถึงระดับสูงสุดในช่วงอายุ 1-3 ปี จากนั้นจะค่อย ๆ ลดต่ำลง โดยฌฉพาะช่ยวงที่เข้าวัยรุ่นเมลาโทนินจะลดลงมาก ซึ่งเชื้อว่าเกี่ยวข้องกับการเพิ่มพัฒนาการของระบบสืบพันธ์ของร่างกาย. ในคนหนุ่มสาวจะพบระดับของเมลาโทนินเฉลี่ยสูงสุดในตอนกลางคืนประมาณ 60 พิโคกรัม/มล.ของพลาสม่า
ปัจจุบันมีข้อมูลแสดงให้เห็นถึงระดับฮอร์โมนเมลาโทนินที่ลดลงเมื่ออายุมากขึ้น โดยพบว่าระพับเมลาโทนินในกระแสเลือดในช่วงเวลา 24 ชั่วโมง ของผู้สูงอายุมีค่าเพียวครึ่งหนึ่งของคนหนุ่มสาว การศึกษาในสัตว์ทดลองแสดงให้เห็นว่า การหลั่งเมลาโทนินลดลงอาจจะมีความสัมพันธ์กับกลไกการชราภาพ โดยเชื่อว่าเมลาโทนิน อาจจะชะลออัตราการเกิดความชราภาพผ่านกระบวนการกำจัดอนุมูลสระและการป้องกันการเกิด oxidative stress ซึ่งเป็นอีกประเด็นหนึ่งที่กำลังมีการศึกษาในปัจจจุบัน
ความปลอดภัยของเมลาโทนิน
เมลาโทนินถูกนำมาศึกษาวิจัยทางคลินิกอย่างจริงจังมากกว่า 40 ปี และมีรายงานความปลอดภัยในการใช้ที่ดีในทางคลินิก ทั้งในระดับเฉียบพลันและเรื้อรัง ไม่มีฤทธิ์เปลี่ยนแปลงพันธุกรรมหรือก่อให้เกิดมะเร็ง และไม่พบความเป็นพิษต่อหนู กระต่าย แมว และสุนัข แม้ในขนาดสูง 800 มก./กก. ส่วนการศึกษาในคนไม่พบอาการข้างเคียงในการใช้เมลาโทนินขนาด 1-300 มก. และไม่พบอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง และไม่พบอาการข้างเคียงที่ร้ายแรงของการใช้เมลาโทนินสูงถึง 1 กรัม เป็นเวลา 30 วัน5
อาการข้างเคียงของเมลาโทนินที่มีรายงานส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับฤทธิ์สงบระงับ โดยเฉพาะการใช้ในเวลากลางวัน ซึ่งทำให้เกิดอาการสับสน อ่อนเพลีย และง่วงนอน อย่างไรก็ตามการศึกษาส่วนใหญ่ที่ให้เมลาโทนินในเวลากลางคืน มักจะลดปัญหาจากอาการข้างเคียงดังกล่าว ส่วนอาการข้างเคียงทั่วไปอื่น ๆ ที่มีรายงานในการใช้เมลาโทนิน ได้แก่อาการปวดศีรษะ นอนไม่หลับ ผื่น ระคายเคืองกระเพาะอาหาร ฝันร้าย
ปัจจุบันยังไม่มีรายงานอาการข้างเคียงที่อันตรายในการใช้เมลาโทนินขนาดสูงในผู้ป่วยมะเร็งอย่างจำกัด และยังไม่ทราบข้อมูลเรื่องความปลอดภัยของการใช้เมลาโทนินในระยะยาว จึงยังต้องมีการศึกษาและติดตามต่อไป
ผู้ที่ควรหลีกเลี่ยงสารเมลาโทนิน
คือ เด็ก
สตรีที่ตั้งครรภ์ และมารดาที่ให้นมบุตร ผู้ป่วยที่มีโรคภูมิแพ้ที่รุนแรง
ผู้หญิงที่มีความประสงค์จะตั้งครรภ์
เนื่องจากการใช้ Melatonin
ในปริมาณสูงอาจทำให้เกิดผลในการยับยั้งการตกไข่ในผู้หญิงได้
ผู้ที่ทำงานกับเครื่องจักรกลที่มีความอันตราย
เนื่องจากการใช้ Melatonin อาจทำให้เกิด
การง่วงซึมได้ทั้งในช่วงกลางวันและกลางคืน ผู้ป่วยโรคลมชัก ผู้ที่อายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไปและมีการใช้ยานอนหลับ
หรือสมุนไพรในการรักษาอาการ นอนไม่หลับ
งานวิจัยในประเทศไทย
