พุทธวิธีในการบริหารทรัพย์ของพระพุทธศาสนา

อุ - อา - กะ - สะ

 

          ในพระพุธศาสนาเรามีหลักคำสอนเกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพย์ที่หามาได้ ซึ่งจัดได้ว่าเป็นคุณธรรมอย่างหนึ่งของนักบริหารที่จะต้องมีกัน หากปราศจากหลักธรรมที่จะกล่าวต่อไปนี้แล้ว ก็ยากที่จะประสบผลสำเร็จในด้านของการดำรงชีวิตที่มีความสุขได้

 

หลักการแสวงหาทรัพย์ (หัวใจเศรษฐี)

          1.  อุฎฐานสัมปทา  ถึงพร้อมด้วยการหา เราควรหาทรัพย์ด้วยอาชีพที่ไม่เป็นโทษและผิดศีลธรรม

          2.  อารักขสัมปทา  ถึงพร้อมด้วยการเก็บรักษา เราควรรักษาทรัพย์ที่เราหามาได้ไม่ควรใช้จ่ายไปแบบฟุ่มเฟือยโดยไม่รู้คุณค่าของทรัพย์

          3.  กัลยาณมิตตตา  ถึงพร้อมด้วยการคบมิตรที่ดี เราควรคบสหายที่เป็นคนดีมีศีลธรรมไม่เป็นคนอันธพาล ที่จะชักพาให้เราเสียทรัพย์

          4.  สมชีวิตา  ถึงพร้อมด้วยการประมาณในการใช้จ่ายทรัพย์ เราต้องรู้จักการจัดแจงทรัพย์ที่หามาได้ ไม่ให้ฟืดเคืองนัก หรือ สุรุ่ยสุร่ายเกินไป

 

หลักการบริหารทรัพย์ที่หามาได้

          1.  เอเกน  โภเค  ภุญฺเชยฺย   พึงใช้จ่ายทรัพย์เลี้ยงชีพตน เลี้ยงครอบครัว และคนที่พึงเลี้ยงเช่นบิดา มารดา และ ทำประโยชน์ส่วนหนึ่ง

          2.  ทวีหิ กมฺมํ  ปโยชเย   พึงใช้เป็นทุนในการประกอบอาชีพเสีย 2 ส่วน

          3.  จตุตฺถญฺจ  ติราเปยฺย   พึงเก็บไว้ในคราวจำเป็น 1 ส่วน

          สามารถสรุปหลักธรรมที่กล่าวมานี้ ได้ว่าเราควรจัดแจงทรัพย์ ออกเป็น 4 ส่วน

          ส่วนที่หนึ่ง  เราควรเอาไปใช้ เลี้ยงตัวเอง ครอบครัว และ ทำประโยชน์

          ส่วนที่สองกับสามเราควรเอาไปเป็นทุนในการประกอบอาชีพ ซึ่งมีข้อหน้าสังเกตว่าทุนในการประกอบอาชีพเหตุใดจึงต้องแบ่งเป็นออกเป็นสองส่วน เพราะในการประกอบอาชีพนั้น ควรมีทุนสำหรับลงทุนหนึ่งส่วน อีกส่วนหนึ่งพึงใช้เป็นทุนสำรอง(คราวจำเป็น)โดยที่ทุนส่วนที่หนึ่งหากเมื่อถึงคราวประสบปัญหา(ขาดทุนหรือไม่พอใช้) ทุนส่วนที่สองนี้จะเป็นทุนที่สามารถแก้ปัญหาได้ เพราะฉะนั้นท่านเลยให้แบ่งทุนออกเป็น 2 ส่วน

          ส่วนที่สี เราควรเก็บไว้ใช้ในคราวจำเป็นต่างๆ เช่น เกิดว่าเราป่วย เราก็สามารถนำทุนส่วนนี้มาใช้ในการรักษาได้เป็นต้น

 

หลักการใช้ทรัพย์ที่หามาได้

          1)  ใช้เลี้ยงมารดาบิดาครอบครัวให้เป็นสุข

          2)  ใช้เลี้ยงมิตรสหาย และผู้ที่ร่วมกิจการงานให้เป็นสุข

          3)  ใช้ป้องกันอันตราย ปกป้องรักษาสวัสดิภาพ ทำงานให้มีความปลอดภัย

          4)  ทำพลี 5

                   ๏ ญาติพลี       สงเคราะห์ญาติ

                   ๏ อถิติพลี       ต้อนรับแขก

                   ๏ ปุพเปตพลี    ทำบุญอุทิศให้แก่ญาติผู้ล่วงลับไป เช่น พ่อ แม่

                   ๏ ราชพลี        บำรุงราชการ เช่นเสียภาษี เป็นต้น

                   ๏ เทวตาพลี     ทำบุญอุทิศแก่สิ่งที่เราเคารพบูชา

          5)  อุปถัมภ์นักบวช

          การจัดแจงทรัพย์ที่กล่าวมาข้างต้นนี้เป็นหลักของการวางแผนการใช้ทรัพย์ของทางพระพุทธศาสนา ในการที่เราจะใช้จ่ายทรัพย์หรือบริหารทรัพย์ควรมีหลักในการปฏิบัติที่ดีและควรคิดให้รอบคอบเสียก่อน เพราะบางท่านอาจมีรายรับรายจ่ายไม่เหมือนกัน ดังนั้นพุทธวิธีที่กล่าวมาทั้งหมดนี้อาจจะช่วยให้ผู้ที่มีความสนใจได้นำไปปฏิบัติให้เกิดประโยชน์กับตัวเองได้ และสามารถยืนหยัดในสังคมได้เป็นอย่างดี