ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ การฟื้นตัวอะไร U,L,V หรือ W กับHuman Capital

เรียน อาจารย์ ศ.ดร.จีระ  หงส์ลดารมภ์

คำตอบข้อ 4  By Tanapol Kortana Ph.D.3 SSRU

 

ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ การฟื้นตัวอะไร U,L,V หรือ W แต่ละแนว Human Capital จะมีบทบาทอย่างไรอธิบายเป็นข้อ ๆ ที่สามารถนำไปปฏิบัติจริงได้  โดยแบ่งเป็นระยะสั้น, ระยะกลาง และระยะยาว

 

 

ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ กับ การฟื้นตัวของลักษณะ U

 

     ความหมายลักษณะการฟื้นตัวรูปตัว U หมายถึง ลักษณะของวิกฤตทีลงมาไม่ถึงจุดสุดท้าย  หรือมักจะพูดกันว่า “วิกฤตมันไม่สุดเสียที” นั่นเอง  และถ้าสุดแล้วก็จะอยู่ ในสถานะที่ว่า “เมื่อไหร่มันจะดีขึ้นเสียที”  มันช่างใช้เวลายาวนานจริง ๆ กว่าจะดีขึ้นอีกครั้งหนึ่ง   เหมือนสมัยปี พ.ศ.2540 ประเทศไทยเกิดวิกฤตต้มยำกุ้ง  สถานะของประเทศและธุรกิจต่าง ๆ มีผลประกอบการที่แย่ลง ๆ จนมีคำพูดที่ว่า “วิกฤตมันไม่สุดเสียที” เกิดขึ้นในช่วงนั้นนั่นเอง  ต่อมากว่า 5 ปีเศรษฐกิจประเทศไทยเริ่มจะเรียกได้ว่าไม่ลงกว่านี้อีกแล้ว   และก็อยู่ในสภาพคงที่อีกระยะหนึ่งถึงได้เริ่มเงยหัวขึ้นอีกครั้งหนึ่งประมาณปี พ.ศ.2548 นี่ละคือที่มาของรูปตัว U

 

วิกฤตรูปตัว U กับ Human Capital

 

ระยะสั้น ช่วงขาลงของวิกฤตเศรษฐกิจก็จะมีแต่คำพูดที่ว่า “ลดคน ๆๆๆๆ” เกิดขึ้นในทุกองค์กรจนมีคำพูดเกิดขึ้นอย่างมากมายว่า “เตะฝุ่น”, “Lay Off” , “คนเคยรวย”, “เปิดท้ายขายของ” และอื่น ๆ อีกมากมายซึ่งล้วนแล้วแต่พูดถึงเศรษฐกิจที่วิกฤต  ต่างคนต่างต้องเอาตัวรอดทั้งที่เป็น ประเทศไทย , รัฐวิสาหกิจ, ราชการ, องค์กรต่าง ๆ , บริษัทต่าง ๆ ,ร้านค้าย่อย และประชาชนคนธรรมดาหรือแต่ละครอบครัว  สิ่งที่ต้องคำนึงถึงก็คือ Human Capital ทั้งหมด 8K’s (พื้นฐานของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์) ได้ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการชี้วัดว่า  “ใครสมควรจะอยู่ต่อ” หรือ “ใครสมควรจะตกงาน” หรือ “ใครสมควรเตะฝุ่น” เพราะช่วงขาลงระยะสั้นที่ดีที่สุดของกลยุทธ์ในการลดค่าใช้จ่ายคือการลดคน และแน่นอนต้องเลือกคนที่มีทุนมนุษย์ของ 8K’s

มากที่สุดเอาไว้  ดังนั้นถ้าใครไม่มี 8K’s ก็ต้องถูกไล่ออก

 

ระยะกลาง เมื่อมีคนตกงานจำนวนมากเกิดขึ้น  ก็ต้องมาดูว่าใครจะมี Talented Capitalทุนทางความรู้ ทักษะและทัศนคติ, และ Intellectual Capital ทุนทางปัญญา ที่จะออกมาต่อสู้ชีวิตต่อไป  เพราะจะหางานใหม่ในเวลานี้ก็ยากมาก ๆ ดังนั้นใครที่ความรู้  ความสามารถ ทัศนะคติที่ดีในการดำเนินชีวิตต่อไปก็จะหาธุรกิจเล็ก ๆ หรืออาชีพอิสระต่าง ๆ ทำเพื่อเลี้ยงดูตัวเองและครอบครัว เช่น มีคนทำแซนวิซขาย  หรือมีคนขับแท็กซี่  หรือมีคนขายมะหมีและเกี๊ยวชายสี่  หรือเปิดท้ายขายของเล็ก ๆ น้อย ๆ ทั้งของเก่าและของใหม่เกิดขึ้นเต็มไปหมด

 