งานวิจัยในประเทศไทยที่เกี่ยวข้องกับสารเมลาโทนินที่ข้าพเจ้าได้ค้นคว้ามา มีดังนี้
- รศ.ดร.ศักรินทร์ ภูมิรัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ได้ร่วมกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และบริษัท แดรี่โฮม จำกัด ได้ทำการศึกษาและวิจัยน้ำนมพาสเจอไรซ์ที่ผลต่อการนอนหลับ พบว่า การเปลี่ยนวิธีการรีดนมวัวในช่วงเวลาที่ไม่มีแสงสว่างทำให้ได้สารเมลาโทนินบริสุทธ์ที่มีคุณภาพมาก ช่วยทำให้ผู้ป่วยที่มีปัญหาการนอนหลับ ชะลอชรา และป้องกันความเหี่ยวย่นไขมันต่ำกว่านมทั่วไปถึง 1 ใน 3 เท่าของนมปกติ ขณะนี้ได้ขอจอสิทธิบัตรกรรมวิธีการผลิตเรียบร้อยแล้วและอยู่ในระยะขอจดทะเบียนยา (อย.) อีกด้วย
- สารอาหารอีกอย่างหนึ่งที่มีสารเมลาโทนินคือ “น้ำมันจมูกข้าว” จากการศึกษาค้นคว้าวาของนักวิทยาศาสตร์และแพทย์ ในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษพบว่า ฮอร์โมนเมลาโทนินสร้างขึ้นในร่างกายของคนเรา โดยสร้างจากต่อมไพเนียลในสมอง เมลาโทนิน จะสร้างออกมาในช่วงเวลกลางคืน เมื่อคนเราอายุมากขึ้นเมลาโทนินจะลดลงเรื่อย ๆ เมื่ออายุ 50 แ เมลาโทนินจะมีน้อยหรือไม่มีเลย
- จากการวิจัยในทางการแพทย์ พบว่า เมลาโทนิน มีความสำคัญต่อสุขภาพของคนเราดังนี้ ควบคุมการนอนหลับ ช่วยให้สมองทำงานได้ดีขึ้น ไม่เครียด ไม่วิตกกังวล ป้องกันและรักษาโรคสมองเสื่อม โรคพาร์กินสัน แก้ไขอาการหลงลืม หงุดหงิด เป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น จึงช่วยผู้ป่วย HIV ได้มาก เสริมการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในคนสูงอายุ ป้องกันและเสริมการรักษาโรคมะเร็ง แก้ไขอาการเจ็ทแล็ก (JIT- - LEG) แก้ไขอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ เพราะร่างกายได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ และไม่รู้สึกเครียด ไม่รู้สึกวิตกกังวล สมรรถภาพทางเพศจึงดีขึ้น
- ศาสตราจารย์ นายแพทย์อนันต์ ศรีเกียรติขจร ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศึกษาสารเมลาโทนิน พบว่า สารเมลาโทนินสามารถยับยั้งการเพิ่มของการไหลเวียนเลือดที่ผิวสมอง และลดการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดจุลภาค นอกจากนี้สารเมลาโตนินยังสามารถยับยั้งการแสดงออกของโปรตีนฟอส และเอนไซม์ไนตริกออกไซด์ซินเทสในกลุ่มเซลล์ไทรเจมมินาล นิวเคลียสคอดาลิส ผลการศึกษานี้บ่งว่าสารเมลาโทนินสามารถยับยั้งผลของปรากฏการณ์คอร์ติคอลสเปรดดิงดิเพรสชันในการกระตุ้นระบบความปวดไทรเจมมินาล และอาจเป็นประโยชน์ในการป้องกันหรือบรรเทาอาการปวดในภาวะปวดศีรษะไมเกรน
