ผญา ภาษิต

ผญา ภาษิตอิสาน

คันบ่ออกจากบ้านกะบ่เห็นด้าวแดนไกล

คันบ่ไปหาเฮียนกะบ่มีความฮู้

   ความหมาย ถ้าไม่ออกไปเผชิญโลกภายนอกที่แตกต่างจากเดิม คือไม่ออกจากบ้านหรือภูมิลำเนาไปสู่ที่อื่นก็จะไม่เห็นโลกภายนอก เหมือนกบในกะลา และถ้าไม่ไปหาเล่าเรียนก็จะไม่มีความรู้ติดตัวมาใช้ในการดำรงชีวิตนั้นเอง

[สุเมธ]

เฮ็ดดีเห็นฮอยไว้ บ่ว่าดีกะตามซ่าง

เฮ็ดชั่วไว้ไผ่ว่าดี กะซ่างตาม

ความหมาย ทำดีแล้วไม่มีใครเห็นก็ไม่เป็นไร ในทางตรงกันข้าม ถ้าทำชั่วแล้วคนอื่นเขาจะเห็นว่าดีและยกย่องก็ช่าง

[สุเมธ]

อันว่าบุญ ๆ นี้บ่มีไผ่ปันแจก

มับ่แหกขึ้นได้คือไม่ผ่ากลาง

คือเฮากินข้าวเฮากินเฮากะอิ่ม

มันบ่ไปอิ่มท้องเขาพุ้นผู้บ่กิน พะนะ

หมายความว่า

บุญกุศลนั้นไม่มีใครเอามาแจกให้

มันไม่เกิดขึ้นมาเองเหมือนไม่ที่ผ่าตรงกลาง

เปรียบได้กับเรากินข้าว

ถ้าเราเป็นคนกิน เราก็อิ่มท้องเราเอง ไม่ไปอิ่มที่ท้องของคนอื่นที่ไม่ได้กิน

[ยูมิ]

ฮักกันนี่แสนสิอยู่ฟากฟ้า ดินแดนด่านเขาเขียวกะดายแหล่ว

คือคู่เนานอนเดียวฮ่วมเฮือนหอโฮงฮ่าน...

[สุเมธ]

คันได้กินลาบก้อย

อย่าลืมแจ่วแผ่วผัก

คันได้กินพาเงิผาคำ

อย่าสิลือมกะเบียนฮ้าง

คันได้ขึ้นขี่ซ้างกันฮ่มเป็นพญา

อย่าสิลืมผู้ขี่ควายคอนกล้า เด้อ พะนะ