ระยะยาว พอทุกอย่างผ่านไปได้สักระยะหนึ่ง  ก็จะเป็นภาวะช่วงกำลังจะเปลี่ยนเป็นขาขึ้น  ดังนั้นช่วงที่กำลังขาลงและคงอยู่ในช่วงของทรงตัว  เราควรจะมีแผนระยะยาวไว้รองรับเมื่อเศรษฐกิจกำลังจะเปลี่ยนเป็นช่วงขาขึ้น  เราจะได้วิ่งอย่างรวดเร็วเพื่อฉกฉวยโอกาสของขาขึ้นให้เราได้สามารถโหนตามกระแสขาขึ้นจะทำให้เราฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว  และอะไรคือสิ่งที่เราจะเตรียมตัวไว้เพื่อรอโอกาสนี้ที่จะมาถึง  เราก็ต้องหันมามองด้าน Human Capital ว่าเราควรเตรียมอะไรไว้บ้างและถ้าดูให้ดีจะเห็นได้ว่า สิ่งที่เกี่ยวข้องและมีบทบาทคือ

1.Sustainability Capital          ทุนแห่งความยั่งยืน

2.Creativity Capital                ทุนแห่งการสร้างสรรค์

3.Innovation Capital                  ทุนทางนวัตกรรม

4.Cultural  Capital                ทุนทางวัฒนธรรม

 

        เมื่อเราได้ผ่านช่วงวิกฤตมาแล้วย่อมทำให้เราตระหนักถึง “ความอยู่รอด” ว่าเราจะสามารถอยู่รอดได้อย่างไรแบบยังยืน “Sustainability Capital ทุนแห่งความยั่งยืน” และเราจะต้องเตรียมตัวอย่างไรสำหรับอนาคตเพื่อให้เกิดความยั่งยืนนั่นก็คือเราต้องมี “Creativity Capital ทุนแห่งการสร้างสรรค์” คิดในสิ่งใหม่ ๆ ทำด้วยวิธีใหม่ ๆ ไม่เหมือนเดิมเพื่อสร้างความแตกต่างจากคู่แข่งขัน  และถ้าเรามีสิ่งที่เราคิดค้นประดิษฐ์ ขึ้นมาใหม่ด้วย “Innovation Capital ทุนทางนวัตกรรม” จะทำให้เราได้เปรียบคู่แข่งขันและสามารถช่วงชิงส่วนแบ่งทางการตลาดให้มากที่สุด  ยิ่งประกอบกับการที่เราเตรียมตัวมาก่อนพอดีกับช่วงขาขึ้นเราก็จะยิ่งได้เปรียบ  และต่อเนื่องจากการที่เราเริ่มประสบความสำเร็จ  เราต้องมาคำนึงถึงการที่จะทำอย่างไรให้สิ่งต่าง ๆ ที่เราดำเนินการมาด้วยดีจะสามารถทำให้กลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรขึ้นมาให้ได้ด้วยการสร้าง “Cultural  Capital ทุนทางวัฒนธรรม”

 

ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ กับ การฟื้นตัวของลักษณะ V

 

     ความหมายของการฟื้นตัวรูปตัว V ก็สามารถเปรียบได้กับการฟื้นตัวในประเทศเกาหลี  ซึ่งอยู่ในช่วงเดียวกับวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้งของประเทศไทย (พ.ศ.2539-2540) แต่ทำไมประเทศเกาหลีถึงได้ฟื้นตัวเร็วมากใช้เวลาเพียงประมาณ 2 ปีทุก ๆ อย่างก็กลับมาดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด  จะขออธิบายในรูปแบบของการนำเอาเรื่อง Human Capital มาชี้ให้เห็นถึงรูปแบบระยะสั้น , ระยะกลาง และระยะยาว  โดยจะขอนำเอา ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ กับ การฟื้นตัวของลักษณะ W มาอธิบายพร้อมกันเนื่องจากว่าการที่จะมีการฟื้นตัวในรูปแบบของตัว W นี้ได้ก็คือการมีวิกฤตเศรษฐกิจและฟื้นตัวในรูปตัว V 2 ครั้งนั่นเอง  และเป็นความต่อเนื่องกันเนื่องจากว่าประเทศที่สามารถฟื้นตัวได้รวดเร็วจะต้องมีคุณสมบัติดังนี้คือ

 

ระยะสั้น  ประชาชนชาวเกาหลีส่วนใหญ่มีพื้นฐานในด้าน “Intellectual Capitalทุนทางปัญญา”  , “Digital Capital ทุนทาง IT” ดีมากอยู่แล้ว

 