เมลาโทนิน มีคุณประโยชน์ต่อสุขภาพ ในต่างประเทศจึงมีอาหารเสริมเลาโทนินออกจำหน่าย แต่ในประเทศไยยังไม่มีจำหน่าย แต่ก็ไม่ต้องวิตกอีกต่อไป เพราะในน้ำมันรำข้าวและจมูกข้าวอมตะออไรซา มีสารเมลาโทนินอยู่ด้วย ผู้ที่รับประทานน้ำมันรำข้าวและจมูกข้าวอมตะออกไรซา จึงได้สารเมลาโทนินอย่างเพียงพอ ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพดังกล่าวไว้แล้ว
ความเห็น (11)
ขอบคุณที่ให้ข้อมูลค่ะ
ขอบคุณนะค่ะหากอย่างไรมีข้อมูลดี ๆ ก็ส่งมาให้กันบ้าง
ขอบคุณมากๆเลยค่ะ กินเมลาโทนินมาได้สักพักแล้ว มีคนทักหลายคนว่าไม่ดี อ่านบทความนี้แล้วมั่นใจขึ้นเยอะเลย ^^
เมลาโทนินกับข้าพเจ้า
แต่ก่อนก็ไม่เคยรู้จักรเมลาโทนินเลย
พอดีไปร้านหนังสือ ไปเจอหนังสือเมลาโทนินกับข้าพเจ้าเลยซื้อมาอ่าน
อ่านแล้วเลยรู้จักรมากขึ้น ตอนนี้ก็สั่งมากินทุกเดือนค่ะ
แต่ไม่ได้กินเป็นเม็ดนะค่ะ กินแบบแผ่นค่ะวางไว้ที่ลิ้นให้ละลายเอง สะดวกดีค่ะ
อาการที่เป็นตะคิวตอนกลางคืนหายไปเลยค่ะ
ขอบคุณเมลาโทนินค่ะ
Gm โง่ๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ ยังบ้าอีกตังอากๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ
กินอะไรยยับยั้งเมลาโทนิน
ตอนนี้มีลูกน้อย
น้ำนมไม่ค่อยออก
ขอบคุณที่แนะนำครับ ข้อมูลค่อนข้างละเอียดดีมาก อยากทราบว่าในไทยการซื้อขายเมลาโทนินถูกกฏหมายรึยังครับ
คนหาเงิน
แก้ไขด้วยครับ JET LAG ครับ
เมื่อก่อนนอนไม่ค่อยหลับค่ะเพราะงานเยอะเครียดกลับถึงบ้านยังเอางานไปคิดต่อ ตอนนี้ดื่มนมเบดไทม์มิลล์ของแดรี่โฮม ที่มีสารเมลาโทนินจากธรรมชาติมาจากน้ำนมที่มีการเลี้ยงแบบอินทรีย์ก่อนนอน 1 ขวด แล้วปิดไฟนอนรู้สึกว่าได้พักผ่อนจริงๆเลยค่ะ
poocoolfire
ขออัพเดทเกี่ยวกับเมลาโทนินให้ทราบ ณ ปัจจุบันนะคะ ตอนนี้มีเมลาโทนินที่ถูกกฎหมายขายในเมืองไทยแล้ว ในร้านขายยาเท่านั้น เพราะดิชั้นกินตามหมอสั่ง เมลาโทนินที่ปลอดภัยกินตามที่หมอแนะนำให้กินต่อเนื่องนะคะ เพราะดีแต่ราคาคุ้มค่านิดนึง สะดวกดีค่ะ ไม่ต้องไปโรงพยาบาลบ่อยๆ และไม่ต้องซื้อจากเมืองนอกแล้วค่ะ เมลาโทนินที่จด อย. เรียบร้อย ชื่อ Circadin 2 มก. เท่าที่ทราบมีตัวยานี้เท่านั้นนะคะที่ผ่าน อย. ตัวอื่นก็ไม่กล้ากินแล้ว ไม่ว่าจะกี่ มก. เกินกว่านี้อันตรายแล้วค่ะ (ก็ไม่เข้าใจเหมือนกันว่าทำไมคนถึงกล้าซื้อเมลาโทนินที่ไม่มี อย. ไม่เป็นห่วงความปลอดภัยของชีวิตกันเลยเหรอ แล้วก็กินแบบผิดๆ ด้วย) ดิชั้นกินต่อเนื่องอย่างที่หมอบอก ซื้อได้ที่ร้านขายยาเลย มีขายนานแล้ว เคยฝากเพื่อนซื้อที่ร้าน Boots หรือร้านยาหน้าโรงพยาบาล หรือตามแหล่งชุมชนก็มี กล่องนึงมี 15 เม็ด กินได้ 15 วัน ดิชั้นซื้อทีเดียว 6 กล่องเลย (กินแล้วร่างกายจะค่อยๆ ปรับเวลานอน ใช้เวลานิดนึง แต่กินแล้วเห็นผล ดีขึ้น จนค่อยๆ หาย) ขอให้ข้อมูลอย่างเดียวนะคะ เพราะเมลาโทนินก็ไม่ได้เหมาะกับทุกคนที่นอนไม่หลับ โดยเฉพาะคนที่ใจร้อนอยากแก้อาการโดยไม่ได้ปรับร่างกายอย่างถูกต้อง อย่างนั้นก็ไม่มีวันหายหรอกค่ะ