ระยะกลาง  รัฐบาลเกาหลีในเวลานั้น (พ.ศ. 2539-2540) ก็มีการวางแผนด้าน HR Architecture โดยมุ่งเน้นพัฒนาประชากรให้ได้มี “Ethical Capital ทุนทางจริยธรรม” ตัวอย่างเช่น ประชาชนชายทุกคนอายุ 18 ปี ต้องเป็นทหาร 2 ปีทุก ๆ คนไม่มีข้อยกเว้นเพื่อเน้นฝึกความเป็นระเบียบ  ความรักชาติ  ความถูกต้อง เพื่อหล่อหลอมให้ประชาชนทุกคนมีความมีระเบียบวินัยและความเข้าใจในสิ่งที่ถูกต้องซึ่งจะนำมาถึงความมีจริยธรรมนั่นเอง   นอกจากนี้ยังเน้นการศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยให้ประชาชนเลือกเรียนให้เป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเช่น  ถ้าจะจบมาเพื่อทำธุรกิจ หรือจะเป็นลูกจ้างให้เรียนเพื่อมีจุดเด่นเฉพาะคือท่านจะเลือก ทำธุรกิจกับคนชาติไหนจะมีการเตรียมให้ท่านเรียนภาษาของชาตินั้น ๆ ตั้งแต่ในมหาวิทยาลัย (มีโปรแกรมให้เรียบร้อย)  นี่คือที่มาที่ทำให้ประชาชนชาวเกาหลีมี “Talented Capital ทุนทางความรู้ ทักษะ และทัศนคติ” ในอาชีพและพร้อมถึงสิ่งต่าง ๆ ที่จะต้องมีเพื่อการนั้น ๆ

 

 

ระยะยาว สิ่งที่เกิดขึ้นตามของประเทศเกาหลีหลังจากวิกฤตปี พ.ศ. 2540 จนถึงปัจจุบัน  ประเทศเกาหลีมีบริษัทเอกชนชื่อ “Sumsung” ปัจจุบันเป็นอันดับหนึ่งของโลกทางด้านอิเล็คโทรนิค นั่นหมายถึงว่าช่วงเวลาประมาณ 10 ปีนับแต่นั้นมาประเทศเกาหลีเปลี่ยนแปลงแซงหน้า ประเทศญี่ปุ่น  ประเทศอเมริกา ประเทศยุโรป เพราะเขามีการวางรากฐานของ  “Creativity Capital ทุนแห่งการสร้างสรรค์”

และปลูกฝังให้ประชาชนเข้าใจและดำเนินชีวิตทุกอย่างจนกลายเป็น “Cultural  Capital ทุนทางวัฒนธรรม”

      ในปัจจุบันประเทศเกาหลีจะไม่มีวันโดนผลกระทบแล้วเกิดภาวะวิกฤตได้อย่างง่าย ๆ อีกแล้ว  เพราะเขาได้สร้างเสริมด้าน “Sustainability Capital ทุนแห่งความยั่งยืน”  โดยมีการสร้าง “Innovation Capital ทุนทางนวัตกรรม” จนสามารถนำประเทศชาติมาสู่อันดับหนึ่งทางด้าน IT  ดังเช่นในปัจจุบันสินค้าของเกาหลีได้รับการยอมรับทั้งอุตสาหกรรมรถยนต์  จนกระทั่งอุตสาหกรรม IT  และเราสังเกตและเห็นได้ชัดว่าประเทศเกาหลีรุกคืบหน้าต่อเนื่องมาถึงการขยายอุตสาหกรรม “วัฒนธรรมเกาหลี” เป็นสินค้าส่งออกได้จนมีกระแส “แดจังกึม” , กระแสเด็กเกาหลี  เป็นต้น

 

ในยุควิกฤตเศรษฐกิจ กับ การฟื้นตัวของลักษณะ L

     ความหมายของเศรษฐกิจรูปตัว L คือการที่ประเทศประสบภาวะวิกฤต  แล้วก็ยังคงอยู่ในสภาวะวิกฤตตลอดมา  ยังไม่สามารถทำให้เศรษฐกิจของประเทศชาติฟื้นได้เลย  และยังส่งผลให้ประชาชนลำบากแสนยากเข็น   จะขอยกตัวอย่างประเทศพม่า  เพื่อเราจะมองได้เห็นอย่างชัดเจน   ในปัจจุบันถ้าเราจะพูดถึง Human Capital ในประเทศพม่าแล้ว   ส่วนตัวอยากจะพูดว่าไม่มี Human Capital ทั้ง 8K’s และ 5 K’s เป็นผลให้ประชาชนที่ยังต้องการต่อสู้และยืนอยู่ได้ต้องหนีออกนอกประเทศเพื่อมาแสวงหาโอกาสที่จะทำให้มี “Human Capital”  และแสวงหาความรู้ “Knowledge Capital ทุนทางความรู้”  เนื่องจากการบริหารการปกครองเป็นแบบเผด็จการทางทหาร  จึงไม่สามารถที่จะคาดเดาเป็น  ระยะสั้น  ระยะกลาง หรือระยะยาว  แต่เขาเหล่านั้นมีเพียง  “ระยะเดียว”

 

By Tanapol Kortana Ph.D.3 SSRU

[Dr. Tanapol Kortana]

Human Capital ทั้งหมด 8K’s (พื้นฐานของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์)และ 5K's สำคัญจริง ๆ นะครับ